+48 881 20 20 20
+48 881 20 20 20

Psychologiczne wyzwania kobiet w ciąży po 35 roku życia

Jeszcze do niedawna macierzyństwo po 35 roku życia częściej spotykane było w krajach wysokorozwiniętych, natomiast współcześnie staje się ono normą na całym świecie. Wraz z intensywnym rozwojem metod wspomagania rozwoju, zwiększa się bowiem przekonanie społeczeństwa o możliwości przekładania planów związanych z rodzicielstwem na później. Niemniej jednak, mimo nieustającego rozwoju medycyny, ciąża po 35 roku życia nadal przez wielu specjalistów uznawana jest za ciążę wysokiego ryzyka. Wiąże się z nią bowiem więcej niebezpieczeństw niż w przypadku ciąż młodych pierworódek. Czy tylko wiek kobiety ma wpływ na przebieg ciąży? Jaką rolę w tym procesie odgrywa przestrzeganie zasad zrównoważonego stylu życia? I w końcu, jaka jest sytuacja psychologiczna kobiet w ciąży po 35 roku życia? Odpowiedzi na te oraz inne pytania związane z niniejszym tematem omówione zostały w dalszej części artykułu.

Współczesna próba ustalenia definicji późnego macierzyństwa

Z biologicznego punktu widzenia, za najlepszy okres rozrodczy w życiu kobiety często uznaje się czas między 20 a 30 rokiem życia. Niemniej jednak, macierzyństwo zawsze jest ogromnym wyzwaniem, które niesie ze sobą nie tylko wiele radości, ale również obowiązków i czasem zmartwień. Psychologowie zwracają jednak uwagę, iż rodzicielstwo przybiera zwykle inny odcień w przypadku młodej, niedoświadczonej dziewczyny, niż w przypadku starszej, dojrzałej kobiety.

Na przestrzeni dziejów kryteria późnego macierzyństwa ulegały istotnym przemianom. Przed wiekami, normą było, iż to nastolatki sprowadzały na świat dzieci. Natomiast jeszcze na początku XX wieku, 40-letnie kobiety (które dziś są w pełni aktywne zawodowo oraz towarzysko) zwykle były już babciami i jako „babcie” niejednokrotnie były spostrzegane. W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że kilka wieków temu średnia długość życia człowieka była niewiele wyższa niż 50 lat. Dlatego też, nie trudno się w tym przypadku dziwić, iż 40-letnie kobiety uznawane były za te u kresu życia.

Wyraźny przełom zaczął następować w drugiej połowie XX wieku. W latach 70-tych stwierdzono bowiem, iż pierwsze dziecko kobieta powinna powić przed ukończeniem 25 roku życia. Co ciekawe, kilka lat wcześniej (w 1958 roku) Międzynarodowa Federacja Ginekologów i Położników wydała oficjalną rekomendację, iż kobieta, która rodzi swoje pierwsze dziecko po ukończeniu 35 roku życia powinna zostać uznana za starą pierworódkę.

Współcześnie granica późnego macierzyństwa wyraźnie się przesuwa. W ciągu ostatnich dwudziestu lat obserwuje się tendencję do przekładania decyzji o potomstwie. Tendencja ta szczególnie dostrzegana jest wśród kobiet wykształconych, dla których ważny jest rozwój osobisty i zawodowy, rozwijanie pasji i swobodne podróżowanie. Niniejsze zmiany doprowadziły do sytuacji, w której specjaliści coraz częściej spotykają w swoich gabinetach pacjentki w ciąży, które są nie tylko w czwartej, ale także piątej dekadzie życia. W niektórych przypadkach, są to pierwsze ciąże tych pacjentek.

W związku z tym, próba zdefiniowania późnego macierzyństwa powinna dostosowana być nie tylko do aspektów medycznych, ale także psychologicznych oraz tych uwzględniających przemiany społeczne, które nabierają wyraźnego tempa na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci.

Powody odraczania decyzji o macierzyństwie

Mimo istotnych przemian społeczno-kulturowych, nadal w różnych kręgach funkcjonuje przekonanie, iż macierzyństwo stanowi powołanie kobiety oraz nieodłączny element jej natury. Ponadto, powszechnie uznaje się, iż rodzicielstwo stanowi jedno z najistotniejszych zadań rozwojowych oraz jedną z podstawowych ról społecznych i biologicznych, jakie powinniśmy pełnić w naszym życiu. W związku z tym, w wielu przypadkach społeczeństwo nadal niejako oczekuje od kobiet (bez względu na ich chęci i możliwości), aby aktywnie przyczyniały się do rozmnażania gatunku ludzkiego. Niemniej jednak, swoisty nakaz rodzicielstwa często znajduje się w opozycji do osobistych pragnień oraz celów współczesnych kobiet. Warto jednak zwrócić uwagę, iż to nie tylko indywidualne aspiracje, ale także istotne przemiany w strukturze rodziny (związane między innymi z kryzysem instytucji małżeństwa) przyczyniają się do odkładania decyzji o podjęciu działań prokreacyjnych.

