Seksualność współczesnego mężczyzny

Życie seksualne, choć stanowi nieodłączny element naszej codzienności, nadal przez wielu uważane jest za temat tabu. To jak postrzegana jest męska seksualność, mimo upływu lat nadal przywołuje na myśl archetypiczne skojarzenia. Niezmiennie zakłada się, że to właśnie seksualność stanowi podstawowy element bycia mężczyzną i w pewnym stopniu świadczy o jego męskości. Co ciekawe, w języku potocznym samo słowo „męskość” kojarzone jest niejednokrotnie z męskimi narządami płciowymi, a tym samym zdolnością do odbywania stosunków seksualnych. Stereotypy odnoszące się do męskiej seksualności przypisują niniejszej płci niemalże permanentną gotowość do odbywania stosunków o charakterze seksualnym. Wynika to przede wszystkim z psychologii ewolucyjnej. W końcu zadaniem mężczyzny od zarania dziejów było płodzenie jak największej ilości potomków (niekoniecznie z jedną partnerką – wręcz przeciwnie). W dziedzinie socjobiologii oraz wspomnianej psychologii ewolucyjnej naturalnym jest to, że mężczyzna zainteresowany jest możliwe jak najszerszym rozprzestrzenieniem swoich genów, co może popychać go do poszukiwania wielu nowych partnerek seksualnych.

Nie tylko aspekty ewolucyjne odgrywają ważną rolę w kształtowaniu męskiej seksualności. Co ciekawe, w niniejszym przypadku nie bez znaczenia pozostaje również skupienie się na cielesnym wymiarze aktu seksualnego, ze szczególnym uwzględnieniem koncentracji na męskich narządach płciowych. Okazuje się bowiem, że mężczyźni częściej skłonni są przypisywać członkowi niejako metaforyczną męskość. Co więcej, penis niejednokrotnie jest przez nich personifikowany (między innymi poprzez nadawanie mu imion, zwracanie się do niego w pierwszej osobie). Nie tylko sprawność i gotowość członka do podejmowania stosunków seksualnych jest ważna dla większości mężczyzn, ale także jego wygląd. Wielu mężczyzn może bowiem doświadczać obniżenia poczucia własnej wartości, które spowodowane może być niemożnością podjęcia czynności seksualnej lub zbyt małym rozmiarem członka. Niniejszy fakt potwierdzają komunikaty płynące po dzień dzisiejszy z mediów. Nie sposób bowiem przejść obojętnie wobec licznych reklam, które prezentują suplementy diety mające „zwiększyć lub przywrócić męskość”. W ten sposób, do mężczyzn dociera komunikat, że sprawność seksualna jest bezwzględnym (jeśli nie najważniejszym) składnikiem męskości.

Dla większości mężczyzn pozostających w szczęśliwych monogamicznych relacjach, wysoka jakość współżycia seksualnego jest niezwykle ważna. W tym przypadku, akt seksualny jest jednak czymś znacznie więcej niż potwierdzeniem własnej męskości, czy też próbą rozprzestrzenienia swojego materiału genetycznego. Akt seksualny pomiędzy dwojgiem szanujących się partnerów jest bowiem wyrazem miłości oraz przestrzenią do spełniania wzajemnych pragnień.

I chociaż nie każdy mężczyzna pragnie być ojcem, nie możemy zapominać o fakcie, że seks jest nieodłącznym elementem prokreacji. Dlatego też, w przypadku mężczyzn decydujących się na założenie rodziny, seksualność zaczyna nabierać nieco innego znaczenia. W tym przypadku akt seksualny nie jest nastawiony na osiągnięcie przyjemności, a na spłodzenie wraz z partnerką nowego życia, które jest wyrazem pragnień obojga.

Nie podlega wątpliwość fakt, że seksualność współczesnego mężczyzny jest trudna do jednoznacznego zdefiniowania. Analizując niniejsze zagadnienie należy bowiem uwzględnić szereg czynników, na które składają się między innymi: indywidualna energia libido, chęć pozostawania w stałym związku partnerskim, chęć sprowadzenia na świat potomka, wysokość samooceny i poczucia zadowolenia z życia, jakość relacji z kobietami, jakość relacji z rodzicami i wyniesione z domu standardy zachowań seksualnych, edukacja seksualna oraz stan zdrowia jednostki.

