Odpowiednie nawodnienie organizmu wpływa na prawidłowy przebieg ciąży, samopoczucie matki, a także może zmniejszać nasilenie wielu dolegliwości ciążowych tj. nudności i wymioty, skurcze nóg, bóle głowy, czy zaparcia. U przyszłych mam wzrasta zapotrzebowanie na płyny w związku z wieloma fizjologicznymi zmianami m.in. wzrostem objętości krwi krążącej, aktywności gruczołów produkujących i wydzielających hormony, rozwojem gruczołów piersiowych i produkcją pokarmu, powstaniem łożyska oraz płynu owodniowego.

Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie na płyny w ciąży wynosi ok. 2-2,5 litrów dziennie.

Ilość ta odnosi się do płynów zawartych zarówno w napojach, jak i pokarmach stałych spożywanych w ciągu całego dnia. Główny udział w realizacji zapotrzebowania na płyny powinny stanowić jednak napoje – ich wypijanie powinno realizować ok 2/3 całkowitej zapotrzebowania. Należy również pamiętać, iż zapotrzebowanie to jest bardzo indywidualne oraz uzależnione od wielu czynników tj. masa ciała, zawartość tkanki tłuszczowej, częstotliwości i intensywności podejmowanej aktywności fizycznej, temperatury i wilgotności otoczenia. Na ogół, do wyliczenia zapotrzebowania na płyny, można posłużyć się wzorem mówiącym, że na każdy kilogram masy ciała powinno przypada od 30 do 35 ml płynów. Do otrzymanej wartości należy dodać ok. 300 ml, które wynikają ze zmian związanych z ciążą. Istotnym wskaźnikiem informującym o nawodnieniu organizmu jest również uczucie pragnienia. Nie należy dopuszczać do jego pojawienia się, ponieważ często stanowi pierwszy objaw występującego już lekkiego odwodnienia. Dlatego, warto zadbać o regularne popijanie płynów w ciągu dnia, zanim wystąpi pragnienie.

Jakie napoje wybierać w ciąży?

Woda – główne źródło płynów

Woda powinna stanowić główne źródło płynów. Najlepszym wyborem dla kobiet w ciąży są wody butelkowane, które z zasady charakteryzują się czystością mikrobiologiczną, a ich spożywanie nie stwarza ryzyka zatruć pokarmowych, które mogą być potencjalnym skutkiem spożywania wody z niepewnych źródeł (np. kranowych w przypadku braku pewności co do regularnych kontroli sanepidu, czy podczas pobytu za granicą). Wody butelkowane różnią się między sobą zawartością składników mineralnych.

Na podstawie tego podziału wyróżnia się:

• wody niskozmineralizowane zawierające 50–500 mg składników mineralnych w 1 litrze
• wody średniozmineralizowane zawierające od 500 do 1500 mg składników mineralnych w 1 litrze
• wody wysokozmineralizowane zawierające powyżej 1500 mg składników mineralnych 1 litrze

Kobietom w ciąży w szczególności poleca się wody nisko- i średniozmineralizowane, które stanowią nie tylko źródło płynów, ale również składników mineralnych (np. wapnia, magnezu), na które wzrasta zapotrzebowanie w trakcie ciąży. Natomiast wody wysokozmineralizowane nie powinny być traktowane jako jedyne i główne źródło płynów na co dzień, a wypijane jedynie jako urozmaicenie np. w ilości 1-2 szklanek dziennie w ramach zalecanej puli płynów. Wynika to z faktu, iż wysoka zawartość elektrolitów, w nadmiarze może doprowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Należy zwrócić również uwagę na to, aby wybierać głównie wody niskosodowe, ponieważ zbyt duża podaż sodu może sprzyjać powstawaniu zaburzeń metabolicznych i nadciśnienia tętniczego.

Wodę butelkowaną, można podzielić również ze względu na zawartość dwutlenku węgla czyli, potocznie wody gazowane i niegazowane. Wybór ten jest uzależniony od preferencji, należy jednak pamiętać że woda (i wszystkie napoje) gazowane mogą powodować zgagę, dlatego w przypadku jej występowania warto wybierać wodę niegazowaną.