Współcześnie, nie tylko w krajach wysokorozwiniętych, obserwuje się powszechne zjawisko odraczania decyzji o posiadaniu dziecka, a także przesuwania się średniego wieku dla pierworódek. Dzisiaj, już normą staje się opóźnianie macierzyństwa do 30 roku życia i później. W świetle danych Głównego Urzędu Statystycznego (pochodzących z lat 2013-2018), uwidacznia się coraz większa grupa kobiet, która decyduje się na urodzenie pierwszego dziecka po 30 roku życia. Co ciekawe, na przestrzeni wyżej wymienionych lat, aż o 70% wzrosła liczba kobiet, które zdecydowały się na urodzenie dziecka między 35 a 39 rokiem życia. Zgodnie z danymi GUS (Głównego Urzędu Statystycznego), istotnie zwiększył się także odsetek kobiet rodzących dziecko po 45 roku życia. Powyższe zmiany demograficzne tłumaczy się przede wszystkim intensywnymi zmianami stylu życia. Jeszcze w latach 80-tych XX wieku powszechny był bowiem model, w którym kobieta zajmowała się domem i dziećmi, natomiast mężczyzna był jednostką zapewniającą byt materialny rodzinie. Współcześnie dla wielu kobiet niezwykle ważne staje się nie tylko założenie rodziny, ale także osiągniecie sukcesu zawodowego oraz osobistego, związanego z rozwojem własnych pasji oraz pragnień. Ponadto, wiele współczesnych kobiet dąży do osiągnięcia niezależności finansowej.

współczesna kobieta

Dzisiaj możemy bez trudu zauważyć, iż wiele kobiet przejawia ambicję, zaradność i niezależność. Współczesne kobiety pragną, aby ich praca, a także płaca była traktowana na równi z mężczyznami. Chęć osiągnięcia satysfakcji z życia osobistego, a także zawodowego, doprowadza do sytuacji, w której decyzja o posiadaniu potomstwa staje odroczona, ale także dokładnie przemyślana i w pełni świadoma.

W realiach współczesnego świata, kobiety coraz częściej decydują się na założenie rodziny po ukończeniu wymarzonej szkoły, a także po osiągnięciu spełnienia w życiu uczuciowym oraz zawodowym. W obliczu takiej sytuacji, możliwe staje się oczekiwanie na pojawienie się dziecka w atmosferze większego spokoju i optymizmu.

W literaturze psychologicznej znajdziemy informacje, zgodnie z którymi psychospołecznych przyczyn odkładania decyzji o macierzyństwie możemy się doszukiwać na dwóch płaszczyznach:

  • osobistej
  • zawodowej.

Życie zawodowe kobiety a macierzyństwo

Przyglądając się bliżej kwestiom związanym z życiem zawodowym kobiety, jedną z przyczyn późnego macierzyństwa jest chęć zdobycia prestiżowej oraz dobrze płatnej pracy, dzięki której możliwe stanie się podnoszenie własnych kwalifikacji zawodowych, gwarantujących poczucie bezpieczeństwa. Takie poczucie bezpieczeństwa związane jest nie tylko z kwestią finansową, ale przede wszystkim poczuciem własnej wartości na rynku pracy, a tym samym poczuciem ciągłości zatrudnienia. Zdaniem psychologów, kobieta o dłuższym stażu, zajmująca wysokie stanowisko jest w stanie z większą swobodą zaplanować ciążę. Ponadto, towarzyszy jej poczucie, iż urodzenie dziecka nie będzie wiązało się z utratą dotychczas wypracowanej pozycji zawodowej. Młode kobiety z krótkim stażem pracy często obawiają się, iż zajście w ciążę będzie stanowiło dla nich sytuację zagrożenia utraty pracy. Natomiast kobiety bezrobotne, które do tej pory nie znalazły jeszcze swojego miejsca na rynku pracy, nie chcą narażać swojego potencjalnego dziecka na życie w gorszych warunkach materialnych.

Życie uczuciowe kobiety a macierzyństwo

W tym miejscu należy podkreślić, iż jednym z najistotniejszych czynników, przyczyniających się do odkładania decyzji o macierzyństwie, jest stopień zadowolenia z życia partnerskiego. Przyglądając się współczesnym statystykom, nietrudno jest zauważyć, że liczba rozwodów stale się zwiększa, podobnie jak liczba osób żyjących w związkach nieformalnych. Współczesne kobiety mają odwagę, by poszukiwać swojej miłości przez dłuższy czas, zmieniając swoich wybranków i bez skrępowania poszukując partnera życiowego, który będzie traktował je z należytym szacunkiem, a ponadto będzie podzielał ich poglądy na życie. Niestety, osiągnięcie pełnej stabilizacji w życiu osobistym niejednokrotnie stanowi ogromne wyzwanie i wymaga czasu. Tym samym, oddala się dla kobiet możliwość założenia rodziny. Psychologowie zwracają uwagę na fakt, iż trudności w znalezieniu odpowiedniego partnera związane są przede wszystkim ze współczesnym stylem życia oraz permanentnym niedoborem czasu.