Co ciekawe, czynnikiem bezsprzecznie wpływającym na seksualność mężczyzny jest ciąża jego partnerki, która może oddziaływać na bliskość obojga w zróżnicowany sposób. W dalszej części artykułu omówimy, jak zmienia się życie seksualne mężczyzn oczekujących na narodziny dziecka.

Współżycie seksualne w ciąży w oczach mężczyzny

Fakt zaistnienia ciąży odpowiedzialny jest za wywołanie szeregu zmian w życiu kobiety i mężczyzny. Zmiany te dotyczą także ich życia seksualnego.

Czynnikami, które w mniejszym lub większym stopniu warunkują podejście partnerów do współżycia w czasie ciąży są:

• Stan zdrowia kobiety w ciąży;
• Więź emocjonalna między partnerami;
• Potrzeby seksualne odczuwane przez kobietę i mężczyznę;
• Jakość i częstotliwość współżycia płciowego przed okresem ciąży;
• Poczucie własnej wartości i atrakcyjności partnerów;
• Lęk przed zagrożeniem stanu zdrowia dziecka w wyniku odbycia stosunku seksualnego;
• Poczucie zażenowania, które jest związane ze świadomością bliskości płodu podczas stosunku seksualnego;
• Tradycje kulturowe i obyczajowe kultywowane przez partnerów.

Nie podlega wątpliwości fakt, że życie seksualne partnerów w okresie oczekiwania na dziecko podlega istotnym przemianom. Wiele opracowań na ten temat dotyczy kobiet, a perspektywa mężczyzn nadal pozostaje niedostatecznie przeanalizowana. Warto jednak wiedzieć, iż zmiana dotychczasowych relacji seksualnych z partnerką może w istotny sposób wpłynąć na ich samopoczucie psychiczne.

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na zmianę jakości życia seksualnego w okresie ciąży jest przede wszystkim stan zdrowia kobiety i jej samopoczucie, które może istotnie się zmieniać w kolejnych trymestrach. Zadaniem mężczyzny jest natomiast wsłuchiwanie się w aktualne potrzeby kobiety i towarzyszenie jej w tym wyjątkowym czasie. Niemniej jednak, niniejsze zadanie nie zawsze zdaje się być proste do wykonania. W przypadku odczuwania przez mężczyznę silnych potrzeb seksualnych, ważną rolę odgrywa umiejętność rozładowywania napięcia poprzez działania zastępcze. To bardzo ważne, aby partnerzy jasno mówili o swoich potrzebach i wspólnie ustalili nowe standardy bliskości fizycznej.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że ciąża nie musi oznaczać rezygnacji ze współżycia seksualnego, ważne jest jednak aby niniejszy akt był komfortowy dla obojga partnerów. Na przestrzeni kolejnych miesięcy mężczyźni mogą obserwować zmiany dotyczące energii seksualnej swoich partnerek.

• W I trymestrze ciąży kobiecie towarzyszą zazwyczaj nieprzyjemne dolegliwości (między innymi nudności, poczucie osłabienia), dlatego też wyraża ona mniejszą skłonność do nawiązywania bliskich relacji fizycznych.
• W II trymestrze ciąży nieprzyjemne objawy zazwyczaj ustępują i co więcej, energia seksualna kobiety wzrasta, co jest spowodowane między innymi zwiększoną częstotliwością odczuwania przez nią orgazmów. Ponadto, kobiety w niniejszy okresie zwykle wykazują większą skłonność do fantazji seksualnych. Czas II trymestru ciąży jest niejednokrotnie dla partnerów czasem spełnienia seksualnego.
• W III trymestrze aktywność seksualna partnerów zwykle spada – spowodowane jest to między innymi nasilającym się uczuciem zmęczenia kobiety, a także lękami związanymi ze zbliżającym się porodem.

