Twoje ciało w 37 tygodniu ciąży

Właśnie rozpoczęłaś ostatni – dziewiąty miesiąc ciąży. Twój ciążowy brzuszek zaczyna się obniżać, dzięki czemu możesz swobodniej oddychać, a jeśli męczyła Cię zgaga, teraz może zacząć odpuszczać. Za to częściej będziesz odwiedzać toaletę – jeśli Maluch jest w położeniu główkowym, wtedy Jego główka mocniej naciska na pęcherz moczowy. Duży brzuch utrudnia wysypianie się, więc możesz czuć się zmęczona i ociężała.

Skóra na brzuchu jest bardzo napięta i rozciągnięta, w związku z tym może dokuczać Ci świąd skóry. Swędzenie skóry jest objawem, którego nie powinnaś ignorować. Może ono być rzeczywiście efektem rozciągnięcia i napięcia skóry – dbaj o nią i pamiętaj o codziennej pielęgnacji, która pomoże Ci zachować elastyczność skóry. Natomiast może być również pierwszym sygnałem cholestazy (czytaj więcej w opisie 31 tygodnia ciąży – TRZYDZIESTY PIERWSZY TYDZIEŃ CIĄŻY). Dlatego też w sytuacji gdy pojawi się u Ciebie świąd skóry, zawsze informuj o tym swojego lekarza podczas wizyt kontrolnych.

W związku z obniżającym się brzuszkiem możesz odczuwać bóle podbrzusza i nacisk, a czasem również kłucie i ból w kroczu. To dobry czas, aby sprawić sobie odrobinę przyjemności. Wybierz to co lubisz.

Dla niektórych kobiet są to łagodne zabiegi pielęgnacyjne i kosmetyczne odpowiednie dla kobiet w ciąży (przeczytaj więcej o tym artykule ZABIEGI KOSMETYCZNE W CIĄŻY), spacer, masaż stóp, fryzjer czy kąpiel relaksacyjna i aromaterapia (możesz wybrać olejek cytrynowy, lawendowy, z drzewa herbacianego, z gorzkiej pomarańczy czy też cyprysowy).

W okresie ciąży nie powinno używać się takich olejków jak olejek z bazylii, rozmarynu, anyżowy, z oregano, jałowca, piołunu, krwawnika, nasion pietruszki czy szałwii.

Na tym etapie ciąży warto już mieć przygotowaną torbę do szpitala dla siebie i Dziecka. Warto również podjąć kilka ważnych decyzji jak chociażby to czy będziesz rodziła sama, czy będzie to poród rodzinny z udziałem bliskiej Ci osoby? Jeżeli masz już Dziecko lub Dzieci to na czas porodu potrzebna im będzie opieka osoby dorosłej. Podobnie jeśli w domu macie zwierzęta, które wymagają opieki.

Poród naturalny a poród przez cesarskie cięcie

Jak mam rodzić – poród naturalny czy poród przez cesarskie cięcie?

Teoretycznie mogłoby się wydawać, że ten temat nie wymaga żadnej dyskusji, bowiem poród przez cesarskie cięcie jest z definicji zabiegiem operacyjnym, który ma ratować życie bądź zdrowie kobiety i/lub jej dziecka. Oznacza to, że aby wykonać cesarskie cięcie potrzebne są wskazania medyczne do przeprowadzenia takiego zabiegu.

Według raportu Ministerstwa Zdrowia w 2017 r. ponad połowo (57%) dzieci w Polsce przyszło na świat siłami natury, a 43% urodziło się poprzez zabieg cesarskiego cięcia. Ile z tych zabiegów zostało przeprowadzone ze wskazań medycznych dokładnie nie wiadomo, natomiast NIK (Najwyższa Izba Kontroli) ocenia, że aż 30% spośród wszystkich przeprowadzonych cesarskich cięć było tzw. zabiegami „na życzenie”. Taki odsetek porodów poprzez cesarskie cięcie jest jednym z najwyższych w Europie i odzwierciedla wyraźny trend wzrostowy w tym zakresie w ostatnich latach.