Unikać należy przede wszystkim wód smakowych. W ich składzie znajdują się duże ilości cukrów i innych substancji słodzących, które spożywane w nadmiarze mogą przyczyniać się do zbyt dużych przyrostów masy ciała, a także zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Dobrym wyborem nie będą też wody o niepewnej jakości i czystości mikrobiologicznej, pochodzące z ujęć gruntowych, czy powierzchniowych. Również woda z sieci wodociągowej, w przypadku braku pewności co do regularnych kontroli jej czystości nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży. W ich przypadku dobrym rozwiązaniem może być stosowanie odpowiednich filtrów, jednak należy pamiętać o ich regularnym wymienianiu zgodnie z zaleceniami producenta, aby mogły prawidłowo spełnia swoją funkcję.

Napoje zawierające kofeinę

Kofeina, choć kojarzona jest głównie z kawą, występuje również w herbatach, a także napojach energetycznych oraz niektórych słodkich napojach gazowanych. W ciąży metabolizm tej substancji jest wydłużony – przechodzi ona przez łożysko do płodu, a nie w pełni rozwinięta wątroba dziecka ma ograniczone możliwości jej degradacji. Dlatego może dojść do kumulacji kofeiny, a w efekcie do zaburzeń transportu substancji odżywczych. Według niektórych badań, zbyt częsta ekspozycja na działanie kofeiny może być także czynnikiem ryzyka wystąpienia poronienia.

W trakcie ciąży zaleca się kontrolowanie ilości spożywanej kofeiny – zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia nie powinny one przekraczać 200-300 mg.

W praktyce ilość ta zawarta jest w 2-3 filiżankach kawy lub herbaty, jednak określenie dokładnej zawartości kofeiny w tych napojach jest bardzo trudne i często niejednoznaczne ponieważ zależy od wielu czynników, często niezależnych od konsumenta.

Rodzaje kawy – jaki najlepiej wybrać?

Istnieje obecnie wiele rodzajów i sposobów przyrządzania kawy. Jak wspomniano wcześniej, określenie dokładnej zawartości kofeiny w poszczególnych naparach jest często wręcz niemożliwe, ponieważ zależy od kwestii takich jak miejsce, warunki i sposób uprawy oraz zbioru nasion, rodzaj i czas trwania transportu, procesy obróbki, czas przechowywania. To na co konsumenci mają wpływ to przede wszystkim sposób przygotowania kawy.

Ogólnie można wyróżnić następujące rodzaje kaw(podział na podstawie zawartości kofeiny):

• Kawa parzona – kawa parzona to jest jedną z najczęściej przygotowywanych kaw. Powstaje w wyniku zalania drobno zmielonych ziaren kawy gorącą wodą. Przyjmuje się, że filiżanka takiej kawy (o pojemności ok. 250 ml) zawiera od 70 do 140 mg kofeiny, w zależności od konkretnej marki i producenta. W związku z tym, że określenie jej dokładnej zawartości nie jest możliwe, w praktyce dla bezpieczeństwa najlepiej przyjąć górną wartość (140 mg) co przekłada się na możliwość wypicia dwóch kaw parzonych w ciągu dnia.
• Kawa espresso – kawa espresso powstaje w wyniku przeciśnięcia pod bardzo wysokim ciśnieniem niewielkiej ilości wrzącej wody przez zmielone ziarna kawy. Ten rodzaj charakteryzuje się największą zawartością kofeiny w stosunkowo niewielkiej objętości. Standardowa filiżanka do espresso ma pojemność ok. 30 ml – w takiej ilości naparu znajduje się ok. 65 mg kofeiny.