Analizując życie seksualne w ciąży z perspektywy mężczyzn, warto wspomnieć również o aspekcie zmian fizyczności kobiety. Zmiana wyglądu sylwetki może oddziaływać na obniżenie poziomu atrakcyjności seksualnej zarówno w oczach mężczyzny, jak i samej kobiety, która z powodu obniżonej samooceny jest mniej skłonna do nawiązywania bliskich relacji fizycznych. Zmiany związane z ciążą nie oznaczają jednak wyłącznie przyrostu masy ciała. Okazuje się bowiem, że zwiększone piersi partnerki oraz zaokrąglona sylwetka sprzyjają wzrostowi atrakcyjności w oczach mężczyzny. To niezwykle istotne, aby w sytuacji, w której kobieta doświadcza obniżenia poczucia własnej wartości w obliczu zmian w ciele wywołanych ciążą, jej partner starał się zapewnić jej wsparcie. Nie można bowiem zapominać, że ciało kobiety w tym wyjątkowym czasie podejmuje niecodzienny wysiłek, którego finalnym efektem ma być sprowadzenie na świat potomka obojga.

Ważnym czynnikiem wpływającym na zmianę jakości współżycia seksualnego w ciąży jest także zniesienie ryzyka ponownego zapłodnienia. Dlatego też, partnerzy nie muszą w tym czasie zważać na antykoncepcję i mogą podejmować stosunki w sposób bardziej spontaniczny.

To, w jaki sposób mężczyzna radzi sobie ze zmianą życia seksualnego w ciąży zależy przede wszystkim od jakości relacji łączącej partnerów, a także od tego, czy ciąża była planowana, czy też zaskoczyła przyszłych rodziców. W wielu przypadkach, mężczyźni którzy planowali założenie rodziny i posiadali bliską relację emocjonalną ze swoją partnerką, lepiej radzą sobie z ograniczeniem aktywności seksualnej i są bardziej skłonni odpowiadać na potrzeby kobiet w tym zakresie.

Wpływ zmian we współżyciu seksualnym na jakość relacji partnerskiej

Psychologowie oraz seksuologowie zajmujący się zagadnieniem życia seksualnego partnerów oczekujących dziecka dostrzegają, że okres ciąży jest niejako czynnikiem stymulującym do poszukiwania wspólnego sposobu na utrzymanie łączącej ich więzi, zarówno w wymiarze psychicznym, jak i fizycznym. Faktem jest, że ciąża niesie ze sobą pewne ograniczenia dotyczące dotychczasowego życia seksualnego. Niemniej jednak, zarówno kobiety, jak i mężczyźni nie zatracają w tym czasie wewnętrznych potrzeb bliskości z partnerem.

Badania oraz obserwacje psychologiczne pozwoliły potwierdzić fakt, że zmiana dotychczasowej dynamiki seksualnej spowodowana ciążą, w znaczny sposób wpływa na jakość relacji między partnerami. Seksuologowie podkreślają, że utrzymywanie bezpiecznych stosunków seksualnych w ciąży pozytywnie wpływa na relacje partnerskie, z kolei ograniczenie bliskości fizycznej może odpowiadać za wywołanie wewnętrznej frustracji, a tym samym wywoływać nieporozumienia.

Niemniej jednak, to nie sam fakt zmiany życia seksualnego wpływa na zmiany w obrębie relacji między partnerami spodziewającymi się dziecka. W tym przypadku najważniejsze zdaje się to, jak wyglądała relacja partnerów jeszcze przed zapłodnieniem. I chociaż z oczywistych względów (nawet tych czysto fizjologicznych) zrozumiałym zdaje się być fakt, że ograniczenie kontaktów seksualnych może wzmagać frustrację mężczyzn, należy pamiętać, że dzięki rozwojowi wyższej uczuciowości, a także inteligencji emocjonalnej, udaje nam się zapanować nad żądzami i przedłożyć wartość bezpieczeństwa oraz poczucia komfortu partnerki nad potrzeby fizjologiczne, które można rozładować nie tylko za pośrednictwem stosunku seksualnego.