Zapewne częściowo jest to związane z postępami medycyny prenatalnej w zakresie diagnostyki (częstsze wykrywanie nieprawidłowości u płodu), czy też rozwojem wiedzy naukowej w zakresie wpływu różnych stanów chorobowych, patologicznych na przebieg porodu naturalnego. Lekarze podkreślają, że niewątpliwie cesarskie cięcie jest bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadkach gdy ryzyko przy porodzie naturalnym jest wyższe niż przy cesarskim cięciu lub poród drogą naturalną nie jest możliwy czy też gdy wystąpiły powikłania śródporodowe. Natomiast ciągle jest to bardzo poważny zabieg chirurgiczny, które niesie ze sobą ryzyko powikłań i komplikacji i powinien być traktowany właśnie jako alternatywa ratująca zdrowie w sytuacjach nagłych bądź wykonywany z powodu konkretnych przesłanek medycznych (np. cienka blizna macicy po poprzednim cięciu cesarskim, położenie miednicowe płodu u pierwiastki, zagrażająca wewnątrzmaciczna zamartwica płodu i wiele innych), o czym możesz przeczytać w artykule dotyczącym cięcia cesarskiego – CIĘCIE CESARSKIE.

Lekarze zdecydowanie rekomendują, aby w przypadku zdrowych, niepowikłanych ciąż poród odbywał się drogą naturalną. Część kobiet, pomimo że ich ciąża przebiega prawidłowo i mają warunki do tego, aby urodzić dziecko siłami natury, często z obawy przed porodem naturalnym, bólem i ewentualnymi powikłaniami po porodzie rozważa możliwość rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie. Zanim podejmiemy taką decyzję warto rozważyć wszystkie za i przeciw i na spokojnie to przemyśleć. Bardzo pomocna będzie rzeczowa rozmowa z lekarzem, a czasem również z psychologiem i psychiatrą.

Specjaliści mogą po pierwsze rozwiać nasze obawy i lęki, a po drugie ocenić, czy być może nie cierpimy na zaburzenia lękowe, do których należy tokofobia (możesz o niej przeczytać więcej w artykule – TOKOFOBIA). Gdy więcej wiemy i rozumiemy, może być nam łatwiej podjąć decyzję.

Takim przykładem jednego z częstszych mitów, który jest związany z porodem naturalnym jest „obwinianie” porodu siłami natury za problemy z nietrzymaniem moczu na późniejszym etapie życia. Tymczasem problem nietrzymania moczu to kwestia złożona, może mieć wiele przyczyn, o czym pisaliśmy w artykułach: NIETRZYMANIE MOCZU (INKONTYNENCJA) oraz WYSIŁKOWE NIETRZYMANIE MOCZU. Co więcej, poszczególne czynniki predysponujące, promujące czy wywołujące ten problem zdrowotny mogą się na siebie nakładać i tak jest najczęściej. Gdy spojrzymy na to, co może powodować nietrzymanie moczu, widzimy ile elementów jednocześnie może przyczynić się do powstania tej dolegliwości. Przykładowo, takie czynniki jak: płeć (kobiety chorują częściej niż mężczyźni), niska aktywność fizyczna, nadwaga, ciąża, nawracające zakażenia dróg moczowych – nietrudno sobie wyobrazić, że mogą one współwystępować u jednej osoby. Rzeczywiście ciąża sama w sobie, ale również ilość ciąż, długo trwające porody, poród naturalny, makrosomia płodu to również okoliczności sprzyjające temu schorzeniu, jednak nie powinniśmy na nie patrzeć wybiórczo, jako pojedyncze izolowane czynniki. 

