Rodziny, które przeżyły utratę dziecka mogą borykać się z wieloma problemami emocjonalnymi zarówno podczas trwania żałoby jak i po jej zakończeniu. Wiele par odczuwa ogromną potrzebę bycia rodzicem, jednak lęk przed ponownym zajściem w ciąży jest tak silny, że odbiera im nadzieję, że kiedykolwiek jeszcze będą mogli spełnić się w roli matki i ojca.

Tokofobia wtórna — lęk przed ciążą

O tokofobii wtórnej możemy mówić kiedy kobieta we wcześniejszym okresie swojego życia nie odczuwała silnego lęku związanego z założeniem rodziny, zajściem w ciążę i urodzeniem dziecka. Jednak pod wpływem traumatycznych wydarzeń podczas trwania ciąży, kobieta tak bardzo boi się zajść ponownie w ciążę, że rezygnuje ze swoich marzeń o macierzyństwie.

Powodem tak silnych obaw i natrętnych myśli może być: poronienie, śmierć dziecka w ciąży, ciężki i bardzo bolesny poród lub problemy emocjonalne w połogu, których kobieta nie potrafiła zrozumieć i zaakceptować lub nie otrzymała fachowej i adekwatnej pomocy psychologicznej i psychiatrycznej.

Mężczyźni również mogą odczuwać lęk przed ponownym staraniem się o dziecko. Tak bardzo boją się, że traumatyczna sytuacja znowu się powtórzy, że nie wyobrażają sobie, aby mogli przeżywać stratę lub tak silne emocje ponownie. W wyniku czego zaczynają odsuwać się od partnerki, unikać zbliżeń tak, aby znów nie cierpieć.

Głównymi objawami tokofobii wtórnej są liczne lęki i obawy związane z zajściem w ciąże, które paraliżują i utrudniają zwykłe, codzienne funkcjonowanie. Wpływają one na sen i odpoczynek. W nocy mogą pojawiać się koszmary senne o tematyce ciąży, porodu i przeżytych wcześniej traumatycznych wydarzeń. Kobiety cierpiące na tą chorobę często mają poczucie, że nikt ich nie rozumie, że są osamotnione z własnymi myślami. Coraz bardziej zamykają się w sobie i izolują od rodziny i znajomych. Często skutkiem takich zachowań może być stale utrzymujący się obniżony nastrój, z którym osoba nie potrafi sobie poradzić.

Lęk przed zajściem w ciążę — nieprzepracowana żałoba

Na przeżywanie silnego lęku przed zajściem w ciąże może mieć również wpływ nieprzepracowanie żałoby w pełni (niedokończona żałoba). A obawy i wątpliwości są sposobem na dalsze żegnanie się z utraconym dzieckiem. Ponowne zajście w ciąże może budzić lęk, że zapomnimy o poprzednim dziecku, a ból, który teraz odczuwa rodzina, jest formą pamięci o nim.

Przeżywanie żałoby to pewien proces, który składa się z 5 faz, w których pojawia się wiele emocji od niedowierzania, po smutek, lęk i złość. Bywa czasem tak, że z jakichś powodów rodzic nie chce lub nie potrafi sam przejść w kolejny etap przeżywania straty. Właśnie w takim momencie tak bardzo potrzebny jest psycholog, który pomoże w porę uporać się z emocjami tak, aby ten proces mógł dalej trwać i się zakończyć. Dzięki temu być może lęk przed urodzeniem kolejnego dziecka zmniejszy się, a pamięć o tym utraconym będzie wciąż żywa, ale mniej bolesna.

Lęk przed zajściem w ciążę – jak może pomóc psycholog

Decyzja o ponownym zajściu w ciąże to dla rodziny po stracie dziecka bardzo trudny moment. Już sama myśl o ciąży może sprawić, że trudne emocje związane z utratą będą powracać, a tym samym utrudniać podjęcie decyzji lub cieszenie się z możliwości bycia rodzicem.

Spotkania z psychologiem mogą pomóc rodzinie zrozumieć swoje emocje, wyrazić je i uporać się z nimi. Psycholog nie tylko pomoże przejść przez żałobę, która być może jeszcze nie w pełni się zakończyła, ale będzie towarzyszył również na drodze do przyszłości. Takie spotkania mogą pomóc partnerom w rozmowie, otworzeniu się na żal i obawy tej drugiej osoby. To również dobry moment na to, aby opowiedzieć, czego boimy się najbardziej kiedy myślimy o ponownym zajściu w ciąże i na zastanowienie się co można zrobić, aby ten lęk mógł się zmniejszyć.

Psycholog może również pomóc w zauważeniu pierwszych sygnałów rozpoczynającej się depresji, która czasem może przydarzyć się w procesie przeżywania żałoby, co również może mieć wpływ na nasilające się lęki dotyczące kolejnej ciąży. Takie spotkania mogą pomóc nie tylko rodzicom, ale też ich rodzinom, które często nie wiedzą, jak mają się zachować w obliczu żałoby, ale również kiedy wiedzą, że para tak bardzo chciałaby mieć dziecko, ale boi się, że ponownie może przeżywać stratę. Na takich spotkaniach rodzina uczy się jak słuchać i rozmawiać, ale również rozumieć całą gamę emocji, która towarzyszy rodzicom, a na przykład nie jest wypowiadana wprost.

Kiedy czujecie, że ból i rozpacz utrudniają wam zrealizowanie marzenia o dziecku, warto skonsultować się z psychologiem, tak aby pomału przepracować trudne emocje i móc cieszyć się upragnionym rodzicielstwem.