W przypadku partnerów, którzy przed okresem zajścia w ciążę wykazywali wysoką aktywność seksualną, ważne jest także wspólne odnalezienie nowych form zapewniania sobie bliskości fizycznej oraz satysfakcji seksualnej, dzięki której łatwiej będzie partnerom przystosować się do niejednokrotnie wymaganego czasu wstrzemięźliwości.

Spostrzeganie bliskości fizycznej w obliczu ciąży zagrożonej

Stan zagrożenia ciąży jest wyjątkową sytuacją, która wymaga od partnerów całkowitej wstrzemięźliwości seksualnej. Wówczas, partnerzy muszą przesunąć własne potrzeby na dalszy plan i skupić się wyłącznie na bezpieczeństwie matki oraz rozwijającego się w jej łonie dziecka. Niemniej jednak, to nadal bardzo ważne, aby partnerzy nie stronili od okazywania sobie czułości w bezpieczny sposób. Dla zachowania prawidłowej relacji bardzo ważne jest bowiem nie tylko okazywanie wsparcia, ale także wzajemnego zainteresowania oraz atrakcyjności partnera. Mężczyźni, którzy doświadczyli takiej sytuacji, w znacznej większości przypadków nie wykazują frustracji wywołanej ograniczeniem aktywności seksualnej.

Najczęściej ci mężczyźni, którzy wykazują się niską dojrzałością emocjonalną oraz tacy, którzy w swoim życiu kierują się instynktem mogą przejawiać skłonność do podejmowania relacji seksualnych z innymi partnerkami. Niemniej jednak, takie zachowanie w większości przypadków jest wyrazem niedojrzałej osobowości, której ciężko będzie sprostać nie tylko wymaganiom związanym z okresem ciąży, ale przede wszystkim tym związanym z rodzicielstwem. Dlatego też, to bardzo ważne, aby partnerzy starannie przyglądali się wzajemnym cechom i możliwościom predysponującym do rodzicielstwa i decydowali się na założenie rodziny wyłącznie wtedy, gdy darzą się nie tylko wzajemną miłością i zaufaniem, ale przede wszystkim bezgranicznym szacunkiem.

Kiedy mężczyzna oczekujący dziecka powinien udać się do psychologa / seksuologa?

Z jednorazowej konsultacji psychologicznej oraz/lub seksuologicznej powinna skorzystać każda z par, która po raz pierwszy spodziewa się dziecka. Dzięki temu, łatwiej będzie im przygotować się na wyzwania i zaskoczenia związane z niniejszym okresem oraz zbliżającym się rodzicielstwem. Co ważne, dzięki takim konsultacjom, mogą oni zdobyć wiedzę na temat zasad współżycia seksualnego w ciąży oraz wspólnie zastanowić się nad nowymi możliwościami okazywania sobie czułości. Niestety, dobrze zdajemy sobie sprawę z tego, że dostęp do takich konsultacji jest ograniczony. Niemniej jednak, zyski wynikające nawet z jednorazowego spotkania z doświadczonym specjalistą są w stanie znacznie przewyższyć koszty finansowe pojedynczej wizyty.

Pomoc psychologa oraz/lub seksuologa może okazać się niezbędna w przypadku mężczyzn, którzy w wyniku zmiany częstotliwości oraz jakości życia seksualnego w okresie ciąży doświadczają frustracji. W gabinecie specjalisty będą oni w stanie opisać ponoszone konsekwencje niniejszych zmian, a także nauczyć się w odpowiedni sposób rozładowywać napięcie seksualne, które w nich narasta.

Zwrócenie się o pomoc do specjalisty jest dobrym rozwiązaniem także dla tych mężczyzn, którym trudno jest zrozumieć potrzeby seksualne swojej partnerki w ciąży, a także dla tych, którzy odczuwają lęk przed współżyciem z kobietą ciężarną oraz tych, którzy doświadczają obniżenia pociągu seksualnego do swojej partnerki.