Zalety porodu siłami natury – dotyczy prawidłowej, donoszonej ciąży

• bliska osoba może być obecna przez cały czas porodu
• podczas porodu naturalnego u dziecka wydzielane są hormony stresu, ale tzw. stresu pozytywnego (tzw. eustresu), który ma za zadanie mobilizować do działania, przygotować dziecko do przyjścia na świat
• poród siłami natury przebiega etapami, który stopniowo przygotowują dziecko do przyjścia na świat
• ucisk główki noworodka podczas przechodzenia przez kanał rodny uważany jest za istotny czynnik w rozwoju neurologicznym dziecka, ma bardzo ważne znaczenie dla procesów integracji sensorycznej (dzieci urodzone drogami natury rzadziej cierpią na np. zaburzenia czucia własnego ciała w przestrzeni, zaburzenia równowagi, zaburzenia napięcia mięśniowego, problemy z przetwarzaniem bodźców)
• poród naturalny wspiera rozpoczęcie samodzielnego oddychania przez noworodka –  w podczas przejścia przez kanał rodny następuje ucisk klatki piersiowej co pomaga w opróżnieniu jej z płynu owodniowego, dodatkowo katecholaminy produkowane w ciele dziecka zwiększają absorpcję płynu owodniowego z płuc i pobudzają do wydzielania surfaktantu, który zapobiega nadmiernemu rozciąganiu i zapadaniu się pęcherzyków płucnych w trakcie oddychania
• po porodzie fizjologicznym zaleca się przynajmniej dwugodzinny kontakt skóra do skóry, który m.in. pomaga w łagodnej adaptacji noworodka do nowych warunków i życia „poza macicą” oraz w budowaniu relacji mama-dziecko  (o tym jak szeroka i ważna jest rola kontaktu skóra do skóry dla dzieci, zarówno tych urodzonych terminowo, jak i przedwcześnie oraz dla rodziców przeczytasz w artykule KONTAKT SKÓRA DO SKÓRY PO PORODZIE
• kolonizacja noworodka prawidłową mikroflorą bakteryjną z dróg rodnych i przewodu pokarmowego matki (w trakcie porodu) oraz skóry (od razu po porodzie – kangurowanie) co wspiera budowanie odporności oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych chorób (np. cukrzyca typu 2, astma, alergia, otyłość)
• dzieci urodzone naturalnie rzadziej mają problemy z odruchem ssania
• u kobiet, które rodziły naturalnie rzadziej pojawiają się problemy z laktacją
• szybszy powrót do codziennych aktywności (już kilka godzin po porodzie można wstać, iść do łazienki itp.)
• u kobiet aktywnych fizycznie przed i w trakcie ciąży następuje szybszy powrót do sprawności i aktywności fizycznej (zazwyczaj trwa to ok. 6 tygodni, czyli czas połogu)
• poród naturalny ma niższe ryzyko bardzo poważnych powikłań, które mogą prowadzić do śmierci (np. zatorowość, krwotok, zakażenie) oraz niższe ryzyko wystąpienia depresji poporodowej

Zalety porodu przez cięcie cesarskie

Jeżeli chodzi o zalety porodu przez cięcie cesarskie w przypadku zdrowej, prawidłowej ciąży to wiążą się one głównie z brakiem strachu dotyczącego bólu w trakcie porodu czy też wystąpienia ewentualnych powikłań jak chociażby pęknięcie krocza czy uraz odbytu i uszkodzenie zwieracza odbytu. Przy czym warto pamiętać, że cięcie cesarskie z kolei wiąże się z silniejszymi bólami w okresie po porodzie oraz z możliwością uszkodzenia pęcherza moczowego, jelita grubego czy też innych narządów w trakcie zabiegu. Kolejnym powikłaniem może okazać się powstanie wewnątrz jamy brzusznej zrostów powięziowo-mięśniowych, które mogą skutkować bólami podbrzusza, prowadzić do występowania zaparć, niedrożności jelit i być znacznym utrudnieniem przy ewentualnych kolejnych zabiegach chirurgicznych. Cięcie cesarskie wiąże się również np: z dziesięciokrotnie wyższym ryzykiem krwotoku porodowego, wzrostem ilości powikłań zakrzepowo-zatorowych oraz większym ryzykiem nieprawidłowej implantacji łożyska pod postacią łożyska przodującego i wrastającego w kolejnej ciąży.

Oczywiście są sytuacje, w których bezdyskusyjnie poród poprzez cięcie cesarskie jest jedynym słusznym wyborem, gdyż jak już pisaliśmy jest wtedy zabiegiem ratującym zdrowie i życie. 

Twoje dziecko w 37 tygodniu ciąży

W 37 tygodniu ciąży Twój Maluch osiąga rozmiary, które możemy porównać do rozmiarów pora. Waży ok. 3028 g i ma ok. 48,6 cm długości.