Gotowość emocjonalna kobiety a macierzyństwo

Kolejnym z ważnych czynników, wpływających na opóźnienie decyzji o macierzyństwie, jest niewątpliwie brak gotowości emocjonalnej na podjęcie się wyzwania, jakim jest rodzicielstwo. Wiele współczesnych kobiet, które pragną stworzyć szczęśliwą rodziną i jednocześnie spełnić swoje osobiste aspiracje, obawia się, iż nie będą w stanie w pełni sprawować swoich obowiązków wychowawczo-opiekuńczych, co z kolei przyczynia się do rozwoju tak zwanego „stresu rodzinnego”. Dlatego też, współczesne kobiety mogą doświadczać trudności z wyobrażeniem siebie w roli rodzica. Dodatkowo, wizja ta może rodzić w nich napięcia, które niewątpliwie przyczyniają się do odroczenia decyzji o macierzyństwie.

Mimo tego, iż postęp cywilizacyjny następuje każdego dnia, obecnie młodzi ludzie później niż kiedyś osiągają dojrzałość w wymiarze psychicznym oraz społecznym. Obserwacje psychologiczne dowodzą, iż są oni skłonni do dłuższego pozostawania pod opieką rodziców. Ponadto, później osiągają oni niezależność finansową, co bezsprzecznie utrudnia im osiągniecie samodzielności.

Współcześnie, 20- i 30-latkowie są świadomi, iż posiadanie potomstwa wiąże się z wyraźnym ograniczeniem osobistej swobody. Narodziny dziecka, jak żadne inne zdarzenia w życiu, wymagają od jednostki przejścia do „świata dorosłych”, który kojarzy się z obowiązkami, odpowiedzialnością i niejednokrotnie rezygnacją z własnych pragnień. Niedojrzałość kobiety do podjęcia roli rodzica wyraża się także w jej obawach przed ciążą, a także porodem.

Zagrożenia wynikające z opóźniania macierzyństwa

Późny wiek kobiety uznawany jest za jeden z czynników ryzyka, który determinuje nie tylko samą możliwość zajścia w ciążę, ale także przebieg ciąży oraz narodziny dziecka. Powszechne dziś odraczanie decyzji o macierzyństwie do 35 roku życia (i więcej) nierozerwalnie związane jest z większym ryzykiem zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż naturalną koleją rzeczy jest, że wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko rozwoju niektórych chorób przewlekłych. Dlatego też, zdaniem specjalistów, bezpieczniejsza jest sytuacja, w której ciąża rozwija się w organizmie młodej kobiety, lepiej znoszącej istotne zmiany zachodzące w jej ciele.

Kobiety, które ukończyły 35 rok życia, wykazują wyższe ryzyko zachorowania na takie choroby jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, choroby tarczycy, reumatyzm, choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, otyłość, choroby wrzodowe. W świetle współczesnych analiz, najpowszechniejszym z powikłań wśród kobiet po 35 roku życia jest cukrzyca ciążowa. Zgodnie z danymi pochodzącymi z polskich badań, choruje na nią 1,6% młodych ciężarnych oraz blisko 6,8% przyszłych mam po 40 roku życia. Wśród innych groźnych powikłań ciąży po 35 roku życia wymienia się nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą. Niniejsze zaburzenie uznawane jest za jedną z najczęstszych przyczyn umieralności wśród kobiet w ciąży i ich nienarodzonych dzieci. Specjaliści zwracają także uwagę, iż zwłaszcza kobiety w ciąży po 40 roku życia w większym stopniu zagrożone są wystąpieniem stanu przedrzucawkowego.

późne macierzyństwo zagrożenia

Wiek kobiety w ciąży po 35 roku życia predysponuje do skierowania pacjentki na badania w poradni chorób genetycznych. Wśród najczęściej występujących wad genetycznych, których ryzyko wystąpienia zwiększa się wraz z wiekiem matki, wyróżnia się:

W tym miejscu warto dostrzec, że choć wiedza na temat ryzyka związanego z ciążą występującą u kobiet po 35 roku życia jest stosunkowo znana, to niewiele wiemy na temat zagrożeń dla prawidłowego przebiegu ciąży, związanych z późnym wiekiem przyszłego ojca. W większości społeczeństwa panuje bowiem przekonanie, iż to kobieta rodząca dziecko powinna być młoda, a wiek jej partnera jest bez znaczenia. Tymczasem, zgodnie z obecnym stanem wiedzy, zarówno w kwestii płodności, jak i zdrowia dziecka, wcale nie bez znaczenia jest wiek przyszłego ojca. Badania dowodzą, iż wraz z wiekiem mężczyzny dochodzi do pogorszenia się funkcji jąder, a także parametrów nasienia, co może skutkować zmniejszeniem się męskiej płodności.

