Rodzina po stracie przeżywa wiele trudnych i często sprzecznych emocji w trakcie przeżywania żałoby. O poronieniu mówi się, że jest cichą żałobą, ponieważ rzadko porusza się ten temat. Niewiele osób wie o stracie dziecka, a rodzice często nie chcąc sprawiać przykrości innym i nie obarczać ich swoimi problemami, dlatego nie mówią, jak jest im ciężko i że potrzebują wsparcia i rozmowy.

Etapy żałoby – stan psychiczny po poronieniu

Emocje, które mogą pojawiać się u osób przeżywających żałobę, mogą być bardzo różne, często sprzeczne ze sobą. Każdy etap godzenia się z odejściem ukochanej osoby niesie ze sobą coraz to nowe emocje i reakcje, bardzo ważne jest, aby starać się ich nie hamować, pozwolić sobie na pełne ich przeżywanie. Dzięki ich akceptacji i zgody na nie rodzina będzie mogła dojść do końcowej fazy żałoby, jaką jest odrodzenie.

Emocje związane z pierwszą fazą żałoby to przede wszystkim szok i niedowierzanie. Rodzinie bardzo trudno jest pogodzić się ze śmiercią dziecka, pojawia się bunt i zaprzeczanie. W tej fazie bardzo charakterystyczne są momenty, kiedy wydaje się, że zmarła osoba nadal jest z nami. Szok, który niesie ze sobą ogromne cierpienie, powoduje często reakcje emocjonalne prowadzące do negowania przeżywanych emocji. One natomiast podpowiadają rodzicom, że stracili kontrolę nad swoim życiem, co wywołuje bardzo silne lęki, wstyd lub poczucie utraty bezpieczeństwa. Przełomowym momentem są przygotowania do pogrzebu, to wydarzenie zwykle wydaje się nie do przejścia, przerasta możliwości emocjonalne, jednak bardzo ważne jest, aby każdy na swój sposób i możliwości psychiczne zmierzył się z tym wydarzeniem. Pogrzeb jest symbolem końca, ale i początku, faza przejścia nie tylko dla zmarłego, ale również całej jego rodziny. To moment przejścia w kolejny etap żałoby, którym jest stopniowe uświadamianie sobie doznanej straty.

Faza uświadamiania sobie doznanej straty wiąże się z doświadczaniem rzeczywistych, bardzo silnych emocji smutku i gniewu. Gniew kierowany jest na Boga, personel medyczny, członków rodziny czy zmarłe dziecko (jak ono mogło nas zostawić). Pojawiają się pretensje i pytania do samych siebie czy na pewno zrobiliśmy wszystko, aby nasze dziecko żyło, czy dało zrobić się coś więcej. Aby pomóc sobie i bliskim przejść przez ten etap pełen bólu, bardzo ważna jest akceptacja właśnie tych negatywnych emocji, bo przecież są one jak najbardziej naturalne i nieuniknione do przeżywania. Dla tej fazy żałoby bardzo charakterystyczny jest przewlekły i wyczerpujący stres, który prowadzi do ciągłego zmęczenia i ogromnej senności. A to z kolei powoduje bardzo dużą podatność na zranienie i wybuchy niekontrolowanej złości. Takie niekontrolowane zachowania często budzą lęk zarówno u osoby cierpiącej jak i w jej otoczeniu. Pogrążeni w żałobie zaczynają stopniowo wycofywać się z kontaktów i odtrącać pomoc innych. W tym czasie bardzo ważnym wsparciem mogą okazać się grupy wsparcia dla rodziców w podobnej sytuacji oraz kontakt z psychologiem, który pomoże zrozumieć i poradzić sobie z silnymi emocjami. Jest to okres bardzo emocjonalny, przynoszący wiele pesymistycznych myśli na własny temat oraz przyszłości, co może przyczynić się do powstania depresji.

Faza akceptacji to moment, kiedy rodzina zaczyna akceptować swoje emocje i zachowania, pozwala sobie na ich doświadczanie oraz powoli zaczyna akceptować nową rzeczywistość i snuć plany na przyszłość. Jest to faza bycia samemu ze sobą, przemyślenia swojego życia, przewartościowania go. Ten okres wymaga bardzo dużej odwagi i tak naprawdę od niego zależy czy pójdziemy drogą rozwoju, czy zatracimy się w żałobie. Jest to moment, kiedy samotność i chęć chwilowego wycofania się z życia społecznego jest normalnym i bardzo potrzebnym elementem żałoby. W momencie kiedy nie ma już buntu, jest stopniowa akceptacja życia bez dziecka chwile samotności, wspomnień są bardzo potrzebne i leczące.

Kiedy ułożymy sobie w głowie życie bez zmarłego dziecka, przychodzi czas na fazę, w której stopniowo zaczynamy nabierać poczucia sprawowania kontroli nad własnym życiem. Jest to moment kiedy bardzo potrzebne jest przebaczenie sobie, rodzinie, Bogu i dziecku. Dzięki niemu rodzina będzie mogła wejść w nowe życie. Potrzebne jest przebaczenie sobie, dziecku, innym i zaakceptowanie rzeczywistości bez zmarłego dziecka. To tworzenie granic między przeszłością a teraźniejszością i dystansowanie się w stosunku do bolesnych wspomnień, przy jednoczesnej pielęgnacji pamięci o dziecku.

