Co to jest test Nifty Pro?

Nifty Pro™ jest testem prenatalnym typu NIPT (ang. Non-Invasive Prenatal Testing , czyli nieinwazyjnym testem prenatalnym). Należy do przesiewowych badań genetycznych, w których sprawdza się, czy istnieje ryzyko wystąpienia wybranych zaburzeń genetycznych u płodu. W teście analizowane jest cfDNA (ang. cell free DNA) matki i płodu, które znajduje się w krwi obwodowej kobiety ciężarnej.

We krwi kobiety ciężarnej krąży mieszanina wolnego pozakomórkowego DNA matki i płodu, frakcja płodowa nazywana jest cffDNA (ang. Cell free fetal DNA, czyli wolne pozakomórkowe DNA płodu). Stężenie wolnego pozakomórkowego DNA płodu (cffDNA, ang. cell free fetal DNA) wzrasta wraz z wiekiem ciąży i w ok. 10 tygodniu osiąga poziom, który pozwala na jego analizę w kierunku ryzyka wystąpienia chorób genetycznych u płodu. Do wykonania testu potrzebna jest próbka krwi kobiety ciężarnej, co sprawia, że test Nifty Pro , jak wszystkie testy typu NIPT jest bezpieczny dla matki i jej dziecka.

Test Nifty Pro™ oferuje szeroki zakres testowanych nieprawidłowości chromosomowych. Pozwala oszacować nie tylko ryzyko wystąpienia u dziecka najczęstszych aberracji autosomów i allosomów, lecz również rzadziej występujących, jak trisomia 9, 16, 22 czy 84 zespoły mikrodelecji/duplikacji. Dodatkowo test weryfikuje płeć dziecka.

Pełen zakres testu Nifty Pro™ obejmuje:

• nieprawidłowości chromosomów autosomalnych takich jak: trisomia 21 (zespół Downa), trisomia 18 (zespół Edwardsa), trisomia 13 (zespół Patau), trisomia 9, trisomia 16, trisomia 22
• zaburzenia liczby chromosomów płci: zespół Turnera (monosomia X), zespół Klinefeltera (XXY), zespół Jacobsa (XYY), zespół XXX (trisomia X)
• panel 84 mikrodelecji/duplikacji (lista testowanych zespołów delecja/duplikacja znajduje się poniżej w tekście)

Test Nifty Pro™ można wykonać po ukończeniu 10. tygodnia ciąży (zalecany czas przeprowadzenia testu to 10 – 24 tydzień ciąży).

Test w pełnej wersji został zwalidowany dla ciąż pojedynczych. Można go również przeprowadzić u kobiet w ciąży bliźniaczej. W tym przypadku test został zwalidowany dla trisomii 21, 18, 13 oraz rozpoznania płci. Test Nifty Pro™, bez względu na to czy ciąża jest jedno- czy wielopłodowa, nie nadaje się do określenia ryzyka wystąpienia poliploidii, mozaikowatości i translokacji zrównoważonej.

*wyniki testu Nifty Pro™ przeprowadzonego dla ciąży bliźniaczej dotyczą całej ciąży, np. w sytuacji gdy wynik dla trisomii 21 będzie określony jako wysokie ryzyko będzie on oznaczał, że dla przynajmniej jednego z płodów to ryzyko jest wysokie; podobnie w sytuacji wykrycia chromosomu Y – oznacza to, że przynajmniej jeden z płodów jest płci męskiej

Metodologia testu Nifty Pro™ i przebieg badania

Producentem testu Nifty Pro™ jest Instytut BGI (jeden z największych światowych ośrodków zajmujących się genomiką) z siedzibą główną w Hongkongu. 

Test Nifty Pro™, aby zbadać zmiany w sekwencji cfDNA (ang. cell free DNA, wolne pozakomórkowe DNA) wykorzystuje technikę sekwencjonowania nowej generacji. Materiałem poddawanym analizie są próbki krwi obwodowej pobierane od kobiety ciężarnej (ok. 10 ml), a testy przeprowadzane są w oparciu o obecne w jej krwi wolne pozakomórkowe DNA (ang. cell free DNA). Do pobrania krwi nie trzeba się przygotowywać w żaden szczególny sposób, nie ma również potrzeby, aby być na czczo.

