Czym są dysfunkcje seksualne?

Dysfunkcje seksualne stanowią zaburzenie dotyczące fizjologicznych reakcji seksualnych, które mogą pojawić się zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Zgodnie ze współczesnymi systemami klasyfikacji chorób, w tym DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), wśród dysfunkcji seksualnych u mężczyzn wyróżnia się:

• Zaburzenia wzwodu;
• Zaburzenia obniżonego pożądania seksualnego;
• Przedwczesny wytrysk – przejawiający się pod postacią niemożności kontrolowania ejakulacji;
• Opóźniony wytrysk – stanowi jedną z najrzadziej zgłaszanych przez mężczyzn dysfunkcji seksualnych.

Dysfunkcje seksualne stanowią powszechny problem, choć część osób nie chce się do nich przyznawać. Dane epidemiologiczne wskazują, iż mogą one dotyczyć około 40% kobiet i blisko 45% mężczyzn. Badania przeprowadzone na terenie naszego kraju (obejmujące grupę mężczyzn między 18. a 24. rokiem życia) wskazują, że:

• 8% badanych mierzy się z problemem zaburzeń erekcji;
• 6% dotyczy problem zaburzeń pożądania;
• 3% przyznaje, iż mierzy się z problemem przedwczesnego wytrysku.
  

W tym miejscu warto zaznaczyć, że skala niniejszego problemu może być jeszcze większa, albowiem nadal wielu młodych mężczyzn posiada problemy (związane przede wszystkim z poczuciem wstydu) ze zgłoszeniem się do specjalisty, w celu rozwiązania dotykającego ich problemu. Dlatego też, tak ważne jest podjęcie próby normalizacji problemów seksualnych w każdej grupie wiekowej, jak również bez względu na płeć.

Co wpływa na jakość życia seksualnego młodych mężczyzn?

Na funkcjonowanie seksualne młodych mężczyzn wpływa wiele zróżnicowanych czynników. Warto bowiem pamiętać, że na seksualność jednostki składa się tak naprawdę suma złożonych zależności, które występują pomiędzy procesami o charakterze poznawczym, neurobiologicznym oraz biochemicznym.

W kontekście rozwoju zaburzeń seksualnych u dojrzałych mężczyzn najczęściej wymienia się czynniki ryzyka związane bezpośrednio ze zdrowiem somatycznym, a wśród nich choroby przewlekłe, takie jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu II, czy też hiperlipidemia – w tym miejscu warto zauważyć, że ze względu na wzrastający problem nadwagi i otyłości w naszym kraju, wspomniane choroby przewlekłe coraz częściej dotyczą także mężczyzn poniżej 30 roku życia. Niemniej jednak zgodnie z literaturą przedmiotu, u podłoża dysfunkcji seksualnych młodych mężczyzn doszukuje się przede wszystkim wpływu czynników o charakterze psychogennym, takich jak:

• Doświadczanie intensywnego lub przewlekłego stresu związanego z edukacją, pracą zawodową, czy też życiem rodzinnym;
• Przemęczenie;
• Zaburzenia lękowe;
• Zaburzenia afektywne, w tym depresja (niniejsze zjawisko szerzej opisane zostanie w dalszej części tekstu).

Współcześni seksuologowie zwracają również uwagę, że w przypadku młodych mężczyzn częstą przyczyną zaburzeń seksualnych są czynniki związane ze stylem życia: niska aktywności fizyczna, nieodpowiednia dieta (charakteryzująca się nadmiernym spożyciem tłuszczów nasyconych oraz cukrów prostych), palenie tytoniu oraz nadużywanie alkoholu. Ponadto współczesne badania psychologiczne zwracają uwagę, że także u mężczyzn zmagających się z zaburzeniami snu dochodzi do pogorszenia się doświadczanej satysfakcji ze sfery życia seksualnego, a także może dochodzić do rozwoju określonych zaburzeń seksualnych.