Na tym etapie ciąży zarysowują się coraz większe różnice w tych parametrach między Dzieciakami (zajrzyj do tabeli z pomiarami biometrycznymi znajdującej się poniżej). Z każdym dniem Twoja Pociecha jest coraz lepiej przygotowana do przyjścia na świat.

Jego narządy są w pełni rozwinięte, bardzo dobrze działają poszczególne układy:

• pokarmowy,
• krwionośny,
• moczowo-płciowy
• nerwowy.

U większości Maluszków płuca, które tak długo dochodziły do momentu wystarczającej dojrzałości, aby przyjść na świat są praktycznie gotowe. Podobnie jak wszystkie zmysły Małego Człowieczka, czyli zmysł dotyku, smaku, węchu, wzroku, słuchu i równowagi. Oczywiście narządy te cały czas się doskonalą i każdy kolejny dzień i tydzień spędzony w łonie matki będzie działał korzystnie dla ich rozwoju i przygotowania do działania po narodzinach.

U większości chłopców jest to etap, kiedy jądra znajdują się już w worku mosznowym. Etap ich zejścia do moszny kończy się właśnie w ostatnich tygodniach ciąży. Niewielki procent (ok. 3,4%) chłopców urodzi się z wnętrostwem, czyli brakiem jednego lub obu jąder w mosznie. U większości z nich jądra samoistnie zstąpią do moszny w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia – więcej informacji na ten temat znajdziesz w opisie 28. tygodnia ciąży( DWUDZIESTY ÓSMY TYDZIEŃ CIĄŻY).

Tygodnik ciąży – to już 37 tydzień ciąży

• Suplementuj codziennie zalecane dla każdej kobiety w ciąży: kwas foliowy, witamina D3, kwasy omega 3 oraz jod.
• Wierzymy, że nie przegapiłaś wizyty kontrolnej trzeciego trymestru u swojego lekarza ginekologa. Jeśli jeszcze nie odwiedziłaś lekarza, zrób to jak najszybciej. Zgodnie z zaleceniami wizyta ta powinna się odbyć pomiędzy 33. a 37. tygodniem ciąży.
• Zanim pójdziesz do lekarza – wykonaj zlecone badania diagnostyczne. Lista badań obowiązkowych dla każdej kobiety w ciąży przed wizytą kontrolną trzeciego trymestru znajduje się w opisie 33. tygodnia ciąży (TRZYDZIESTY TRZECI TYDZIEŃ CIĄŻY).
• Pamiętaj również, że pomiędzy 35. a 37. tygodniem ciąży powinnaś mieć pobrany wymaz z pochwy i odbytu w celu wykonania badania GBS (badanie na obecność paciorkowców z grupy B). Jeśli chcesz sobie przypomnieć dlaczego jest to bardzo istotne badanie, zajrzyj do opisu 35. tygodnia ciąży (TRZYDZIESTY PIĄTY TYDZIEŃ CIĄŻY).
• W momentach odpoczynku możesz liczyć ruchy swojego Dziecka. Zajrzyj do opisu 28. tygodnia ciąży, aby sprawdzić jak monitorować ruchy Dziecka w ciąży (DWUDZIESTY ÓSMY TYDZIEŃ CIĄŻY).
• Jeśli planujesz poród naturalny, poświęć 10 minut 3-4 razy w tygodniu na masaż krocza. Możesz go wykonywać sama lub z udziałem partnera. Jeśli masz wątpliwości czy robisz to prawidłowo, zajrzyj do artykułu MASAŻ KROCZA lub skontaktuj się z fizjoterapeutą uroginekologicznym (FIZJOTERAPIA).
• Nie zaniedbuj regularnej aktywności fizycznej. Na tym etapie ciąży bardzo ważne są również ćwiczenia oddechowe. Będą doskonałym przygotowaniem do porodu, gdyż odpowiednie oddychanie w czasie porodu pomaga rozładować napięcie mięśnia macicy i poprawia dopływ krwi do dziecka. Warto też stosować ćwiczenia relaksacyjne, które ćwiczenia relaksacyjne, które pozwalają na odpoczynek, koncentrację i rozluźnienie. Ćwiczenia relaksacyjne polegają na napinaniu i rozluźnianiu mięśni poszczególnych części ciała po kolei, a następnie napinaniu i rozluźnianiu większych grup mięśniowych jednocześnie. Możesz również wykonywać krążenie nadgarstkami i stopami oraz zginanie palców rąk i stóp. Poprawi to ich ukrwienie oraz zniweluje lub zapobiegnie tworzeniu się obrzęków i żylaków. 