Analizując zagrożenia wynikające z opóźnionego macierzyństwa, należy także przyjrzeć się aspektom psychologicznym. Okazuje się bowiem, że zdarzają się przypadki, w których dojrzałe matki nie radzą sobie z wyzwaniami charakterystycznymi dla opieki nad noworodkiem. Zarówno nieprzespane noce, jak i niemożność kontynuacji dotychczasowego stylu życia, w niektórych sytuacjach może przyczynić się obniżenia samopoczucia, a nawet do rozwoju objawów zaburzeń nastroju. Ponadto, niektórzy psychologowie zwracają uwagę na fakt, iż ze względu na dojrzały wiek rodziców (szczególnie tych, którzy powitali na świecie swoje pierwsze dziecko po ukończeniu 40 roku życia), nie będą oni w stanie towarzyszyć swojemu potomkowi podczas okresu dorosłości. Istnieje także ryzyko, że z tego względu nie będzie im dane poznać swoich wnucząt, a ich dziecko (nawet jeśli już dorosłe) pozostanie bez rodziców, którzy stanowią nieocenione źródło wsparcia podczas budowania własnej rodziny i kariery zawodowej.

Wraz z rozwojem cywilizacyjnym, lekarze ginekolodzy i położnicy coraz częściej będą prowadzić w swoim gabinecie ciąże kobiet zbliżających się do czwartej dekady życia. Co ciekawe, jednym z najbardziej dyskutowanych problemów w tym aspekcie jest częstsza konieczność przeprowadzenia cięcia cesarskiego. Mimo postępu medycyny, zdaniem ginekologów młode kobiety lepiej znoszą ciążę, przechodzą poród, a także szybciej wracają do równowagi po porodzie (zarówno w aspekcie fizycznym, jak i psychologicznym).

W tym miejscu warto zaznaczyć, iż coraz częściej specjaliści zwracają uwagę, iż to nie tylko wiek matki, ale przede wszystkim jej styl życia wpływa na przebieg ciąży oraz zdrowie dziecka.

Istotny wpływ na płodność i stan fizyczny kobiety w ciąży ma:

  • Palenie papierosów;
  • Spożywanie alkoholu, a także nadmiernych ilości kofeiny;
  • Spożywanie nadmiernej ilości pokarmów (zwłaszcza niezdrowych), które przyczyniają się do rozwoju otyłości, uznawanej za jedną z najpowszechniejszych przyczyn niepowodzeń prokreacyjnych;
  • Doświadczanie stresu oraz samopoczucie psychiczne przyszłej mamy.

Zalety późnego macierzyństwa

W literaturze psychologicznej niejednokrotnie podkreśla się, iż macierzyństwo stanowi jedno z największych życiowych wyzwań. Jednocześnie, jest ono jedną z najbardziej istotnych, intensywnych, a także trwałych więzi, jakie mogą narodzić się między ludźmi. Próba stworzenia takiej więzi wymaga jednak dojrzałości. Dojrzewanie do macierzyństwa jest długotrwałym procesem, na którego przebieg wpływają zarówno osobowość matki, jej wcześniejsze doświadczenia związane z życiem rodzinnym, wytoczone przez nią cele życiowe, a także ogólny obraz obecnej sytuacji życiowej.

Dzięki intensywnemu rozwojowi nauki, a co za tym idzie postępowi medycyny, współczesne kobiety mają dziś większą kontrolę nad tym kiedy oraz czy w ogóle zajść w ciążę. Dlatego też, w wielu przypadkach podchodzą one do decyzji o macierzyństwie bardziej świadomie, analizując przy tym bilans korzyści i strat.

Psychologowie, w literaturze specjalistycznej, zwracają uwagę na możliwe walory opóźnionego macierzyństwa (które jednak nie zawsze znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistości):

  • Dojrzałość przyszłej mamy i jej świadomą gotowość na wyzwania, jakie niesie ze sobą macierzyństwo;
  • Zrównoważoną sytuację życiową, na którą składają się zarówno posiadanie stabilnej pozycji zawodowej, jak i materialnej;
  • Stabilną relację między partnerami, którzy świadomie podjęli decyzję o założeniu rodziny
  • Osiągniecie satysfakcji życiowej w zakresie życia zawodowego oraz uczuciowego.