Współwystępowanie zaburzeń erekcji i depresji wśród młodych mężczyzn

Zaburzenia erekcji coraz częściej rozpoznawane są w grupie młodych pacjentów. Dlatego też niniejsza dysfunkcja seksualna stanowi jedno z kluczowych zagadnień współczesnej seksuologii oraz psychologii klinicznej. Badania naukowe, a także obserwacje specjalistów, pozwalają nam na dostrzeżenie związku między występowaniem dysfunkcji erekcji a zaburzeniami afektywnymi, ze szczególnym uwzględnieniem depresji. Jak dobrze wiemy, depresja stanowi dzisiaj jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych. Niniejsze zaburzenie związane jest z występowaniem szeregu zróżnicowanych objawów, które mogą obejmować zmianę dotychczasowej dynamiki życia seksualnego. Ponadto specjaliści zwracają uwagę na – potwierdzone w badaniach naukowych – zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń erekcji w grupie młodych mężczyzn, u których rozpoznano zaburzenia afektywne.

Problemy z osiągnięciem wzwodu przez młodego mężczyznę mogą wpływać na obniżenie jego poczucia wartości, a nawet stać się źródłem silnego stresu. To z kolei sprzyja nasileniu objawów depresji, co może doprowadzić do natężenia dysfunkcji seksualnej. W takim przypadku trafne staje się dostrzeżenie mechanizmu „błędnego koła”.

Warto także wspomnieć, iż niektóre leki stosowane w terapii depresji mogą powodować zaburzenia erekcji lub nasilenie innych objawów zaburzeń seksualnych. W takim przypadku bardzo ważne jest skonsultowanie doświadczanych dysfunkcji z lekarzem prowadzącym. Okazuje się, że zmiana dawki leku lub stosowanego preparatu leczniczego może doprowadzić do poprawy funkcji seksualnych pacjenta, co może przyczynić się do poprawy jego samopoczucia we wszystkich wymiarach, a tym samym zwiększyć efektywność stosowanych terapii.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat związku depresji z zaburzeniami seksualnymi u mężczyzn, zapoznaj się z artykułem Życie seksualne mężczyzn leczących się z powodu depresji na naszej stronie!

Znaczenie satysfakcji seksualnej dla samopoczucia psychofizycznego młodego mężczyzny

Satysfakcja z życia seksualnego stanowi jeden z najważniejszych wyznaczników zdrowia i to nie tylko w sferze zdrowia seksualnego. Liczne badania dowodzą, iż czerpanie radości z aktywności seksualnej przyczynia się do podniesienia ogólnego dobrostanu, a dzięki temu do podniesienia doświadczanej jakości życia. Okazuje się, że zdolność do spełniania swoich potrzeb seksualnych, między innymi poprzez osiągnięcie zadowalającej erekcji, dla wielu młodych mężczyzn jest nie tylko źródłem satysfakcji, ale także wpływa na samoocenę jednostki. Oddziałują na to między innymi stereotypy wciąż obowiązujące w naszej kulturze. Zgodnie z nimi, zdolność do osiągnięcia wzwodu, czy też bezproblemowej realizacji współżycia, stanowi swoisty atrybut męskości. Socjologowie zwracają nawet uwagę, że erekcja stanowi istotny wyznacznik samorealizacji kulturowej mężczyzny.

Nie dziwi więc fakt, że pojawienie się dysfunkcji seksualnych u młodych mężczyzn może być przyczyną nie tylko frustracji, ale także obniżenia wiary we własne możliwości i samooceny, co przyczynia się do obniżenia odczuwanej jakości życia, a także może zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń afektywnych (w tym depresji).

