Podstawy prawa dziedziczenia
Spis treści
Czym jest prawo dziedziczenia?
Dziedziczenie to proces zachodzący międzypokoleniowo, kiedy gamety (komórki odpowiedzialne za rozmnażanie płciowe) od rodziców łączą się i tworzą zarodek.
Początek badań nad mechanizmami dziedziczenia przypada na XIX w. Wówczas powstały tzn. prawa Mendla, sformułowane przez zakonnika z Austro-Węgier na podstawie jego badań nad grochem zwyczajnym. Obserwował efekty krzyżowania się czystych linii oceniając kolor nasion lub kolor kwiatów. Doszedł do wniosku, że każda roślina posiadała w sobie dwie jednostki dziedziczenia, które przekazywała potomstwu. Jedna z nich – dominująca – może zatrzeć istnienie drugiej, recesywnej.
Prawa Mendla
Współcześnie prawa Mendla brzmią następująco:
- I prawo Mendla – prawo czystości gamet – Gamety zawierają po jednym allelu z każdej ary alleli.
- II prawo Mendla – prawo niezależnej segregacji cech – Allele dwóch różnych genów rozdzielane są do gamet niezależnie.
Kolejną ważną postacią dla podwalin genetyki i nauki o sposobach dziedziczenia był Thomas Hunt Morgan, amerykański biolog i genetyk. Stworzył on na bazie swoich badań nad muszką-owocówką i jej kolorem oczu teorię genów i chromosomową teorię dziedziczności.
Zakładają one, że :
- każdy gen ma swoje loci, określone ściśle miejsce w chromosomie – somatycznym lub płciowym,
- geny ulegają powieleniu i są identyczne z genami rodzicielskimi,
- geny leżące w 1 chromosomie to geny sprzężone, dziedziczą się razem lecz nie zawsze całkowicie,
- zjawisko crossing-over jest tym częstsze, im dalej od siebie znajdują się chromosomy.
W wynikach prac jego studentów powstała pierwsza mapa genetyczna muszki-owocówki.