Z pobranej krwi izoluje się obecny w osoczu krwi materiał genetyczny, czyli właśnie wolne pozakomórkowe DNA (cfDNA, ang. cell free DNA), które u kobiety w ciąży jest mieszaniną pozakomórkowego DNA matki i płodu. Frakcja płodowa wolnego pozakomórkowego DNA nazywana jest cffDNA (ang. cell free fetal DNA), czyli wolne pozakomórkowe DNA płodu. Stężenie cffDNA (wolne pozakomórkowe DNA płodu, ang. cell free fetal DNA) wzrasta wraz z wiekiem ciąży i w ok. 10 tygodniu osiąga poziom, który pozwala je przeanalizować w kierunku chorób genetycznych.

Wyizolowane z krwi kobiety ciężarnej cfDNA jest poddawane tzw. sekwencjonowaniu całego genomu o niskim pokryciu (ang. low-coverage whole-genome sequencing) z wykorzystaniem technologii Sekwencjonowania Nowej Generacji (NGS).

Ponadto, w teście Nifty Pro™ oceniana jest również zawartość cffDNA (wolne pozakomórkowe DNA płodu, ang. cell free fetal DNA) w całej puli wolnego pozakomórkowego DNA w danej próbce. Dane uzyskane z sekwencjonowania poddawane są skomplikowanej analizie bioinformatycznej przy użyciu algorytmów własnych BGI. Efektywność testu Nifty Pro™ została oceniona w kilku badaniach walidacyjnych, w tym w dużym badaniu, które obejmowało 146 958 ciąż. Wyniki oceny klinicznej i skuteczności testu Nifty Pro™ zostały opublikowane w ponad 40 publikacjach naukowych. Czułość testu wynosi 99% dla trisomii 21, 18, 13 (wynik skumulowany) i 99,53% dla określenia płci. Ogólna liczba wyników fałszywie negatywnych wśród dotychczas przeprowadzonych testów (ponad 5 mln) wynosi 1:10 000, a wskaźnik wyników fałszywie pozytywnych wynosi poniżej 0,05%.

Wyniki testu Nifty Pro™

Test Nifty Pro™ wykonywany jest w Hongkongu, a czas oczekiwania na wyniki wynosi ok. 10 dni roboczych od momentu przyjęcia próbki przez laboratorium. Stosowane metody pozwalają utrzymać wysoką skuteczność badania przy zawartości frakcji płodowej na poziomie 3,5% lub wyższej.

Test Nifty Pro™ daje możliwość określenia ryzyka wystąpienia u płodu następujących nieprawidłowości genetycznych:

NIEPRAWIDŁOWOŚCI CHROMOSOMOWE:

• Zespół Downa (trisomia 21)
• Zespół Edwardsa (trisomia 18)
• Zespół Patau (trisomia 13)
• Trisomia 9
• Trisomia 16
• Trisomia 22

ZABURZENIA LICZBY CHROMOSOMÓW PŁCI:

• Zespół Turnera (monosomia X)
• Zespół Klinefeltera (XXY)
• Zespół Jacobsa (XYY)
• Zespół XXX (trisomia X)

MIKRODELECJE/MIKRODUPLIKACJE:

• Zespół DiGeorge’a (22q11.21)
• Delecja 1p26
• Zespoły Angelmana/Pradera-Williego (15q11.2)
• Zespół Wolfa-Hirschhorna (4p16.3)
• Zespół Cri-du-chat (5p)
• Zespół duplikacji chromosomu 15q11-q13
• Zespół CHDM (6q27)
• Zespół delecji chromosomu 15q14
• Zespół duplikacja chromosomu 17q12
• Zespół delecji chromosomu 17q12
• Zespół duplikacji chromosomu 3q29
• Zespół delecji chromosomu 3q29
• Zespół duplikacja chromosomu 8q22.1
• Zespół delecji chromosomu 8q22.1
• Holoprosencefalia 1 (21q22.3)
• Zespół WAGR (11p13)
• Zespół delecji chromosomu 7q11.23
• Zespół duplikacji chromosomu 7q11.23
• Zespół Potockiego-Shaffer’a (11p11.2)
• HCD (15q26.1)
• Delecja telomeryczna chromosomu Xq22.3
• Zespół delecji chromosomu 17q21.31
• Zespół delecji chromosomu Xp11.3
• Zespół delecji chromosomu 3q13.31
• Zespół delecji chromosomu 8p23.1
• Zespół duplikacji chromosomu 8p23.1
• Zespół mikrodelecji 12q14
• Zespół delecji chromosomu 17q23.1-q23.2
• Zespół Potockiego-Lupskiego (17p11.2)
• Zespół Smith-Magenis’a (17p11.2)
• Zespół duplikacji chromosomu 17p13.3
• Zespół delecji chromosomu 17p13.3
• Zespół delecji chromosomu 19q13.11
• Zespół duplikacji chromosomu 2q35
• Zespół delecji chromosomu 15q25
• Zespół delecji chromosomu 22q11.2
• Delecja chromosomu 7q
• Zespół delecji chromosomu 18q
• Zespół delecji chromosomu 9p
• Zespół delecji chromosomu 14q11-q22
• Zespół delecji chromosomu 6q11-q14
• Zespół delecji chromosomu 8q12.1-q21.2
• Zespół delecji chromosomu Xq21
• Zespół delecji chromosomu 1q41-q42
• Zespół delecji chromosomu 6q24-q25
• Zespół Dandy-Walker’a (3q22-q24)
• Zespół delecji chromosomu 18p
• Zespół delecji chromosomu 10q26
• Zespół delecji chromosomu 3pter-p25
• Zespół delecji chromosomu 2p12-p11.2
• Zespół delecji chromosomu 5q14.3
• Zespół delecji chromosomu 13q14
• Zespół delecji chromosomu 10q22.3-q23.2
• Zespół Levy-Shanske’go (15q26-qter)
• Zespół delecji chromosomu 15q26-qter
• Zespół delecji chromosomu 6pter-p24
• Zespół SHFM5 (Ektrodaktylia) (2q31)
• Zespół duplikacji chromosomu Xq27.3-q28
• Holoprosencefalia 6 (2q37.1-q37.3)
• Zespół delecji chromosomu Xp21
• Zespół WAGRO (11p13-p12)
• Zespół delecji chromosomu 4q21
• Zespół Yuan-Harel-Lupski’ego (17p12-p11.2)
• Zespół „Kociego Oka” (Cat-Eye) (22q11)
• Zespół Jacobsena (11q23)
• Zespół DiGeorge 2 (10p14-p13)
• Zespół Langer-Giedion (8q24.11-q24.13)
• Zespół delecji chromosomu 2p16.1-p15
• Zespół triplikacji chromosomu 4q32.1-q32.2
• Zespół delecji chromosomu 16p12.2-p11.2
• Zespół duplikacji chromosomu Xp11.23-p11.22
• Zespół duplikacji chromosomu 2q31.1
• Zespół delecji chromosomu 2q33.1
• Zespół delecji chromosomu Xq28
• Zespół duplikacji chromosomu 22q11.2
• Zespół delecji chromosomu 16p
• Zespół delecji chromosomu 16p13.3
• Zespół mikroduplikacji chromosomu 16p11.2-p12.2
• Zespół delecji chromosomu 5q12
• Zespół delecji chromosomu 1p32-p31
• Zespół duplikacji chromosomu 1p31
• Zespół delecji chromosomu 16q22
• Zespół Frias (14q22.1-q22.3)

ROZPOZNANIE PŁCI DZIECKA:

• dziewczynka/chłopiec

Ocena efektywności testu Nifty Pro™(badanie walidacyjne i dane kliniczne)

¹Czułość testu określa jaką dany test ma zdolność do wykrywania/rozpoznania choroby, np. w przypadku testu Nifty Pro™ czułość testu dla trisomii 21 wynosi 99,17%, co oznacza, że test ten prawidłowo weryfikuje obecność trisomii 21 w 99,17% przypadków.
²Specyficzność testu określa jaką dany test ma zdolność do wykrywania/rozpoznania wyników prawidłowych, oznaczających brak choroby (wynik ujemny), np. w przypadku testu Nifty Pro™ specyficzność testu w przypadku badania trisomii autosomalnych wynosi 99,95%, co oznacza, że na wszystkie wyniki zbadane jako prawidłowe, czyli oznaczające brak choroby, w 99,95% przypadkach będzie to wynik prawdziwy.
³Dodatnia wartość predykcyjna (PPV – z ang. positive predictive value) określa prawdopodobieństwo, że badany miał chorobę mając pozytywny wynik testu. Jeśli więc badana osoba otrzymała pozytywny wynik testu, to PPV daje jej informację na ile może być pewna, że cierpi na daną chorobę., np. w przypadku badania trisomii 21 PPV testu Nifty Pro™ wynosi 97,58%, co oznacza że 97,58% wyników określonych jako ryzyko wystąpienia trisomii 21 jest prawidłowa.
⁴Ujemna wartość predykcyjna (NPV – z ang. negative predictive value) określa prawdopodobieństwo, że badany nie miał choroby mając negatywny wynik testu. Jeśli więc badana osoba otrzymała negatywny wynik testu, to NPV daje jej informację na ile może być pewna, że nie cierpi na daną chorobę, np. w przypadku badania trisomii autosomalnych NPV testu Nifty Pro™ wynosi 99,99%, co oznacza że 99,99% wyników określonych jako brak choroby jest prawidłowa.