Tworzenie satysfakcjonujących relacji partnerskich w obliczu problemów seksualnych u młodych mężczyzn

Doświadczanie potrzeb seksualnych stanowi jeden z głównych czynników, które motywują ludzi do nawiązywania interakcji z innymi osobami. Większość młodych osób, pierwsze lata dorosłości przeznacza na poszukiwanie partnera / partnerki życiowej, z którym / którą nie tylko będą realizować swoje plany prokreacyjne, ale także plany dotyczące przyszłości oraz swoje fantazje seksualne. Dla znacznej części społeczeństwa składnikiem atrakcyjności mężczyzny jest jego sprawność seksualna. Nie dziwi więc fakt, że doświadczanie dysfunkcji seksualnych (związanych m.in. z niemożnością osiągnięcia oraz / lub utrzymania wzwodu) wpływa na samoocenę młodych dorosłych, a tym samym może obniżać ich szanse na znalezienie odpowiedniego partnera / partnerki.

Psychologowie zwracają uwagę, że pojawienie się dysfunkcji seksualnych u młodego mężczyzny pozostającego w związku oddziałuje także na jakość relacji. Problem zdaje się być szczególnie obciążający w sytuacji, w której partnerzy nie podejmują rozmowy na ten temat. Wówczas może dochodzić do narastania wewnętrznej frustracji, obniżenia częstotliwości współżycia, a w efekcie do obniżenia satysfakcji czerpanej ze związku, co w dalszej perspektywie może doprowadzić do jego rozpadu.

Pomoc psychologiczna w obliczu dysfunkcji seksualnych u młodych mężczyzn

Pojawienie się dysfunkcji seksualnych u młodego mężczyzny wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia. W pierwszej kolejności niezbędne okazuje się jednak ustalenie przyczyny takiego problemu. W tym celu pacjent powinien zasięgnąć konsultacji w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu lub urologa oraz psychiatry, psychologa lub seksuologa. Zgodnie z danymi zawartymi w literaturze przedmiotu, za najczęstsze przyczyny zaburzeń seksualnych u młodych mężczyzn uznaje się problemy psychologiczne (obniżenie nastroju, lęk, przewlekły lub intensywny stres). Dlatego też skuteczną metodą leczenia może okazać się psychoterapia.

Specjaliści są jednak zdania, że najlepsze efekty przynosi zastosowanie podejścia zintegrowanego, łączącego w sobie terapię psychologiczną oraz farmakoterapię. To bardzo ważne, aby młody człowiek zmagający się z zaburzeniami seksualnymi otrzymał fachowe wsparcie. Dzięki temu będzie w stanie nie tylko poznać przyczynę dotykających go problemów, ale przede wszystkim zdobędzie umiejętności radzenia sobie z nim, a także wiedzę niezbędną dla efektywnej profilaktyki zdrowia seksualnego.

Część psychoterapeutów zaleca także pacjentom, aby w ich terapii uczestniczyła bliska osoba. Okazuje się bowiem, że wsparcie partnerki / partnera może okazać się kluczowe dla osiągnięcia dobrych efektów leczenia.

Podsumowanie

Zaburzenia seksualne stanowią współcześnie poważny problem. Chociaż zazwyczaj kojarzą nam się z pacjentami w dojrzałym wieku, specjaliści dostrzegają, że z każdym rokiem do ich gabinetów zgłaszają się coraz młodsi pacjenci. Dysfunkcje seksualne związane z niemożnością osiągnięcia oraz / lub utrzymania wzwodu, a także obniżone libido, to problemy, z którymi zmaga się wielu młodych mężczyzn. Taki stan rzeczy może wpływać na obniżenie ich samooceny oraz doświadczanej satysfakcji z życia, co z kolei zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń nastroju oraz zaburzeń lękowych. Zdaniem psychologów, u podstaw zaburzeń seksualnych u młodych mężczyzn leżą przede wszystkim czynniki emocjonalne oraz środowiskowe (w tym nadmierny udział stresu w codzienności). Dlatego też tak ważne jest, aby młodzi mężczyźni – już na wczesnym etapie rozpoznania u siebie zaburzeń seksualnych – odważyli się skorzystać z pomocy specjalistycznej. Dzięki ustaleniu przyczyny dotykającego ich zaburzenia, a także wprowadzeniu odpowiednich działań zaradczych, możliwe stanie się podniesienie jakości ich życia, a przez to, zmniejszenie ryzyka powrotu zaburzeń seksualnych oraz zaburzeń nastroju / lękowych w przyszłości.