Wybrane biometryczne wymiary płodu w 37 tygodniu ciąży

*3% **97%

Aby określić wartości referencyjne dla poszczególnych wymiarów płodu, przy określaniu prawidłowości rozwoju, podaje się zazwyczaj tzw. średnią (mediana) – w powyższej tabeli jest to  kolumna środkowa (nazwana średnia, inaczej 50%). Warto pamiętać, że nie należy każdego z podanych wymiarów traktować oddzielnie i jako pojedynczy wyznacznik zdrowia dziecka. Są to wartości referencyjne, podane jako średnie statystyczne, a przecież każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie jest średnią statystyczną. Dlatego też wartości referencyjne uwzględniają różnorodność i różne tempo rozwoju podając oprócz wartości średnich tzw. wartości skrajne. Są one wskazane w dwóch kolumnach – 5 i 95%, inaczej 5 i 95 centyli. Piąty centyl pokazuje nam taką wartość, poniżej której znajduje się tylko 5% dzieci – czyli np. obwód główki poniżej 16,70 cm dotyczy jedynie 5% płodów w 20. tygodniu ciąży. Z kolei dziewięćdziesiąty piąty centyl to wartość, powyżej której znajduje się również 5% największych dzieci – czyli np. obwód główki powyżej 19,40 cm dotyczy 5% płodów w 20. tygodniu ciąży. Są to tzw. siatki centylowe, które odwzorowują rozkład danej cechy (w tym przypadku poszczególnych pomiarów biometrycznych płodu) w populacji. Ponieważ dzieci rosną, to trudno byłoby zastosować u nich sztywne normy, tak jak w przypadku dorosłych. Dlatego też do oceny rozwoju dziecka – zarówno w życiu pre-, jaki postnatalnym stosujemy siatki centylowe. Tutaj wartości graniczne, czyli tzw. normy wyznaczają centyle. Najczęściej jako wartości graniczne uznaje się centyle 3-97, 5-95 lub 10-90, co oznacza, że pomiary mieszczące się w podanych kanałach centylowych uznawane są za prawidłowe. Jeżeli określone wymiary zbliżone są do wartości granicznych, to taka sytuacja wymaga ostrożnej oceny i bacznej obserwacji, co zapewne uczyni lekarz  prowadzący.

Źródła:

1. Merz E., Wellek S.“Normal Fetal Development Profiles A Model to obtain Standard Development Graphs for the Head and Abdominal Parameters and the Long Limb Bones” Ultraschall in der Medizin 17 (1996) 153-162 (AC)
2. Hadlock F.P., Harrist R.B., Martinez-Poyer J. „In Utero Analysis of Fetal Growth: A Sonographic Weight Standard“ Radiology.1991, 181: 129-133

Zapytaj dietetyka

Zioła i leki roślinne w ciąży

Kwestia ziół oraz leków roślinnych w ciąży jest bardzo często poruszanym tematem. Preparaty roślinne (napary z ziół, herbaty ziołowe, leki i suplementy roślinne) są powszechnie uznawane za bezpieczne. Ich coraz powszechne stosowanie wpisuje się również w obecne trendy związane z żywnością naturalną, nieprzetworzoną oraz ogólnie pojętym zdrowym żywieniem. Wyniki międzynarodowego przekrojowego badania przeprowadzonego w 18 krajach Europy, Ameryki Północnej i Australii na przełomie 2011 i 2012 roku na grupie 9113 kobiet pokazały, że prawie 30% kobiet w ciąży stosuje zioła i leki roślinne. Wśród nich 20% stosowało preparaty roślinne, które są przeciwwskazane w ciąży.