Wyniki testu Nifty Pro™ powiedzą nam, jaka jest płeć dziecka oraz wskażą czy istnieje ryzyko wystąpienia badanych nieprawidłowości chromosomowych u płodu. Dla testowanych trisomii autosomalnych: trisomia 21, 18, 13, 6, 9, 22 oraz aneuploidii chromosomów płci: X0, XXY, XYY, XXX wynik podawany jest oddzielnie dla każdej z tych aberracji i określany jako poziom ryzyka niski bądź wysoki. Dla zespołów mikrodelecje/duplikacje wynik podawany jest zbiorczo dla całego testowanego panelu (w przypadku niskiego ryzyka), a jeżeli test wykaże wysokie ryzyko dla któregokolwiek z tych zespołów, to ta informacja pojawi się jako wydzielona na wyniku testu. Niskie ryzyko wskazuje na minimalną szansę (często 1 do kilkuset tysięcy lub kilkunastu milionów, w zależności od nieprawidłowości genetycznej) wystąpienia danej wady. Wysokie ryzyko wskazuje na duże prawdopodobieństwo wystąpienia wady u płodu (98 – 100% w zależności od badanego chromosomu), co oznacza, że prawdopodobieństwo wystąpienia wady jest bliskie 1.

Należy pamiętać, że test Nifty Pro™ nie jest testem diagnostycznym, lecz testem przesiewowym, co oznacza, że określenie wysokie ryzyko wystąpienia wady genetycznej w wynikach testu nie jest jednoznaczne z diagnozą i postawieniem rozpoznania choroby genetycznej.

Wysokie ryzyko wskazuje na potrzebę przeprowadzenia diagnostyki inwazyjnej (np. amniopunkcja) u pacjentek, które chcą zweryfikować ten wyniki, by mieć pewność występowania wady. Jeśli rodzice nie zdecydują się na takie badania, po urodzeniu dziecko kierowane jest do poradni genetycznej, gdzie wykonuje się genetyczne badania kariotypu.

Ubezpieczenie wyniku testu Nifty Pro™

Test Nifty Pro™ jest testem, który daje możliwość ubezpieczenia wyniku. Ubezpieczenie jest dobrowolne i bezpłatne. O chęci ubezpieczenia należy poinformować w momencie wypełniania formularza zlecenia testu NIFTY PRO. W takiej sytuacji, w odpowiednim polu formularza podaje się numer dowodu oraz składa podpis. Ubezpieczenie ma zastosowanie zarówno w przypadku uzyskania wyniku pozytywnego, jak i fałszywie negatywnego.

W przypadku uzyskania pozytywnego wyniku testu Nifty Pro™, który wskazuje na „wysokie ryzyko/dodatni/wykryto” w odniesieniu do badanej choroby, przysługuje pacjentce rekompensata finansowa kosztów diagnostyki prenatalnej do kwoty około 2600 zł (w zależności od kursu walutowego). Dotyczy to badań, takich jak m. in.: amniopunkcja, biopsja trofoblastu, kordocenteza, analiza kariotypu, dodatkowe molekularne badania genetyczne (np. FISH), analiza mikromacierzy chromosomów (CGH), testu SNP, testu QF-PCR, testu NGS oraz innych (po konsultacji z lekarzem).

W przypadku uzyskania wyniku negatywnego określonego jako „niskie ryzyko/ujemny/nie wykryto”, a w ciągu roku po urodzeniu dziecka zostanie zdiagnozowana przez wykwalifikowanego specjalistę jakakolwiek choroba zaliczona do Nifty Pro™ (z wyłączeniem mozaikowej nieprawidłowości chromosomalnej), rodzicom przysługuje rekompensata w wysokości do około 210 000 zł (w zależności od kursu walutowego). Odszkodowanie nie dotyczy sytuacji wyniku fałszywie negatywnego spowodowanego kariotypem mozaikowym.
W przypadku uzyskania wyniku negatywnego określonego jako „niskie ryzyko/negatywny/nie wykryto”, ale później u płodu kwalifikowany personel medyczny zdiagnozuje jakąkolwiek chorobę zaliczaną do Nifty Pro™, a pacjentka zdecyduje się na terminację ciąży, przysługuje jej rekompensata w wysokości do około 11 000 zł (w zależności od kursu walutowego). Odszkodowanie nie dotyczy sytuacji wyniku fałszywie negatywnego spowodowanego kariotypem mozaikowym.

Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu Nifty Pro™

Wskazania do wykonania testu Nifty Pro™:

• wiek kobiety ciężarnej powyżej 35 lat
• nieprawidłowy wynik testu Papp-a oraz badania USG płodu
• nieprawidłowości genetyczne w rodzinie
• urodzenie dziecka z chorobą genetyczną w poprzednich ciążach
• ciąża po zapłodnieniu in vitro
• przeciwwskazania do diagnostyki inwazyjnej (np. wysokie ryzyko poronienia, łożysko przodujące, wirusowe zapalenie wątroby, zakażenie wirusem HIV)
• niepokój rodziców o zdrowie dziecka

Testu Nifty Pro™ nie wykonuje się w następujących sytuacjach:

• wiek ciąży poniżej 10. tygodni
• ciąża mnoga powyżej 2 płodów (np. ciąża trojacza, czworacza itp.)
• stan po przeszczepie szpiku, narządu, transfuzji krwi oraz po terapii komórkami macierzystymi
• gdy matka jest nosicielem aneuploidii chromosomalnej, chimerii chromosomowej, mikrodelecji i mikroduplikacji chromosomowych

NIFTY Pro najczęściej zadawane pytania

Czym jest badanie Nifty Pro?

Test Nifty Pro jest nieinwazyjnym badaniem prenatalnym, który pozwala kobiecie będącej w ciąży, na uzyskanie dokładnej informacji na temat RYZYKA wystąpienia u płodu kilku zaburzeń genetycznych. 

W przypadku Nifty Pro na badanie składa się statystyczna analiza:

• sześciu chromosomów pod kątem wystąpienia ich trisomii, 
• analiza chromosomów płci pod kątem ich ilości
• oraz analiza 84 zespołów delecyjnych.

Test Nifty Pro kiedy można wykonać?

Badanie Nifty Pro można wykonać najwcześniej w 10 tygodniu ciąży. W praktyce nie powinno być różnicy czy wykonujemy test NIFTY Pro w 10 czy 16 tygodniu ciąży. Technicznie nie ma ograniczeń, które limitowałyby do kiedy w ciąży można wykonać test NIFTY Pro, niemniej jednak producent zaleca wykonanie testu do 24 tygodnia ciąży. W praktyce najczęściej wybierane są dwie opcje. Pierwsza: pobranie krwi jest wykonywane w 10 tygodniu ciąży i już z wynikiem NIFTY Pro kobieta zgłasza się na usg prenatalne I-go trymestru, a druga to badanie Nifty Pro wykonywane jest dopiero po usg prenatalnym I trymestru.

Nifty Pro wynik – o czym informuje?

Wynik badania Nifty Pro podaje nam statystyczną informację o ryzyku zaburzeń genetycznych, tych które były oceniane. W opisie wyniku przybiera to dwie formy. Jedną jest podawanie wartości liczbowej określającej poziom ryzyka, a drugą formą jest opis słowny określający ryzyko wysokie lub niskie. Wynik może być podany dla pojedynczego zespołu lub zbiorczo dla grupy zespołów.

Nifty Pro wynik – jak długo się czeka?

Producent podaje, że pomimo wysyłki do laboratorium BGI do Hong Kongu czas oczekiwania na wyniki testu Nifty PRO wynosi jedynie do 10 dni roboczych od momentu dostarczenia próbki krwi do laboratorium. W praktyce jest to dużo szybciej.

Nifty Pro – co wykrywa?

Test Nifty Pro pozwala nam oszacować ryzyko wystąpienia określonych zaburzeń genetycznych u płodu oraz rozpoznać płeć dziecka. Istnieje dwie wersje Jedna dla ciąży pojedynczej, druga dla ciąży bliźniaczej. Należy pamiętać, że zakres badanych zaburzeń jest różny, i w przypadku ciąży bliźniaczej znacznie ograniczony.

Badanie Nifty Pro dla ciąży pojedynczej:

• Trisomie 21, 18, 13, 16,9,22
• aneuploidie chromosomów X i Y
• 84 zespołów delecje/duplikacje
• rozpoznanie płci

Badanie Nifty Pro dla ciąży bliźniaczej:

• Trisomie 21, 18, 13
• rozpoznanie płci

Nifty Pro a dieta

Przed badaniem Nifty Pro nie ma potrzeby stosować szczególnej diety. Ważne, że pobranie nie musi być na czczo.