+48 881 20 20 20
+48 881 20 20 20

Sposoby na nudności i wymioty w ciąży

Nudności i wymioty to jedne z pierwszych objawów ciąży i jednocześnie najczęstszych dolegliwości tego okresu – szacuje się, iż dotyczą ok. 50-80% kobiet. U większości z nich pojawiają się już w pierwszym trymestrze, a najbardziej dokuczliwe zazwyczaj bywają między 8. a 12. tygodniem ciąży. Najczęściej, najsilniej odczuwane są rano, tuż po przebudzeniu, jednak możliwe jest ich wystąpienie w ciągu całego dnia, głównie pod wpływem przedłużającego się głodu, spożycia zbyt obfitego posiłku, drażniących zapachów, czy sytuacji stresujących.

Mechanizm pojawienia się nudności i wymiotów w trakcie ciąży nie jest dokładnie poznany, jednak najprawdopodobniej dolegliwości te związane są ze zmianami hormonalnymi i psychologicznymi, które w tym czasie zachodzą w organizmie kobiety. W trakcie ciąży dochodzi do wzrostu poziomu hormonu HCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej, która powoduje drażnienie błony śluzowej żołądka, spowolnienie pracy całego układu pokarmowego oraz nasilone wyczulenie na zapachy. Pojawienie się mdłości może mieć również podłoże psychosomatyczne – zmęczenie, stres, nowe emocje związane z ciążą i zmianami zachodzącymi w życiu mogą powodować i nasilać uczucie mdłości i wymioty.

Mimo, iż dolegliwości te potrafią być bardzo uciążliwe i mogą znacząco obniżać komfort i samopoczucie kobiet, w większości przypadków nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ani matki, ani dziecka i nie wymagają interwencji farmakologicznych. Jednak, w skrajnych sytuacjach, kiedy nudności i wymioty są tak nasilone, że uniemożliwiają spożycie odpowiednich ilości płynów i pożywienia, mogą doprowadzić do poważnego odwodnienia i niedoborów pokarmowych, które w trakcie ciąży są szczególnie niebezpieczne. W takich przypadkach niezbędne mogą okazać się hospitalizacja oraz dożylne uzupełnianie płynów, elektrolitów i witamin – dotyczy to ok. 1-2% ciężarnych.

Sposoby na udności i wymioty w ciąży

Sposoby na nudności i wymioty w ciąży

U większości kobiet borykających się z problemem nudności i wymiotów w trakcie ciąży interwencje dietetyczne są wystarczające do poprawy ich stanu zdrowia i samopoczucia. Zalecenia obejmują przede wszystkim:

Spożywanie posiłków małych objętościowo o umiarkowanej temperaturze

Rozłożenie całodziennej racji pokarmowej na mniejsze, ale częstsze porcje zapobiega przeciążeniu przewodu pokarmowego, a także wystąpieniu uczucia głodu. Posiłki o dużej objętości dłużej zalegają w żołądku, a uczucie przejedzenia może nasilać uczucie mdłości i wymioty. Natomiast zbyt długi odstęp między posiłkami powoduje spadek poziomu cukru we krwi, uczucie „ssania” w żołądku oraz drażnienie jego ścian przez soki trawienne – wszystkie te czynniki sprzyjają odczuwaniu mdłości i nudności. Małe, ale częste porcje nie wypełniają nadmiernie żołądka oraz zmniejszają ryzyko uczucia głodu, co w przypadku wielu kobiet borykających się z problemem mdłości i wymiotów pozwala na złagodzenie tych dolegliwości. Warto zadbać także, aby posiłki były spożywane w spokojnej atmosferze, powoli i bez pośpiechu. Nie zalecane są również posiłki i napoje bardzo gorące lub zimne, ponieważ termiczne podrażnienie przewodu pokarmowego może nasilać nudności. Wskazane jest ich spożywanie w temperaturze pokojowej. 

Zjedzenie pierwszego posiłku zaraz po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka

Większość kobiet w ciąży doświadcza mdłości z samego rana. Najprawdopodobniej jest to wynikiem działania glukagonu – hormonu wydzielanego przez organizm w odpowiedzi na niskie stężenie glukozy we krwi, do którego dochodzi podczas głodu oraz w godzinach porannych, po dłuższej przerwie nocnej. Jego działanie polega na uwalnianiu glukozy z zapasów glikogenu zmagazynowanych w wątrobie, co powoduje wzrost glikemii. Jednak ubocznym skutkiem wydzielania glukagonu, zwłaszcza jeśli uczucie głodu jest przedłużone, mogą być silne mdłości i nudności. Z tego względu, warto zadbać o to, aby pierwszy posiłek został zjedzony tuż po przebudzeniu, najlepiej jeszcze przed wstaniem z łóżka. W większości przypadków wystarczy mała, węglowodanowa przekąska, np.:

  • banan,
  • kromka chrupkiego pieczywa,
  • suche płatki śniadaniowe,
  • ciepłe mleko lub woda z miodem.
nudności i wymioty w ciąży zalecenia żywieniowe

Warto wieczorem przygotować sobie wybrany produkt i położyć w zasięgu ręki, aby rano nie musieć gwałtownie wstawać z łóżka i móc go spożyć tuż po przebudzeniu. Pozwoli to na uregulowanie glikemii i zmniejszenie zapotrzebowania organizmu na glukagon, a tym samym może przyczynić się do zmniejszenia dolegliwości.

Ostatni posiłek w ciągu dnia powinien zawierać dużą ilość białka

Ostatni posiłek w ciągu dnia najlepiej jest spożyć ok. 2 godziny przed snem. Powinien charakteryzować się on wysoką zawartością białka i dodatkiem węglowodanów. Ze względu na wolniejsze tempo trawienia produktów białkowych, tak skomponowany posiłek powoduje stabilizację nocnej glikemii. Węglowodany obecne w posiłku białkowym są rozkładane znacznie wolniej, co zapobiega gwałtownemu wzrostowi, a następnie spadkowi glikemii. Zmniejsza się więc prawdopodobieństwo znacznego obniżenia stężenia glukozy we krwi z samego rana i wynikającego z niego uczucia silnego głodu i „ssania w żołądku”, które mogą nasilać mdłości. Na kolację bardzo dobrze sprawdzają się kanapki z dodatkiem twarożku, pasty rybnej lub chudej wędliny oraz jaja.

Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów jest niezbędne w przypadku wymiotów

Konieczne jest prawidłowe nawodnienie organizmu, szczególnie jeśli dochodzi do wymiotów. W ich wyniku dochodzi do dużych strat płynów i elektrolitów, które bezwzględnie należy uzupełniać, najlepiej za pomocą wody mineralnej. W ciągu dnia należy pić często, ale powoli i małymi łykami – nie zaleca się wypijania dużych ilości płynów „na raz” ponieważ prowadzi to do szybkiego, nadmiernego wypełnienia żołądka. Małe i częste porcje płynów rozrzedzają kwasy żołądkowe i mogą zapobiegać uczuci ssania w żołądku, które może wzmagać mdłości. Ważne jest też picie między posiłkami a nie w trakcie, aby ograniczyć nadmierne wypełnianie żołądka. Najlepszym wyborem będzie woda mineralna, słabe napary herbaty i ziół, opcjonalnie z dodatkiem miodu, cytryny lub imbiru.

nudności i wymioty w ciąży co pić

Unikać należy przede wszystkim wody i napojów gazowanych, mocnych naparów kawy i herbaty, soków owocowych z cytrusów, ponieważ mogą podrażniać przełyk i ściany żołądka, dodatkowo prowokując nudności i wymioty.

Odpowiednia podaż witaminy B6 + suplementacja

Niedobór witaminy B6 może być przyczyną oraz czynnikiem nasilającym nudności, dlatego często wykorzystywana jest w leczeniu tych dolegliwości jako lek pierwszego rzutu. Decyzja o rozpoczęciu suplementacji witaminą B6 zawsze powinna być skonsultowana z lekarzem prowadzącym ciąże oraz dietetykiem, aby ustalić odpowiednią dawkę oraz wykluczyć wszelkie przeciwwskazania. Stosowanie witaminy B6 w ilości 10-40 mg dziennie w większości przypadków są wystarczające do zmniejszenia dolegliwości i poprawy samopoczucia kobiety. Zazwyczaj zaleca się jej przyjmowanie doustnie – 3 razy dziennie po 25 mg. Nie należy przekraczać 200 mg na dobę ze względu na brak pewności co do bezpieczeństwa stosowania wyższych dawek w okresie ciąży.

Konieczna jest również dbałość o podaż produktów będących dobrym źródłem witaminy B6. Są to przede wszystkim:

  • produkty zbożowe pełnoziarniste,
  • zielone warzywa,
  • nasiona roślin strączkowych (fasolka szparagowa, fasola, groch, soczewica, ciecierzyca),
  • orzechy,
  • pestki dyni,
  • chude mięso,
  • jaja kurze,
  • ryby.

Imbir – w postaci naparów i jako dodatek do potraw 

Korzeń imbiru jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania mdłościom. W leczeniu tych dolegliwości stosowany był już w dawnej medycynie chińskiej i indyjskiej, a swoje właściwości zawdzięcza związkom ketonowym o silnym zapachu (gingerol), które znajdują się w jego kłączu. Należy jednak pamiętać, iż działa on głównie prewencyjnie, dlatego warto go spożywać przed pojawieniem się dolegliwości – kiedy są one już nasilone efekty jego działania mogą być słabsze.