Dostępne dane naukowe odnośnie stosowania ziół i leków roślinnych są ograniczone, w szczególności jeżeli weźmiemy pod uwagę ich stosowanie w okresie ciąży. Stąd wiele rozbieżnych informacji, na które może natknąć się osoba przeszukująca artykuły, blogi czy publikacje w tym temacie. Dodatkowym utrudnieniem w przypadku ziół jest określenie ilości, które może bezpiecznie spożywać kobieta będąca w ciąży. Jest to o tyle trudne do ustalenia, że jeżeli chodzi o surowce roślinne znaczenie mają m.in. jakość surowca, ilość użyta np. do naparu, czas zaparzania. 

ESCOP (ang. European Scientific Cooperative on Phytotherapy), czyli organizacja, która skupia stowarzyszenia fitoterapeutyczne państw europejskich podzieliła substancje roślinne:

• kategoria A – mogą być stosowane w okresie ciąży
• kategoria B – brak danych (według ogólnie przyjętych zasad nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem)
• kategoria C – dane ograniczone (według ogólnie przyjętych zasad nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem) 
• kategoria D – nie można stosować w okresie ciąży

Surowce roślinne (zioła) wg monografii ESCOP 2003 (ang. European Scientific Cooperative on Phytotherapy) zaliczane do odpowiednich kategorii bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży:

 Przyglądając się poszczególnym kategoriom widzimy, że np. w kategorii B znajdują się liść mięty i melisy, kłącze imbiru czy pokrzywa, które w aktualnej literaturze uznawane są za bezpieczne w ciąży. Przykładowo imbir ma na dzień dzisiejszy najwięcej randomizowanych badań klinicznych przeprowadzonych na kobietach w ciąży. Monografia ESCOP została wydana w 2003 roku, a więc minęło już sporo czasu i dla części surowców roślinnych pojawiły się nowe bądź dodatkowe dane. Dlatego ważne jest, aby na bieżąco śledzić nowe publikacje. Niemniej jednak cały czas ilość dostępnej wiedzy w temacie stosowania ziół i preparatów roślinnych w ciąży jest niewystarczająca.

W nowszych opracowaniach analizujących bezpieczeństwo stosowania preparatów roślinnych i ziół możemy znaleźć:

Klasyfikacja pod względem bezpieczeństwa leków roślinnych stosowanych przez kobiety w ciąży (Kennedy DA, et al. 2013)¹:

Przegląd leków roślinnych i ziół wykonany na podstawie wielu międzynarodowych eksperckich opracowań i badań naukowych przedstawiony we wspomnianym wcześniej międzynarodowym badaniu przekrojowym (Kennedy DA, et al. 2016)²:

Źródła:

1. Kennedy DA, Lupattelli A, Koren G, Nordeng H. Herbal medicine use in pregnancy: results of a multinational study. BMC. 2013;13:355
2. Kennedy DA, Lupattelli A, Koren G, Nordeng H. Safety classification of herbal medicines used in pregnancy in a multinational study. BMC Complement Altern Med. 2016 Mar 15;16:102. doi: 10.1186/s12906-016-1079-z. PMID: 26980526; PMCID: PMC4793610

Widzimy więc, że kwestia stosowania ziół i leków roślinnych w czasie ciąży jest dość skomplikowana i niejasna, głównie z powodu zbyt małej ilości badań naukowych. Niektóre z roślin nigdy nie były badane pod kątem bezpieczeństwa ich stosowania w ciąży. Dlatego też w każdej kwestii związanej z ich stosowaniem warto skorzystać z opinii lekarza.

To ciekawe

Ułożenie i położenie dziecka w macicy

Do ok. 34 – 35 tygodnia ciąży Dziecko ma jeszcze na tyle dużo miejsca w macicy, aby przybrać dowolną pozycję ciała i zmieniać ją. Im bliżej końca ciąży, tym jest coraz mniej miejsca na swobodne poruszanie się i zdecydowana większość Maluchów przyjmuje określoną pozycję. W niej zazwyczaj pozostaje do porodu. 

Położenie Dziecka w macicy określa jaki jest stosunek osi długiej ciała Malucha względem osi długiej macicy.