Ostatnim etapem żałoby jest odrodzenie, to właśnie w tym czasie następuje pełne pogodzenie się z odejściem dziecka i akceptacja nowego życia. W tym okresie zaczyna wracać energia do działania, do kontaktów społecznych, tworzenia nowych pasji, zmian życiowych. Często jest to punkt zwrotny w myśleniu o śmierci, a rodzice odczuwają ogromną potrzebę zrobienia czegoś dobrego dla innych, pomocy osobom w podobnej sytuacji. Warto pamiętać, że pomoc bliskich jest nadal bardzo potrzebna. Zdarza się, że rodzice powątpiewają, że mają prawo do myślenia o przyszłości, że powinni nadal opłakiwać utracone dziecko, a dzięki życzliwemu wsparciu najbliższych będzie im dużo łatwiej poradzić sobie z takimi myślami.

Przeżywanie żałoby po poronieniu przez matkę

W społeczeństwie istnieje większe przyzwolenie na przeżywanie silnych, często negatywnych emocji przez kobiety. To kobieta ma większe prawo do słabości i smutku. Sądzi się, że poronienie przeżywa przede wszystkim kobieta, ponieważ to ona nosiła nienarodzone dziecko pod sercem. Często pojawia się również poczucie winy związane, z możliwością zaniedbania, niewystarczającej opieki czy dbania o siebie.

Szczególnie kobiety mają często wrażenie, że nie zrobiły wszystkiego, aby dziecko urodziło się zdrowe. Dla wielu z nich poronienie oznacza stratę marzeń, oczekiwań i możliwości. Kiedy odchodzi dziecko,

kobiety zwykle potrzebują wyrzucić z siebie wszystkie emocje, pojawia się płacz i złość, dodatkowo ogromna potrzeba mówienia o swoich emocjach, utraconym dziecku może pomóc w pełni pomału przeżyć żałobę. Kobietom jest znacznie łatwiej niż mężczyznom szukać pomocy z zewnątrz, to one częściej szukają wsparcia psychologicznego i zachęcają do spotkań partnerów.

Przeżywanie żałoby po poronieniu przez ojca

Utrata dziecka to również wielka trauma dla ojca, przecież on też stracił tak wyczekiwane i ukochane dziecko. Mężczyznom znacznie trudniej jest przeżywać żałobę, ponieważ nie łatwo ukazywać emocje, które uznawane są za oznakę słabości. Ale co w tym dziwnego, kiedy u mężczyzny przeżywającego ogromną tragedię, pojawi się smutek, żal i płacz?

Ojciec, który pozwoli sobie na przeżywanie tych wszystkich emocji na zewnątrz (mężczyźni zwykle cierpią po cichu, w środku) da sobie prawo, aby krok po kroku przeżyć żałobę. Mężczyzna cierpi dodatkowo, widząc, jak cierpi jego partnerka. Nie chce dokładać jej kolejnych zmartwień, czuje obowiązek, aby ją wesprzeć. Niestety ukrywając często własne trudne emocje, zapomina o swoich potrzebach i nie pozwala sobie na przepracowanie i wypłakanie swojego smutku. Skutkiem nieprzeżytych w pełni emocji jest hamowanie etapów żałoby i wydłużenie procesu jej zakończenia.

Kiedy może pomóc rodzinie po poronieniu psycholog?

Przeżywanie żałoby jest bardzo trudnym, lecz naturalnym procesem zmagania się z ludzką śmiertelnością. Wymaga od rodziny zmarłego doświadczenia wielu trudnych emocji i czasu, aby pogodzić się ze śmiercią ukochanego dziecka. W tym trudnym okresie mogą pomóc rodzinie spotkania z psychologiem, który towarzyszy rodzinie w tej trudnej drodze na każdym jej etapie.

Gabinet psychologiczny, to miejsce, gdzie rodzice w ciepłej i pełnej szacunku atmosferze mogą przeżywać wszelkie towarzyszące im emocje. Uczą się je nazywać i w pełni ich doświadczyć, aby móc pogodzić się z odejściem dziecka i ułożyć sobie życie na nowo. Po śmierci dziecka rodzice często przeżywają nie tylko smutek, złość czy osamotnienie, ale pojawia się również wstyd i powątpiewania co do ról społecznych: kobiety, mężczyzny, rodzica, partnera, o czym również warto rozmawiać z psychologiem.

Rodzice utraconych dzieci miewają również liczne obawy i lęki związane z ponownym staraniem się o dziecko. Czasem kobiety chciałyby zajść w ciąże dosyć szybko, innym razem panicznie się jej boją, natomiast mężczyźni tak bardzo boją się, samej myśli, że znowu mogliby stracić dziecko, że nie godzą się na kolejne dziecko. W takim momencie relacja partnerska zostaje wystawiona na próbę, ponieważ dochodzi do konfliktów pod wpływem silnych emocji dotyczących marzeń o dziecku. Psycholog pomoże parze ze sobą szczerze porozmawiać, na spokojnie pokaże punkt widzenia każdej z osób i wspólnie z rodziną zastanowi się, jak mogą sobie pomóc.

Sposoby przeżywania żałoby, radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz godzenia się ze stratą są bardzo różne. Warto zdawać sobie sprawę, że każdy ma prawo do przeżywania straty na swój sposób, to, że reakcje osoby nie do końca odpowiadają tym jakich byśmy się spodziewali, nie oznacza, że nie cierpi i że nie potrzebuje naszego wsparcia i zrozumienia.

Ważna jest również rozmowa partnerów, nie zapominajmy o sobie w tych trudnych momentach, bądźmy ze sobą szczerzy i dajmy sobie prawo do tego, aby wspierać się nawzajem. Żałoby nie da się przeżyć w pełni w pojedynkę, tak bardzo potrzebni są nam inni ludzie, aby móc poczuć się znowu bezpiecznie, co pozwoli pogodzić się ze śmiercią ukochanego dziecka i żyć dalej, pielęgnując pamięć o nim.