Specjaliści z zakresu psychologii zwracają także uwagę na to, że późne macierzyństwo w większości przypadków jest macierzyństwem zaplanowanym. Niemniej jednak, niejednokrotnie zdarza się, iż odkładanie planów prokreacyjnych na później wiąże się z naturalnymi procesami starzenia się układu rozrodczego kobiety, co bezpośrednio przekłada się na jej zdolności rozrodcze. Dlatego też, kobiety planujące późne macierzyństwo powinny bardzo dokładnie przeanalizować swoje możliwość, a także ewentualną gotowość na podjęcie się leczenia niepłodności oraz realizację siebie w roli rodzica adopcyjnego.

Sytuacja psychologiczna kobiet w ciąży po 35 roku życia

Styl życia i poglądy na temat rodzicielstwa podlegają nieustannym przemianom. Niemniej jednak, nie wpływają one na fakt, iż wraz ze wzrostem wieku kobiety zmniejszają się jej możliwości rozrodcze. W świetle współczesnych badań, najwyższa skuteczność koncepcji przypada na 18 – 31 rok życia kobiety. Zgodnie z aktualnymi ustaleniami, prawdopodobieństwo zapłodnienia w przypadku kobiety w wieku 38 lat jest równe zaledwie 25% w porównaniu z grupą kobiet poniżej 30 roku życia. Zdaniem specjalistów, 40-41 rok życia kobiety powinien przypadać na czas urodzenia ostatniego dziecka. Istnieje bowiem powszechne przeświadczenie, że od tego momentu płodność drastycznie spada.

W tym miejscu należy jednak przypomnieć, że to nie tylko wiek matki, ale przede wszystkim styl jej życia w znacznym stopniu wpływa zarówno na przebieg ciąży, jak i zdrowie przyszłego noworodka. Niezwykle istotnym czynnikiem jest także ekspozycja kobiety na działanie czynników stresogennych.

Ciąża po 35 roku życia jest w licznych przypadkach zaplanowana i co więcej, poprzedzona przygotowaniami, co łączy się także z komfortem psychologicznym. Dojrzałe kobiety dbają nie tylko o odpowiednią dietę i suplementację witamin, ale także myślą o tym, aby zapewnić sobie wsparcie opiekuńcze po urodzeniu dziecka. (W tym miejscu warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż nie jest to wyłącznie domena dojrzałych matek, ale wszystkich tych kobiet, które z rozsądkiem planują swoje macierzyństwo, bez względu na wiek.) Ponadto, wiele kobiet zdaje sobie sprawę i jest przygotowanych na ewentualne czynniki ryzyka związane z posiadaniem dziecka w dojrzałym wieku.

późne macierzyństwo wyzwania

Co ciekawe, coraz częściej mówi się o tym, iż dowody, które świadczą o niekorzystnym wpływie dojrzałego wieku matki na przebieg pierwszej ciąży są niejednoznaczne. Wielu specjalistów z zakresu ginekologii oraz położnictwa zwraca uwagę, iż na ewentualne powikłania dziecka wpływa nie tyle metryka przyszłej mamy, co doświadczanie przez nią chorób przewlekłych, czy też wcześniejsze problemy z płodnością. Ryzyko niepowodzeń zwiększa się także w sytuacji, w której ciąża dojrzałej kobiety jest nieplanowana. W związku z tym, w rozważaniu na temat psychologicznych oraz biologicznych wyzwań ciąży kobiet powyżej 35 roku życia, ważne jest dokonanie podziału kobiet, które zachodzą w ciążę po raz pierwszy na skutek długotrwałego leczenia niepłodności oraz na te, które odraczały decyzję o rodzicielstwie z własnego wyboru.

Ciąża kobiet dojrzałych, które leczyły się z powodu niepłodności, a także doświadczały w przeszłości niepowodzeń prokreacyjnych, obarczona jest wyższym ryzykiem. Ponadto, wiąże się ona z intensywnym natężeniem stresu, a nawet lęku. Kobiety te często wymagają wsparcia nie tylko ze strony partnera oraz najbliższych, ale także dobrego psychologa. Długo oczekiwana ciąża, stanowiąca efekt wieloletnich starań, dla wielu rodziców nosi znamiona cudu i wiąże się przede wszystkim z pozytywnymi emocjami. Niemniej jednak, nie należy zapominać, że nawet w ich przypadku może dochodzić do rozwoju sprzecznych uczuć, a także niepewności wynikających z obaw dotyczących późnego macierzyństwa. Ciąża poprzedzona niepowodzeniami prokreacyjnymi jest szczególnym wyzwaniem zarówno dla lekarza prowadzącego ciąże, jak i psychologa wspierającego przyszłych rodziców. Albowiem w żadnym innym przypadku, wyobrażenia na temat posiadania dziecka, nie są tak intensywne, jak w ich. Takie zjawisko niesie ze sobą ogromne ryzyko, że rzeczywistość, która zastanie parę po narodzinach ich upragnionego dziecka, znacznie będzie różnić się od tej wyobrażonej, noszącej znamiona idylli.

