Twoje ciało w 18 tygodniu ciąży

W 18 tygodniu ciąży możesz się przygotować na nowe doznania. Twój Maluch rośnie i coraz bardziej wypełnia macicę, w związku z czym jego ruchy mogą być coraz bardziej wyczuwalne. Jeżeli rodziłaś już wcześniej, prawdopodobnie będą dla Ciebie one wyczuwalne szybciej, niż dla kobiet, które są w ciąży po raz pierwszy. One pierwsze kopniaki zazwyczaj zaobserwują nieco później, ok. 20 tygodnia ciąży.

Krwawienie z dziąseł w 18 tygodniu ciąży – jak temu zaradzić?

18 tydzień ciąży to 5 miesiąc ciąży, w tym czasie nie powinnaś narzekać na brak apetytu. Pamiętaj, aby rozsądnie planować swoją dietę, w oparciu o warzywa i owoce, produkty będące źródłem białka, węglowodanów złożonych oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Część kobiet w ciąży zauważa u siebie problem krwawienia z dziąseł.

Problem ten najczęściej jest wynikiem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety podczas ciąży. I znowu dieta w takiej sytuacji ma znaczenie. Aby zminimalizować ten problem, warto codziennie włączyć do diety produkty bogate w witaminę C (wiesz już jakie, pisaliśmy o tym wcześniej) oraz produkty bogate w witaminę K. Dobrym źródłem witaminy K są ciemnozielone liściaste warzywa, takie jak np. brokuły, szpinak, kapusta, jarmuż, natka pietruszki, sałata, ale także szparagi, awokado, brzoskwinie, pomidory, marchew, jaj, mleko, wątróbka oraz tran.

Możesz również zmienić szczoteczkę do mycia zębów na miękką. Pamiętaj o regularnym myciu zębów i nitkowaniu, które pozwala usunąć resztki jedzenia z przestrzeni międzyzębowych oraz usuwa kamień. Możesz również wybrać się do stomatologa, który oceni czy ilość kamienia oraz osadu na zębach wymaga usunięcia, tak aby nie przyczyniały się do krwawienia dziąseł i w razie potrzeby wykona zabieg higienizacyjny.

Pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży powinnaś wykonać tzw. USG połówkowe (inaczej USG genetyczne II trymestru).

Czy lepiej jest wykonać USG połówkowe w 18 czy w 22 tygodniu ciąży? 

Nie ma jednej odpowiedzi. Zależy to od dodatkowych okoliczności np., takich jak wynik pierwszego badania prenatalnego, BMI kobiety w ciąży, podejścia do możliwości wykonywania badań inwazyjnych i innych. Oczywiście z każdym tygodniem Maluszek będzie większy, a w przedziale 18 – 22 tygodnia ciąży masa ciała płodu ulega praktycznie podwojeniu, od około nieco ponad 200 g do prawie 500 g, co może ułatwiać przeprowadzenie badania, zwłaszcza w tych sytuacjach, gdy wizualizacja jest utrudniona. A w niektórych sytuacjach, kiedy zobrazowanie jest skrajnie utrudnione, może wręcz dopiero umożliwiać jego przeprowadzenie. Jednak zasada jest jedna, im lepsze warunki zobrazowania płodu, tym dokładniejsza i bardziej precyzyjna będzie ocena jego rozwoju podczas badania USG genetycznego.

Oczywiście w 18 tygodniu można u około 250 g Maluszka ocenić już wszystkie struktury, które są rekomendowane w tym badaniu, niemniej jednak pamiętać należy, że cały czas następuje ich dynamiczny rozwój. Przykładem mogą być np. struktury znajdujące się w przednim dole czaszki, gdzie w okolicach 18 tygodnia zachodzą ogromne zmiany.

Najważniejsze jest, abyś termin wykonania USG ustaliła ze swoim lekarzem. On zasugeruje optymalny termin jego wykonania. Często nie możemy się już doczekać i chcemy je wykonać jak najszybciej, bo przecież to jest USG, w trakcie którego otrzymasz również potwierdzenie czy w Twoim brzuchu nosisz chłopca czy dziewczynkę. Czasem jednak lepiej jest poczekać tydzień lub dwa. Zwłaszcza, że na obraz widziany w badaniu USG wpływ ma nie tylko Twoja masa ciała, a właściwie ilość podskórnej tkanki tłuszczowej, ale też inne czynniki. W trakcie USG połówkowego zostaną wykonane pomiary, dzięki którym będzie można ocenić jak rozwija się Twoje Dziecko.