Korzeń imbiru można wykorzystać jako dodatek do wody pitnej, herbaty, naparów oraz potraw tj. zupy, sosy, mięsa, ryż.  

migdały na nudności i wymioty w ciąży

Migdały – dodatek do potraw i przekąska między posiłkami

Produktem, który wielu kobietom przynosi ulgę w dolegliwościach są migdały. Można stosować je po wystąpieniu nudności, lub zapobiegawczo, co 2-3 godziny. Warto zawsze mieć je przy sobie i wykorzystywać jako przekąskę między posiłkami. Jako dodatek do potraw np. zup typu krem, makaronów, owsianek, czy ciast można wykorzystać płatki migdałowe.

Nudności i wymioty w ciąży — produkty, których należy unikać

Nie istnieje lista produktów, która u każdej kobiety wywoła nasilenie dolegliwości, dlatego niezbędne jest indywidualne podejście oraz obserwowanie swojego organizmu i jego reakcji na konkretne produkty.

Do tych o najczęstszym działaniu niepożądanym zalicza się:

  • ostre przyprawy,
  • produkty z dodatkiem glutaminianu sodu,
  • potrawy tłuste i smażone,
  • napoje gazowane.

Mogą one podrażniać wrażliwą śluzówkę żołądka i jelit, powodować nadmierne wypełnienie żołądka i zaleganie w nim treści pokarmowej, co sprzyja nasileniu nudności i występowaniu wymiotów.

nudności i wymioty czego unikać

Suplementy żelaza a nudności i wymioty w ciąży

Jednym z najczęstszych skutków ubocznych stosowania suplementów żelaza są zaparcia oraz mdłości, ponieważ znacznie obciążają układ pokarmowy. Pod kątem ich efektu terapeutycznego najkorzystniej jest przyjmować je na czczo, jednak ich spożycie na pusty żołądek może wiązać się ze znacznym nasileniem mdłości. Dlatego, jeśli konieczne jest ich stosowanie w okresie ciąży, a nudności są wyjątkowo dokuczliwe i w dużej mierze obniżają komfort życia można rozważyć ich spożycie razem z posiłkiem, co powinno zmniejszyć dolegliwości. Najważniejsze jest zdroworozsądkowe podejście oraz podejmowanie decyzji w zależności od dominujących objawów i problemów zdrowotnych. 

Podsumowanie

Nudności i wymioty, mimo iż są bardzo uciążliwe, w większości przypadków nie są związane z ryzykiem dla zdrowia matki i dziecka. Kobiety powinny zadbać przede wszystkim o częste, regularne spożywanie małych objętościowo posiłków oraz przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, szczególnie gdy dochodzi do wymiotów. Niezwykle ważny jest również pierwszy posiłek dnia, który najlepiej spożyć jeszcze przed wstaniem z łóżka, oraz kolacja składająca się z produktów białkowych. Skuteczne są także suplementy witaminy B6, przyjmowanie imbiru oraz migdałów. Gdy dolegliwości są na tyle silne, iż uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie i odżywianie się, niezbędna może okazać się konsultacja z wykwalifikowanym dietetykiem i psychologiem. W skrajnych przypadkach wskazana jest hospitalizacja w celu prewencji poważnych niedoborów pokarmowych zagrażających zdrowiu kobiety i jej dziecka.

mapa dojazdu

Centrum Medyczne Meavita

Nasza lokalizacja

ul. Rusznikarska 14 lokal XX,
31-261 Kraków

Rejestracja pacjentów

pon – pt: 7:00 – 18:00
+48 881 20 20 20
+48 881 30 30 30
kontakt@meavita.pl

Fizjoterapia

mgr Ewelina Bijak
+48 881 03 03 07

mgr Konrad Węgliński
+48 881 91 91 60

fizjoterapia@meavita.pl

Poradnia dietetyczna

mgr Aneta Żebrowska

dietetyka@meavita.pl

Infolinia testy prenatalne

+48 881 03 03 03

Poradnia psychologiczna

mgr Gabriela Czarnecka
+48 881 03 03 04

mgr Dorota Stachnik
+48 881 03 03 05

mgr Aleksandra Wasilewska

psychologia@meavita.pl

Inspektor Ochrony Danych

Łukasz Długosz
iod@meavita.pl

Nasze strony

Media społecznościowe

Współpraca

Treści publikowanie na stronie mają charakter informacyjny oraz edukacyjny, nie stanowią porady medycznej.