Kobiety po 35 roku życia, które zachodzą w późną ciążę z własnego wyboru, w większości przypadków znajdują się w bardziej komfortowej sytuacji, albowiem zdają się one przygotowane na wiele aspektów związanych ze specyficznym przebiegiem ciąży u kobiet dojrzałych. Niemniej jednak, nadal dla wielu z nich zmiany związane z okresem oczekiwania na dziecko, stanowią źródło zaskoczenia, a nawet trudnych emocji, z którymi do tej pory nie było dane im się mierzyć.

Mimo istotnych przemian na tle społeczno-kulturowym oraz politycznym, nadal wielu ludzi prezentuje stereotypowy sposób definiowania macierzyństwa. Niniejsze zjawisko kojarzone jest bowiem przede wszystkim z młodymi kobietami między 20 a 30 rokiem życia. Dlatego też, niejednokrotnie zdarza się, iż dojrzałe kobiety w ciąży doświadczają stygmatyzacji, co bezpośrednio może przekładać się na ich samopoczucie psychiczne. Niemniej jednak, to jak będą odbierać nieprzychylne komentarze ze strony społeczeństwa, w głównej mierze zależy od ich poczucia własnej wartości oraz stopnia zadowolenia z życia.

W tym miejscu warto także zaznaczyć, iż z perspektywy psychologicznej to właśnie 30 rok życia uznawany jest za początek okresu właściwej dorosłości. Czas ten charakteryzuje się bowiem względną stabilnością, osiąganiem pierwszych sukcesów zawodowych, a także stabilizacją życia uczuciowego oraz wzrostem ogólnego poczucia odpowiedzialności. W związku z tym, kobieta planująca macierzyństwo po 35 roku życia powinna być bardziej świadoma siebie, swoich potrzeb i własnych możliwości. Psychologowie są zdania, iż po 30 roku życia zmniejsza się egocentryczne nastawienie jednostki, które koncentruje się na chęci otaczania opieką oraz wsparciem względem drugiego człowieka.

W związku z tym, możemy wysnuć wniosek, iż w wielu przypadkach sytuacja psychologiczna kobiet w ciąży po 35 roku życia zdaje się być bardziej stabilna, a zarazem korzystna w porównaniu do młodych mam (szczególnie tych, które zaszły w nieplanowaną ciążę).

Więź emocjonalna z dzieckiem w okresie prenatalnym

W literaturze psychologicznej znajdziemy wiele istotnych informacji na temat więzi emocjonalnej, jaka łączy rodzica oraz dziecko od momentu jego przyjścia na świat. Mało informacji znajdziemy na temat znaczenia więzi emocjonalnej matki z dzieckiem w okresie prenatalnym, a jeszcze mniej na temat przywiązania prenatalnego u kobiet, które zdecydowały się urodzić dziecko po 35 roku życia.

W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że już od momentu rozpoznania ciąży, między matką a rozwijającym się w jej łonie dzieckiem zaczyna tworzyć się niepowtarzalna więź. To niezwykle ważne, albowiem tylko za sprawą wspomnianej więzi emocjonalnej, przyszła mama jest w stanie z wielką starannością troszczyć się o nienarodzone jeszcze maleństwo, a tym samym o swoje zdrowie. Przyglądając się teoriom psychologicznym jesteśmy w stanie dostrzec, że dla stworzenia więzi między dwiema istotami ważna jest nie tylko bliskość fizyczna, ale także uczuciowa. To właśnie ta ostatnia zdaje się odgrywać najważniejszą rolę w życiu jednostki.

Współczesne badania dowodzą, iż dziecko potrzebuje kontaktu ze swoim rodzicem jeszcze w okresie prenatalnym. Za pośrednictwem przejawianych przez rodziców oddziaływań o charakterze opiekuńczym, a także prób kontaktu z nim, rozwija się w dziecku pierwotna wiedza o świecie oraz jego pierwsze emocje. Psychologowie są zdania, iż jeszcze przed narodzinami zaczyna kształtować się w dziecku umiejętność nawiązywania pierwszych relacji społecznych. Dlatego też, okres prenatalny często określany jest mianem pierwszej szkoły uczuć.

ciąża więź emocjonalna z dzieckiem

To właśnie za sprawą doświadczenia miłości oraz poczucia bezpieczeństwa w okresie prenatalnym, dziecko już po narodzinach będzie w stanie z większą łatwością czerpać radość z więzi ze światem zewnętrznym.