Ilość pomiarów może się różnić w zależności od np:

• doświadczenia lekarza wykonującego badanie,
• dokładności badania,
• czy też czasu jaki jest przewidziany na badanie.

W przypadku niektórych poniższych parametrów pomiar zwiększać może dokładność badania , ale nie jest konieczny.

Do najczęstszych pomiarów, które wykonuje się podczas USG genetycznego II trymestru (tzw. połówkowego) należą:

• BPD (biparietal diameter) – wymiar dwuciemieniowy, potocznie jest to tzw. szerokość główki płodu
• HC (head circumference) – obwód główki płodu
• AC (abdominal circumference) – obwód brzucha płodu
• FL (femur length) – długość kości udowej płodu
• HL (humerus length) – długość kości ramiennej płodu
• UL (ulna length) – długość kości łokciowej
• TL (tibia length) – długość kości piszczelowej
• TCD  (transcerebellar diameter) – poprzeczny wymiar móżdżku
• CM (cisterna magna) – zbiornik wielki mózgu oraz Vp (posterior ventricle) – róg tylny komory bocznej mózgu; są to fizjologiczne miejsca gdzie w mózgu zbiera się płyn mózgowo-rdzeniowy, który chroni mózgowie przed urazami i wstrząsami
• NF (nuchal fold) – fałd karkowy – parametr ten jest jednym z markerów zespołu Downa
• EFW (estimated fetal weight)- przybliżona masa ciała dziecka, którą aparat USG oblicza za pomocą wzoru matematycznego na podstawie uzyskanych wyników  pomiarów np (BPD,HC, AC, FL). Ale ilość pomiarów użytych do określenia szacunkowej masy ciałą płodu może być również mniejsza i zależy od wyboru rodzaju normy przez lekarza wykonującego usg genetyczne

Ponadto lekarz w obrazie USG dokona oceny poszczególnych części ciała:

• głowa i szyja – oceniana jest budowa twarzy, np. czy nie ma rozszczepów, jak wygląda jej profil (wiele wad genetycznych przebiega z nieprawidłowym profilem twarzy); budowa struktur mózgowia – np. czy są one symetryczne i prawidłowo wykształcone, czy ilość płynu mózgowo – rdzeniowego jest prawidłowa (czy nie ma wodogłowia) oraz czy nie ma obrzęku karku.
• klatka piersiowa – oceniana jest przede wszystkim budowa serca (czy serce nie ma wad anatomicznych) oraz funkcja zastawek – najczęstszy rodzaj wad rozpoznawany w USG połówkowym to właśnie wady serca; oceniana jest również budowa płuc  (nie są one jeszcze w pełni wykształcone, ale niektóre wady budowy płuc mogą być widoczne na tym etapie).
• jama brzuszna – sprawdzana jest budowa i wielkość żołądka oraz budowa nerek i pęcherza moczowego. W tym badaniu oceniana jest również pępowina –  czy prawidłowo wchodzi do brzucha, czy nie ma przepukliny, czy jest prawidłowo zbudowana, tzn. czy jest trójnaczyniowa (ma dwie tętnice i jedną żyłę).
• narządy płciowe – ocena narządów płciowych nie jest obowiązkowym elementem USG połówkowego, ale oczywiście daje ona możliwość zaspokojenia ciekawości rodziców, co do poznania płci dziecka.
• kończyny – oceniana jest ich budowa.
• kręgosłup – ocena kręgosłupa jest bardzo ważna, podczas badania USG genetycznego II trymestru można rozpoznać większość rozszczepów kręgosłupa. Najłatwiej jest ocenić kręgosłup, gdy Maluch obróci się do badania plecami. Ponieważ rozszczepy kręgosłupa najczęściej wpływają na stan całego układu nerwowego, w rozpoznaniu nieprawidłowości budowy kręgosłupa pomocna jest analiza budowy głowy i struktur mózgowia, są to tzw. objawy czaszkowe, które mogą stanowić już pierwszą sugestię tej wady.