• Kawy mleczne (flat white, cappuccino, latte) – ilość zawartej w nich kofeiny zależy od ilości kawy (pojedyncze/podwójne/potrójne espresso) użytej do ich przygotowania. Dodatek mleka nie powoduje zmniejszenia zawartości kofeiny – w przypadku kaw przygotowanych na pojedynczym espresso znajdzie się w nich ok. 65 mg kofeiny, w przypadku tych na podwójnym ok. 130 mg. W praktyce nie zaleca się ich wypijania w ilościach większych niż 2-3 filiżanki dziennie. Kawy mleczne mogą one stanowić jednak dobry wybór dla osób ze zgagą, ponieważ neutralizują kwaśną treść żołądkową podrażniającą ściany przełyku.
• Kawa rozpuszczalna – ten rodzaj kawy charakteryzuje się mniejszą zawartością kofeiny niż kawy parzone. W filiżance o pojemności 250 ml kawy przygotowanej z dwóch łyżeczek znajduje się od 50 do 80 mg kofeiny. Jednak wokół tematu kawy rozpuszczalnej krąży wiele negatywnych opinii, które wynikają głównie z obaw dotyczących zawartości w niej akryloamidu. Jest to substancja uznana za potencjalnie rakotwórczy dla człowieka. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że jest on obecny w każdym rodzaju kawy, niezależnie od jej rodzaju, czy sposobu przygotowania. Istnieją badania sugerujące, że rzeczywiście to właśnie kawy rozpuszczalne charakteryzują się jego największą zawartością, jednak mimo to są to ilości zbyt niskie, aby mogły wywołać efekt kancerogenny (zakładając racjonalne spożycie kawy w ilości 2-3 filiżanek dziennie). Dlatego, zgodnie z obecnym stanem wiedzy, nie ma podstaw do całkowitego zaprzestania i unikania kawy rozpuszczalnej w ciąży pod warunkiem nie przekraczania 2-3 filiżanek dziennie. Biorąc pod uwagę mniejszą zawartość kofeiny niż w kawach parzonych, może stanowić alternatywę i sposób na ograniczenie spożycia tej substancji.
• Kawa zbożowa – jest naturalnie pozbawiona kofeiny, co więcej często bywa wzbogacana w składniki mineralne m.in. wapń, magnez, czy błonnik dlatego stanowi bardzo dobrą alternatywę tradycyjnej kawy dla kobiet w ciąży. Nie ma przeciwwskazań, ani zaleceń dotyczących ich ewentualnego ograniczania. Uważać należy natomiast na dodatek cukru, słodu jęczmiennego, syropu glukozowo-fruktozowego, zwłaszcza w przypadku kaw smakowych.
• Kawa bezkofeinowa – choć jej nazwa sugeruje, że jest całkowicie pozbawiona kofeiny, w rzeczywistości zawiera jej śladowe ilości. Są one jednak na tyle niskie, że nie stanowią zagrożenia, dzięki czemu kawa ta może stanowić bardzo dobry zamiennik dla kobiet ciężarnych. Co więcej, jej cechy organoleptyczne najczęściej są bardzo zbliżone do kaw tradycyjnych.

W przypadku kawy, oprócz zawartości kofeiny, warto zwrócić również uwagę, na często powtarzaną opinię dotyczącą tego, iż jej częste spożywania „wypłukuje” z organizmu wapń oraz magnez. Faktem jest, że kofeina wykazuje działanie moczopędne, a zwiększając ilość wydalanego moczu, zwiększa także wydalanie wielu pierwiastków. Racjonalne spożywanie kawy w zalecanych ilościach nie powinno jednak stanowić powodu do niepokoju. W przypadku magnezu, warto wiedzieć że jedna filiżanka kawy czarnej zawiera ok. 7 mg tego składnika, a jego dobowa utrata z moczem wynosi zaledwie kilka miligramów – w związku z tym ilość magnezu dostarczanego wraz z kawą może równoważyć lub nawet przewyższać jego straty z moczem. Jeśli chodzi o wapń, jego ilości usuwane wraz z moczem są znikome i możliwe do wyrównania za pomocą dodatku 2-3 łyżek mleka do kawy. Nie ma więc konieczności rezygnowania z jej wypijania w obawie przed powstaniem ewentualnych niedoborów magnezu czy wapnia.

Herbata w ciąży

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na całym świecie. Podobnie jak w przypadku kawy, określenie dokładnej zawartości kofeiny w jej poszczególnych rodzajach jest niezwykle trudne i zależne od wielu czynników tj. czas i rodzaj zbioru liści, sposoby, warunki i miejsce uprawy roślin, metody przetwórstwa, czy warunków transportu.