Wyróżniamy następujące położenia płodu w macicy:

• położenie podłużne główkowe – taką pozycję przyjmuje większość Maluchów (ok. 95-97%), najczęściej pomiędzy 32. a 36. tygodniem ciąży (zdarza się później, ale rzadziej) i jest to najbardziej fizjologiczne położenie. W takiej pozycji Dziecko ułożone jest do góry nogami, czyli główką w dół. W miarę upływu kolejnych dni główka obniża się coraz bardziej w dół, między kości miednicy, w kierunku kanału rodnego. Przy takim ułożeniu możesz poczuć, że łatwiej Ci jest oddychać, bo Maleństwo nie uciska już tak przepony, ale za to możesz odczuwać częstsze parcie na mocz, gdyż jest wtedy większy nacisk na pęcherz moczowy. Przy takim ułożeniu możesz również poczuć kopniaki Twojej Pociechy w żebra.  Położenie główkowe może mieć kilka odmian w zależności od ułożenia Dziecka (czyli od tego jak poszczególne części ciała Malucha są ułożone względem siebie):
  – ułożenie przygięciowe (potylicowe)  – w momencie rozpoczęcia akcji porodowej Maluch naturalnie przygina główkę do swojej klatki piersiowej  i jego bródka dotyka klatki piersiowej. Jest to prawidłowa i najkorzystniejsza pozycja do porodu
  – ułożenie odgięciowe – to sytuacja kiedy nie dojdzie do przygięcia główki i broda nie dotyka klatki piersiowej, jest od niej oddalona w różnym stopniu. To ułożenie  może być wierzchołkowe, czołowe lub twarzyczkowe (częścią przodującą w kanale rodnym jest wtedy odpowiednio wierzchołek głowy, czoło lub twarz Dziecka). Takie ułożenia nie są prawidłowe i mogą utrudnić poród
• położenie podłużne miednicowe – to położenie odwrotne od położenia podłużnego główkowego, tzn.  Maluch jest w pozycji pionowej, ale głową do góry. Takie położenie występuje rzadko, wg większości danych stanowi ok. 3-4% porodów.  W położeniu podłużnym miednicowym Dziecko może mieć ułożenie pośladkowe, stópkowe lub zupełne. W pierwszym przypadku częścią przodującą są pośladki, w drugim stopy, a w trzecim Maluch ułożony jest pośladkami w dół, a jego nóżki są zgięte w stawach kolanowych (możemy powiedzieć, że siedzi „po turecku”. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (2018) położenie miednicowe jest wskazaniem do cięcia cesarskiego. Są wyjątkowe sytuacje, w których przy takim ułożeniu rekomendowany jest poród naturalny. Należą do nich: np: ciąża bliźniacza, gdy jeden z płodów jest położony miednicowo, samoistny poród przedwczesny przed 25. tygodniem ciąży, rozpoznanie położenia miednicowego w trakcie już znacznego zaawansowania porodu oraz poród Dziecka, którego przeżycie poza łonem matki jest niemożliwe ze względu na liczne wady.
• położenie poprzeczne i skośne  – jest to takie położenie płodu, gdzie Maluch leży w poprzek macicy (czyli oś długa jego ciała tworzy kąt prosty z osią długą miednicy – położenie poprzeczny lub kąt ostry – położenie skośne). Takie ułożenie Dziecka jest bezwzględnym wskazaniem do cięcia cesarskiego (Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące cięcia cesarskiego, 2018).

Dlaczego zdarza się nietypowe ułożenie Maluchów w macicy?

Nie do końca znamy odpowiedź na to pytanie, wiemy jednak jakie czynniki mogą sprzyjać nietypowemu położeniu Dziecka. Należą do nich m.in.:

• zmiany kształtu miednicy (np. pourazowe, dysplazja stawów biodrowych)
• wrodzona nietypowa budowa macicy (np. macica dwurożna, macica podwójna, przegrody macicy)
• czynniki wpływające na kształt macicy (np. łożysko przodujące, duże mięśniaki macicy)
• małowodzie lub wielowodzie (odpowiednio – zwiększa lub ogranicza możliwości ruchów płodu)
• ciąże mnogie
• zbyt krótka pępowina
• wady wrodzone Dziecka (np. wady gdzie jest powiększony obwód główki jak wodogłowie)
• poród przedwczesny – Dziecko nie zdąży się odpowiednio ułożyć)
• a czasem nie ma żadnego konkretnego, „fizycznego” powodu