Zespół Yuan-Harel-Lupski’ego (17p12-p11.2) – informacje ogólne

Zespół Yuan-Harel-Lupski’ego to rzadkie schorzenie genetyczne, które jest połączeniem dwóch innych chorób – zespołu Potockiego i Lupskiego oraz choroby Charcota, Mariego i Tootha typu 1. Częstotliwość występowania zespołu nie została dotychczas określona, w literaturze medycznej opisano 20 przypadków pacjentów.

Podstawy genetyczne zespołu Yuan-Harel-Lupski’ego

Przyczyną zespołu Yuan-Harel-Lupski’ego jest duplikacja, czyli podwojenie genów znajdujących się na krótkim ramieniu chromosomu 17 między regionem 11, podregionem 12 a regionem 12. Najistotniejszą rolę w patogenezie choroby przypisuje się mutacji genów RAI1 oraz PMP22.

Pierwszy z nich jest genem warunkującym pracę innych genów, biorących udział przede wszystkim w regulacji rytmu dobowego oraz rozwoju mózgu i kości czaszki. Duplikacja wyłącznie tego jednego genu powoduje zespół Potockiego i Lupskiego. Z kolei gen PMP22 reguluje syntezę osłonek mielinowych, których funkcją jest ochrona nerwów i zapewnienie prawidłowego przekaźnictwa impulsów nerwowych. Duplikacja tego genu powoduje zaburzenia neurologiczne. Jeśli dochodzi do mutacji wyłącznie genu PMP22 rozpoznawana jest choroba Charcota, Mariego i Tootha typu 1. Zdecydowana większość przypadków zespołu Yuan-Harel-Lupski’ego powstaje de novo, na wczesnym etapie życia prenatalnego, a rodzice dziecka mają prawidłowe DNA.

Objawy zespołu Yuan-Harel-Lupski’ego

Pierwsze objawy choroby można zaobserwować tuż po narodzeniu. U noworodków obserwuje się hipotonię, czyli obniżone napięcie mięśniowe, problemy z przyjmowaniem pokarmu oraz nieprawidłowe wzrastanie i przyrosty masy ciała. W kolejnych miesiącach i latach życia dochodzi do opóźnienia rozwoju psychomotorycznego, zaburzeń mowy oraz problemów behawioralnych. Charakterystyczne są również epizody bezdechu sennego, problemy z zasypianiem, częste wybudzanie ze snu. Symptomy zespołu Yuan-Harel-Lupski’ego mogą obejmować również uszkodzenie nerwów obwodowych, co wiąże się z zaburzeniami czucia, rozpoznawania bólu, zimna i gorąca. U niektórych pacjentów pojawia się niedowład kończyn dolnych lub silne obniżenie siły mięśniowej utrudniające samodzielne poruszanie się.

Zespół Yuan-Harel-Lupski’ego — leczenie i rokowanie

Brakuje informacji dotyczących możliwości terapeutycznych oraz rokowań pacjentów z zespołem Yuan-Harel-Lupski’ego, ze względu na wielką ilość rozpoznanych dotychczas przypadków.