Podsumowanie

Seksualność stanowi niepodważalnie istotny aspekt naszego funkcjonowania. Co więcej, jakość współżycia seksualnego znacząco wpływa na nasze codzienne samopoczucie oraz samoocenę. Niemniej jednak, w czasie ciąży partnerzy zazwyczaj zmuszeni są do zmiany dotychczasowej dynamiki życia seksualnego, co uwarunkowane jest licznymi czynnikami, zarówno o znaczeniu biologicznym, jak i psychospołecznym. Zmiana życia seksualnego wywołana ciążą wpływa nie tylko na codzienność kobiety, ale także jej partnera, który w obliczu istotnych zmian może nawet doświadczać uczucia frustracji i narastającego napięcia. Psychologowie zwracają nawet uwagę na fakt, że ograniczenie bliskości fizycznej w okresie ciąży sprzyja pogorszeniu się relacji między partnerami. Dlatego też, tak ważne jest, aby partnerzy wspólnie opracowali nowe sposoby okazywania sobie bliskości i ustanowili otwarty charakter komunikacji. Mężczyźni, którzy odczuwają negatywne emocje spowodowane niniejszą sytuacją, powinni skorzystać z pomocy doświadczonego specjalisty, który pomoże im opanować wewnętrzne napięcia oraz odnaleźć adaptacyjne sposoby rozładowywania frustracji.

Bibliografia

1. Bader M., Męska seksualność, tłum. M. Podbielska, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta; 2010;
2. Bielawska-Batorowicz E., Królikowska M. Poczucie własnej atrakcyjności seksualnej u kobiet w okresie menopauzy. Przegląd Menopauzalny. 2003; 3: 67–72;
3. Dąsal M., Męskie inicjacje – rytuały w życiu współczesnego mężczyzny [w:] A. Radomski, B. Truchlińska (red.), Męskość w kulturze współczesnej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej; 2008;
4. Frąckowiak-Sochańska M., Zdrowie psychiczne kobiet i mężczyzn. Płeć społeczno-kulturowa a kategorie „zdrowia psychicznego” i „chorób psychicznych”, Nowiny lekarskie, 2011, nr 80(5);
5. Iwanowicz-Palus G., Bień A. Psychoprofilaktyka u kobiet w ciąży. Psychologiczne aspekty ciąży i porodu — charakterystyka stanów emocjonalnych kobiet w ciąży. W: Bień A. (red.). Opieka nad kobietą ciężarną. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009: 342–348;
6. Izdebski Z., Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2012;
7. Kluczyńska U., Seksualność to „męska sprawa”. Instytucje i praktyki socjalizujące w heteronormę [w:] U. Kluczyńska, W. Dynarski, A.M. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. 2016;
8. Kocik L., Męskość jako socjobiologiczny splot natury i kultury [w:] K. Piątek (red.), Męskość (nie)męska. Współczesny mężczyzna w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. 2007;
9. Libera A. Psychologiczne aspekty ciąży. W: Makara-Studzińska M., Iwanowicz-Palus G. (red.). Psychologia w położnictwie i ginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009; 154–157;
10. Malarewicz A, Szymkiewicz J, Rogala J. Sexuality of pregnant women. Ginekol Pol.2006;77(9):733-9;
11. Marcyniak M., Hamela-Olkowska A., Czajkowski K. Współżycie płciowe podczas ciąży a ryzyko porodu przedwczesnego. Med. Wieku Rozw. 2003; 7 (3): supl. 1, 167–173;
12. Pauleta JR, Pereira NM, Graca LM. Sexuality during pregnancy. J Sex Med. 2010;7(1 Pt 1):136-42.Epub 2009 Oct 20;
13. Radomski D. Od poznania się do seksualnej satysfakcji, czyli biologiczne mechanizmy seksualności człowieka. Seksuologia Polska 2007;18-24;
14. Smoliński R. Seksualność kobiet w ciąży i w połogu. W: Lew-Starowicz Z., Skrzypulec V. (red.). Podstawy seksuologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010: 133–137;
15. Syty K, Pilewska- Kozak AB, Jakiel G. Reakcje kobiet i ich partnerów na fakt zaistnienia ciąży. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 2008:217-221;
16. Zdrojewicz Z, Lelkowska K. Rola stresu w problemach, zaburzeniach i preferencjach seksualnych. Seksuologia Polska 2006:69-79.