Od momentu poczęcia, aż do narodzin dziecka mija zazwyczaj 40 tygodni. To czas, w którym przyszła mama jest świadoma istnienia potomka, niemniej jednak nie widzi go na co dzień, a wyłącznie podczas obrazu prezentowanego podczas badań ultrasonograficznych. W czasie ciąży, kobieta nie jest w stanie dotknąć, ani w żaden sposób bezpośrednio zobaczyć swojego dziecka. W związku z tym, może się wydawać, iż w tym niezwykłym okresie sposoby sensorycznego nawiązywania kontaktu z maluchem są w istotnym stopniu ograniczone. Warto jednak wiedzieć, iż zdaniem specjalistów czas ciąży wcale nie musi być pozbawiony intensywnego kontaktu między matką oraz rozwijającym się dzieckiem. Wręcz przeciwnie.

Więź możemy bowiem traktować na wiele różnych sposobów. Może ona postrzegana być jako pewien rodzaj zaangażowania rodzica. Taki rodzaj więzi określany jest w literaturze mianem przywiązania prenatalnego, które definiowane jest jako darzenie nienarodzonego jeszcze dziecka bezwarunkową miłością.

Nie podlega wątpliwości fakt, że interakcje między mamą, a jej przyszłym dzieckiem można swobodnie obserwować przez cały okres ciąży. Niemniej jednak, w zależności od okoliczności, interakcje te charakteryzują się sporym zróżnicowaniem. Psychologowie dostrzegają, że zarówno formy kontaktu z nienarodzonym maluchem, a także ich natężenie zmieniają się wraz z rozwojem ciąży.

Ponadto, z punktu widzenia biologii, kobiety decydujące się na urodzenie pierwszego dziecka po ukończeniu 35 roku życia, bardziej narażone są na doświadczanie komplikacji zarówno w czasie ciąży, jak i porodu. Nie pozostaje to bez znaczenia dla więzi emocjonalnej, jaka łączy rozwijające się dziecko oraz matkę. Szczególną grupę stanowią dojrzałe pacjentki, które zachodzą w późną ciążę w wyniku doświadczania wcześniejszych niepowodzeń prokreacyjnych. To właśnie one (w porównaniu z dojrzałymi matkami, którym szybko udało się osiągnąć cel prokreacyjny) wykazują większe skoncentrowanie na nienarodzonym jeszcze dziecku. Badania psychologiczne wykazują, iż są one skłonne do nawiązywania silniejszej więzi emocjonalnej, a także bardziej zastanawiają się nad jego przeżyciami. Dodatkowo, często budują one silniejsze wyobrażenia na temat temperamentu, a także przyszłego wyglądu potomka.

Podsumowanie

Macierzyństwo niesie ze sobą wiele niespodzianek, ale także trosk. Niemniej jednak, dla wielu kobiet stanowi ono cel oraz sens życia. Każda kobieta ma prawo do macierzyństwa, a także do decydowania o tym, kiedy ma ono nastąpić. Współcześnie wiele kobiet decyduje się na urodzenie pierwszego dziecka po 35 roku życia. Są one świadome zarówno możliwych zagrożeń, jak i zalet wynikających z odroczenia decyzji o rodzicielstwie. I chociaż w tym miejscu należy przypomnieć, że mimo postępu medycyny, ciąże kobiet po 35 roku życia nadal traktowane są jak ciąże zwiększonego ryzyka, warto wziąć pod uwagę, że w wielu przypadkach ciąża ta jest dokładnie zaplanowana, a zatem poprzedzona niezbędnymi przygotowaniami. Kobiety dojrzałe, które przestrzegają zasad zrównoważonego stylu życia, a także w okresie koncepcyjnym są świadome konieczności suplementacji kwasu foliowego, mogą zapewnić rozwijającemu się dziecku niejednokrotnie lepsze warunki, niż organizm młodej kobiety, która nie stroni od używek i spożywania niezdrowej żywności. Ponadto, ciąża po 35 roku życia często wiąże się z mniejszym natężeniem stresu, a także większym komfortem psychologicznym. Wszystko to z uwagi na fakt stabilnej sytuacji uczuciowej, towarzyskiej i zawodowej.