W dużym uproszczeniu można przyjąć, iż w 200 ml naparu znajduje się:

• herbata czarna – ok. 60-100 mg kofeiny
• herbata zielona – ok. 30-40 mg kofeiny
• herbata biała – ok. 70 mg kofeiny
• herbata czerwona – ok. 10-15 mg kofeiny

Warto zdawać sobie jednak sprawę, że jednym z najważniejszych czynników warunkujących zawartość kofeiny w herbacie jest czas parzenia liści – im dłuższy, tym większa zawartość tej substancji. Przyjmuje się, że 1 minuta parzenia powoduje ekstrakcję ok. 18% kofeiny, 3 minuty 50%, natomiast 15 min 100%. Dlatego głównym zaleceniem dla kobiet w ciąży, zamiast całkowitej rezygnacji z herbaty w obawie o „przedawkowanie” kofeiny jest wypijanie wyłącznie słabych, krótko parzonych naparów.

Rodzaje herbaty – jaką herbatę mogą pić kobiety w ciąży?

• Herbata zielona – w ostatnim czasie znacząco wzrosła popularność zielonej herbaty jako prozdrowotnego elementu diety. Ze względu na to, że jej liście charakteryzują się niewielkim stopniem przetworzenia (w przypadku tej herbaty proces fermentacji nie zachodzi wogóle, a proces utleniania trwa bardzo krótko) stanowią one bogactwo substancji zwanych katechinami, którym zielona herbata zawdzięcza swoją popularność i korzystne właściwości. Związki te mają bardzo silne działania działanie antyoksydacyjne, ochraniające wszystkie komórki i tkanki organizmu, przeciwzapalne, a także stymulujące układ immunologiczny. Według badań populacyjnych ok. 20% kobiet ciężarnych regularnie pije zieloną herbatę w ilości ok. 1-2 filiżanek dziennie. Taka ilość jest w pełni bezpieczna i może stanowić bardzo wartościowe źródło płynów.
• Herbata czarna – herbata czarna w przeciwieństwie do herbaty zielonej jest poddawana fermentacji oraz spośród wszystkich rodzajów herbat charakteryzuje się najwyższym stopniem utlenienia wynoszącym ok. 90%. Podczas procesu fermentacji katechiny ulegają znacznym przemianom biochemicznym, dlatego herbata ta charakteryzuje się ich mniejszą zawartością, bogata jest zaś w powstające z nich związki, które dają naparom charakterystyczne ciemne zabarwienie. Dlatego walory zdrowotne herbaty czarnej są uznawane za niższe niż zielonej, nie oznacza to jednak, że nie są wartościowe i wskazana jest całkowita rezygnacja z ich spożywania – tak jak w przypadku herbat zielonych ilości do 2 filiżanek dziennie uznawane są za bezpieczny i korzystny element całkowitej puli płynów.
• Herbata biała – w przypadku herbaty białej obróbka jest ograniczona do minimum. Liście po zbiorze więdną, następnie są suszone i w tej formie pakowane i przygotowywane do dystrybucji i sprzedaży. Przez wiele osób uważana jest za najdelikatniejszy rodzaj herbaty ponieważ niewyczuwalna jest cierpkość i gorycz, charakterystyczna dla innych rodzajów. Co więcej, ze względu na minimalną obróbkę liści walory zdrowotne białych herbat są bardzo wysokie. Nie należy jednak zapominać, że mimo ich delikatnego smaku, wciąż charakteryzują się one zawartością kofeiny (wyższą niż w przypadku herbat zielonych), dlatego ich wypijanie powinno być kontrolowane i nie przekraczać 2 filiżanek dziennie.
• Herbata żółta – jej popularność w Polsce jest stosunkowo niska, jednak warto wiedzieć, że charakteryzuje się ona niewielką zawartością kofeiny (jej zawartość w liściach wynosi mniej niż 1%), dlatego może stanowić dobrą alternatywę podczas ciąży. Zebrane liście herbaty są początkowo podgrzewane, następnie studzone, suszone i znów podgrzewane. Taka forma obróbki pozwala na zachowanie większości korzystnych właściwości, dlatego herbata żółta może być bezpiecznym, a jednocześnie wartościowym źródłem płynów w diecie przyszłych mam.