Bibliografia

1. Bener A., Al-Ansari A., Al-Hamaq A.O., Elbagi I.E., Afifi M. Prevalence of erectile dysfunction among hypertensive and nonhypertensive Qatari men. Medicina (Kaunas) 2007; 43: 870–878;
2. Bulkowski K., Federowicz M., Grajkowski W., Kaczan R., Malinowska K., Marszał D., Męziński M., Poziomek U., Rycielski P., Walczak D., Wichrowski A. Opinie i oczekiwania młodych dorosłych (osiemnastolatków) oraz rodziców dzieci w wieku szkolnym wobec edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego i seksualności. Raport z badania, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, 2015;
3. Caskurlu T, Tasci AI, Resim S et al. The etiology of erectile dysfunction and contributing factors in different age groups in Turkey. Int J Urol 2004; 11(7): 525–529;
4. Fortier P., Mottard J.P., Trudel G., Even S. Study of sexuality — related characteristics in young adults with schizophrenia treated with novel neuroleptics and in a comparison group of young adults. Shizophr. Bull. 2003; 29 (3): 559–572;
5. Fortier P., Mottard J.P., Trudel G., Even S. Study of sexuality — related characteristics in young adults with schizophrenia treated with novel neuroleptics and in a comparison group of young adults. Schizophrenia Bulletin 2003; 29: 3;
6. Giddens A. Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, tłum. A. Szulżycka, PWN, Warszawa, 2007;
7. Heruti R, Shochat T, Tekes−Manova D et al. Association between erectile dysfunction and sleep disorders measu−red by self−assessment questionnaires in adult men. J Sex Med 2005; 2(4): 543–550;
8. Kalmbach D, Ciesla J, Janata J, Kingsberg S. The Validation of the Female Sexual Function Index, Male Sexual Function Index, and Profile of Female Sexual Function for Use in Healthy Young Adults. Arch Sex Behav. 2015; 44: 1651–1662;
9. Klasa K, Sobański J, Müldner-Nieckowski Ł, Rutkowski K. Dyskusja nad klasyfikacją zaburzeń seksualnych w DSM-5 a trendy badawcze w obszarze seksuologii w Polsce. Psychiatr Pol. 2013; 47(6): 1133–1142;
10. Kluczyńska U. Medykalizacja męskiej seksualności, „InterAlia. Pismo poświęcone studiom queer”, 10, Wymiary męskości, U. Kluczyńska, K. Wojnicka (red.), 2015; s. 92-120;
11. Nestoros J.N., Lehmann H.E., Ban T.A. Sexual behavior of the male schizophrenic: the impact of illness and medications. Arch. Sex. Behav. 1981; 10: 421–442;
12. Oleszkiewicz A., Senejko A. Psychologia dorastania. Zmiany rozwojowe w okresie globalizacji, PWN, Warszawa, 2013;
13. Rabijewski M. Dapoksetyna w leczeniu przedwczesnego wytrysku. Przegl Urol. 2013; 5(81): 10–17;
14. Sand M.S., Fisher W., Rosen R., Heiman J., Eardley I. Erectile dysfunction and constructs of masculinity and quality of life in the multinational Men’s Attitudes to Life Events and Sexuality (MALES) study. J. Sex. Med. 2008; 5: 583–594;
15. Wąż K. Znaczenie kultury popularnej w (re)konstruowaniu obyczajowości seksualnej, w: Kultura popularna – tożsamość – edukacja, D. Hejwosz, W. Jakubowski (red.), Impuls, Kraków, 2010; s. 417-431;
16. Westheide J., Helmstaedter C., Elger C. i wsp. Sexuality in male psychiatric inpatients, a descriptive comparison of psychiatric patients, patient with epilepsy and healthy volunteers. Pharmacopsychiatry 2007; 40: 183–90;
17. Wojciszke B. Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1993;
18. Wojciszke B. Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2002.