Bibliografia

  1. Baranowska B., Bączek G., Doroszewska A., Tataj-Puzyna U. (2017). Doświadczenie macierzyństwa – badania sondażowe matek w Warszawie. „Fides et Ratio”, 2 (30), s. 124–144;
  2. Budrowska B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Wydawnictwo FUNNA;
  3. Cakmak Celik, F., Aygun, C., Kucukoduk, S., & Bek Y. (2017). Maternal and neonatal outcomes in advanced maternal age: a retrospective cohort study, The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 30 (20), 2452–2456;
  4. Casteleiro, A., Paz-Zulueta, M., Parás-Bravo, P., Ruiz-Azcona, L., & Santibañez, M. (2019). Association between advanced maternal age and maternal and neonatal morbidity: A cross-sectional study on a Spanish population, PLoS one; 14 (11);
  5. De Viti, D., Malvasi, A., Busardò, F., Beck, R., Zaami, S., & Marinelli, E. (2019). Cardiovascular Outcomes in Advanced Maternal Age Delivering Women. Clinical Review and Medico-Legal Issues, Medicina (Kaunas), 55 (10), 658;
  6. Eriksson, C., Larsson, M., Skoog Svanberg, A., Tydén, T. (2013). Reflections on fertility and postponed parenthood—interviews with highly educated women and men without children in Sweden, Upsala Journal of Medical Sciences, 118 (122-29);
  7. Fuchs, F., Monet, B., Ducruet, T., Chaillet, N., & Audibert, F. (2018). Effect of maternal age on the risk of preterm birth: A large cohort study, PLoS one 13, (1);
  8. Hakan, K., Ozdemir, H., Alkas, D., Cok, T., Tarim, E. (2017). Is primiparity a risk factor for advanced maternal age pregnancies?, The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 30 (1283-87);
  9. Lisowska S. (2013). Ryzyko związane z ciążą po 35 roku życia. Pismo Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Kraków, s. 12–13;
  10. Magnus, M.C., Wilcox, A. J., Morken, N.H., Weinberg, C.R., & Håberg, S.E. (2019). Role of maternal age and pregnancy history in risk of miscarriage: prospective register based study, BMJ (Clinical research ed.), 364, l869;
  11. McMahon, C.A., Boivin, J., Gibson, F.L., Hammarberg, K., Wynter, K., Saunders, D., Fisher, J. (2011). Age at first birth, mode of conception and psychological wellbeing in pregnancy: findings from the parental age and transition to parenthood Australia (PATPA) study, Human Reproduction, 26, 1389-1398;
  12. Ogawa, K., Urayama, K.Y., Tanigaki, S., Sago, H., Sato, S., Saito, S., & Morisaki, N. (2017). Association between very advanced maternal age and adverse pregnancy outcomes: a cross sectional Japanese study, BMC Pregnancy and Childbirth, 17 (1), 349;
  13. Pawlicka P., Chrzan-Dętkoś M., Lutkiewicz K. (2013). Prężność psychiczna przyszłych matek oraz kolejność ciąży jako moderatory budowania więzi z nienarodzonym jeszcze dzieckiem. „Family Forum”, 3, s. 139–152;
  14. Pilewska-Kozak, A., Dobrowolska, B., Tkaczuk-Włach, J., Stadnicka, G., Łepecka-Klusek, C., Pałucka, K., Ziółkowska, M. (2018). Evaluation of the health behaviors of women in multiple pregnancies—a preliminary study, Ginekologia Polska, 89, 289-294;
  15. Rademaker, D., Hukkelhoven, C., & van Pampus, M.G. (2021). Adverse maternal and perinatal pregnancy outcomes related to very advanced maternal age in primigravida and multigravida in the Netherlands: A population-based cohort, Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 100 (5), 941–948;
  16. Radoń-Pokracka, M., Adrianowicz, B., Płonka, M., Danił, P., Nowak, M., & Huras, H. (2019). Evaluation of Pregnancy Outcomes at Advanced Maternal Age, Open access Macedonian Journal of Medical Sciences, 7 (12), 1951–1956;
  17. Sawicka M. (2001). Socjomedyczne aspekty spóźnionego macierzyństwa, Rodzina w czasach szybkich przemian. „Rocznik Socjologii Rodziny”, XIII, s. 245–257;
  18. Włodarczyk E. (2012). O „rodzeniu się” macierzyństwa. W: Konteksty współczesnego macierzyństwa. Perspektywa młodych naukowców. Deręgowska J., Majorczyk M. (red.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa.
mapa dojazdu

Centrum Medyczne Meavita

Nasza lokalizacja

ul. Rusznikarska 14 lokal XX,
31-261 Kraków

Rejestracja pacjentów

pon – pt: 7:00 – 18:00
+48 881 20 20 20
+48 881 30 30 30
kontakt@meavita.pl

Fizjoterapia

mgr Ewelina Bijak
+48 881 03 03 07

mgr Konrad Węgliński
+48 881 91 91 60

fizjoterapia@meavita.pl

Poradnia dietetyczna

mgr Aneta Żebrowska

dietetyka@meavita.pl

Infolinia testy prenatalne

+48 881 03 03 03

Poradnia psychologiczna

mgr Gabriela Czarnecka
+48 881 03 03 04

mgr Dorota Stachnik
+48 881 03 03 05

mgr Aleksandra Wasilewska

psychologia@meavita.pl

Inspektor Ochrony Danych

Łukasz Długosz
iod@meavita.pl

Nasze strony

Media społecznościowe

Współpraca

Treści publikowanie na stronie mają charakter informacyjny oraz edukacyjny, nie stanowią porady medycznej.