• Herbata czerwona – liście czerwonej herbaty są poddawane jedynie skróconemu procesowi fermentacji, a swoją nazwę zawdzięcza kolorowi suszu z którego powstaje. Do najpopularniejszych odmian należą herbata pu erh oraz Rooibos. Spośród wymienionych wcześniej rodzajów herbat, charakteryzuje się najmniejszą zawartością kofeiny, dlatego często bywa uważana za najlepszy i najbezpieczniejszy wybór dla kobiet ciężarnych. Oprócz niskiej zawartości kofeiny, jej zalety obejmują również korzystny wpływ na gospodarkę lipidową oraz węglowodanową organizmu, a także na zmniejszanie ryzyka chorób metabolicznych, czy nowotworowych.
• Herbaty owocowe – herbaty te przygotowywane są z suszów owocowych i/lub kwiatowych, a ich właściwości zdrowotne zależą od tego z jakich owoców powstały. Ze względu na to że nie zawierają substancji obniżających wchłanianie składników pokarmowych ani kofeiny są w pełni bezpieczne dla kobiet w ciąży i mogą stanowić bezpieczny i wartościowy element dziennej puli płynów.
• Herbaty ziołowe – podobnie jak w przypadku herbat owocowych, właściwości herbat ziołowych zależne są od surowców z jakich zostały przygotowane. Nie zawierają kofeiny, ani substancji obniżających wchłanianie składników pokarmowych, dlatego mogą stanowić wartościowy zamiennik tradycyjnych rodzajów herbat. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie zioła są bezpieczne dla kobiety w ciąży. Przykładowe surowce do przygotowywania herbat ziołowych z podziałem na zalecane i przeciwwskazane dla przyszłych mam przedstawiono w poniższej tabeli. Należy zaznaczyć także, że w przypadku ziół przeciwwskazanych istnieją bardzo rozbieżne dane odnośnie ich bezpieczeństwa. Najczęściej ich umiarkowane, doraźne spożywanie przez kobiety zdrowe, których ciąża przebiega bezobjawowo nie przyczyni się do zwiększenia ryzyka zagrożeń dla matki, czy dziecka, za każdym razem wskazana jest jednak konsultacja z lekarzem w celu uzyskania pewności do co zasadności i bezpieczeństwa ich zastosowania.

Herbaty przygotowane z ziół wymienionych w rubryce „zalecane” są nie tylko źródłem płynów, ale również wielu witamin, składników mineralnych, a także bioaktywnych substancji wykazujących korzystny wpływ na zdrowie, mogą być również skuteczne w walce z typowymi ciążowymi dolegliwościami – więcej na temat ich wykorzystania znajduje się w serii tekstów DOLEGLIWOŚCI OKRESU CIĄŻY A ŻYWIENIE

Herbata i kawa a wchłanianie żelaza

W przypadku kaw naturalnych, herbat zielonych, czarnych, białych, żółtych oraz czerwonych, ważną informacją dla kobiet ciężarnych, oprócz zawartości kofeiny, jest również to, że zmniejszają one absorpcję żelaza z przewodu pokarmowego. Jego niedobór jest jedną z głównych przyczyn niedokrwistości, a przyszłe mamy znajdują się w grupie ryzyka jej wystąpienia. Nie oznacza to konieczności całkowitej rezygnacji z ich spożycia, a jedynie ograniczenia ilości (optymalnie do 2 filiżanek dziennie) oraz zwrócenie uwagi na czas ich wypijania. Nie powinny być one wypijane bezpośrednie przed, ani po posiłku, ani w jego trakcie. Najlepiej odczekać minimum godzinę. Nie należy również wykorzystywać ich do popijania leków czy suplementów diety.

Soki owocowe i warzywne

Zgodnie z zaleceniami soki owocowe i warzywne mogą być spożywane w ramach jednej porcji owoców i warzyw przeznaczonych do spożycia w ciągu dnia. W praktyce oznacza to, że dozwolona ilość soków dziennie wynosi 1 szklankę o pojemności ok. 250 ml. Dotyczy to świeżych, naturalnych soków pozbawionych dodatku cukru. Ograniczenia w ich spożyciu, wynikają z faktu, iż w porównaniu do całych owoców/warzyw, charakteryzują się mniejszą zawartością błonnika pokarmowego i składników mineralnych, a także większą zawartością cukrów prostych, które spożyte w nadmiarze mogą zaburzać gospodarkę węglowodanową (uwagę na to powinny zwrócić w szczególności kobiety z cukrzycą ciążową). Najlepszym wyborem są soki 100%, w których składzie nie ma cukru, konserwantów czy barwników, a także te które nie zostały poddane procesowi pasteryzacji – proces ten zmniejsza zawartość wielu witamin, głównie witaminy C. Nie należy również mylić soków owocowych z nektarami, czy napojami owocowymi. Soki owocowe zgodnie z prawem nie mogą być dosładzane i zawierać konserwantów i barwników, prawo to nie dotyczy natomiast nektarów i napojów, które często zawierają wiele zbędnych dodatków.

Mleko zwierzece

Mleko (i produkty mleczne) uznawane są za najlepsze źródło dobrze przyswajalnego wapnia. Ze względu na wzrost zapotrzebowania na ten składnik w trakcie ciąży, mleko jest bardzo wartościowym i w pełni bezpiecznym produktem dla przyszłych mam, a rezygnacja z niego jest wskazana wyłącznie w przypadku stwierdzonej alergii. Najbardziej polecane są mleka zawierające do 2% tłuszczu – można wykorzystywać je do przygotowywania posiłków np. owsianek, czy naleśników, jak również wypijać jako samodzielny napój. Warto jednak pamiętać, że mleko jest źródłem łatwo przyswajalnych węglowodanów (laktozy), dlatego kobiety z cukrzycą ciążową powinny wykorzystywać je głównie w ramach dodatku do posiłków – w takim przypadku zmiany glikemii będą mniejsze, niż po wypiciu mleka jako samodzielny napój. 

Napoje roślinne

Napoje roślinne (owsiane, migdałowe, ryżowe, sojowe) są najczęstszym substytutem mleka na dietach wegańskich i bezmlecznych, coraz częściej wybierane są również przez osoby stosujące diety tradycyjne, w ramach ich urozmaicenia. Ich asortyment na polskim rynku produktów spożywczych jest bardzo szeroki, a podczas zakupów należy kierować się głównie ich wzbogaceniem w wapń, witaminę D oraz B12. Najlepszym wyborem będą również te, mające jak najkrótszy skład. Na liście składników powinny znajdować się woda, główny surowiec np. Ziarno owsa, soi, ryżu oraz witaminy/składniki mineralne w które napój został wzbogacony – takie produkty mogą być wartościowym elementem diety przyszłych mam. 

Jakich napojów należy unikać w ciąży?

Wśród napojów przeciwwskazanych dla kobiet w ciąży zalicza się przede wszystkim wszelkie napoje alkoholowe oraz słodkie napoje gazowane. 

Alkohol

Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży, dlatego całkowita abstynencja jest wskazana przez cały okres tej trwania. Nawet niewielkie dawki mogą powodować komplikacje takie jak przedwczesny poród, poronienia, a także nieodwracalne zaburzenia w rozwoju dziecka. Więcej na temat alkoholu w ciąży znajduje się w artykule “Niebezpieczne pokarmy – produkty przeciwwskazane w ciąży”.

Słodkie napoje gazowane

Napoje te charakteryzują się wysoką zawartością cukrów oraz sztucznych dodatków m.in. barwników. Jednocześnie nie mają żadnej wartości odżywczej, a z ich spożywania nie wynikają żadne korzyści zdrowotne. W związku z tym, że nadmierna podaż cukrów prostych zwiększa ryzyko zaburzeń gospodarki węglowodanowej, cukrzycy ciążowej oraz nadmiernych przyrostów masy ciała, a wiele z dodanych do tych napojów substancji chemicznych nie zostały wystarczająco przebadane pod kątem ich bezpieczeństwa dla rozwijającego się dziecka zaleca się ograniczenie, a najlepiej całkowitą rezygnację z ich spożycia w trakcie ciąży. 

Napoje w ciąży – podsumowanie

Głównym źródłem płynów dla kobiet ciężarnych powinna być woda – najlepiej butelkowana, ze względu na pewną czystość mikrobiologiczną oraz zawartość składników mineralnych. Ograniczeniu powinny podlegać głównie napoje zawierające kofeinę (kawa i herbata). W praktyce nie zaleca się ich wypijania w ilościach większych niż 2 filiżanki dziennie. Należy pamiętać także, aby przestrzegać zaleceń dotyczących podaży soków owocowych. Zgodnie z rekomendacjami przyszłe mamy nie powinny ich wypijać w ilościach większych niż 1 szklanka dziennie i wybierać głównie te świeże, naturalne oraz bez dodatku cukru.