Rozwój Twojego dziecka w 18 tygodniu ciąży

Twój Maluch cały czas rośnie, w 18 tygodniu ciąży osiągnie rozmiary papryki. Może ważyć nawet 250 g i mieć śr. ok. 12=13 cm w wymiarze ciemieniowo-siedzeniowym.

Jego tułów rośnie szybko, szybciej niż głowa, nóżki i rączki wydłużają się, a więc ciało Twojej Kruszynki staje się coraz bardziej proporcjonalne. Z boków głowy widoczne są odstające małżowiny uszne. Gałki oczne pod koniec 18 tygodnia ciąży przesuną się jeszcze trochę, z obecnego w swoje ostateczne położenie, ustawiając się w sposób równoległy. Dojrzewa układ pokarmowy Malucha –  wątroba rozpoczyna produkcję soku żółciowego, trzustka sprawnie już pracuje, perystaltyka jelit jest coraz sprawniejsza.

W 18 tygodniu ciąży rozpoczyna się proces mielinizacji, czyli tworzenia rusztowania, podpory mechanicznej i ochrony dla włókien nerwowych. Proces mielinizacji polega na tym, że włókna nerwowe (inaczej aksony, neuryty), czyli długie wypustki komórek nerwowych, które są odpowiedzialne za przekazywanie informacji z ciała komórki do kolejnych komórek nerwowych lub komórek naszego ciała, zaczynają pokrywać się osłonką mielinową, która stanowi rodzaj zabezpieczenia komórek nerwowych przed uszkodzeniami oraz jest pewnego rodzaju izolatorem elektrycznym dla przesyłu impulsów nerwowych.

Rozwój płuc w 18 tygodniu ciąży

Płuca Twojego Dziecka są jeszcze niedojrzałe w 18 tygodniu ciąży, ale rozwijają się przez cały okres ciąży, tak aby były gotowe podjąć pracę zaraz po urodzeniu. Żeby uzmysłowić sobie jak przebiega ich rozwój, wyobraź sobie płuca jako drzewo. Pień drzewa, czyli tchawica jest już rozwinięty. Około 16 tygodnia ciąży stwierdza się obecność pierścieni chrzęstnych w tchawicy, następuje też dalszy rozwój sieci malutkich tzw. włosowatych naczyń krwionośnych płucnych. Pień drzewa (płuc Malucha), czyli tchawica posiada również gałęzie główne, czyli oskrzela główne, które rozgałęziają się kolejno na średniej wielkości gałązki, czyli oskrzela segmentowe, a następnie międzypłatowe. W tym tygodniu kończy się właśnie ten etap tworzenia drzewa oskrzelowego. W kolejnych tygodniach drzewo zacznie się jeszcze bardziej rozgałęziać, powstaną kolejno malutkie gałązki tworząc rozgałęzienia typu grono, czyli oskrzeliki, a na nich zawisną później „gronka”, czyli pęcherzyki płucne.

Do około 27 tygodnia ciąży będzie przebiegała tzw. faza kanalikowa, czyli właśnie będą tworzyły się kolejne rozgałęzienia typu grono. Następnie rozwój płuc przejdzie w fazę tworzenia się przewodów pęcherzykowych i pęcherzyków płucnych (czyli malutkich gronek na końcach najdrobniejszych gałązek). Płuca noworodka donoszonego mają około połowę całkowitej liczby pęcherzyków płucnych człowieka dorosłego. Oznacza to, że dopiero po porodzie dochodzi zarówno do zwiększenia liczby, jak i rozmiarów przewodów pęcherzykowych i pęcherzyków płucnych. Pisaliśmy o tym w opisach poprzednich tygodni – płuca, to jedyny narząd Twojej Kruszynki, który nie podejmuje pracy podczas życia płodowego, a narządem, który pełni rolę płuc w okresie płodowym jest łożysko

W tym miejscu, chcemy Ci opowiedzieć więcej o tym, jak wygląda krążenie płodowe, bo zapewne wiesz, że w całym procesie oddychania oprócz płuc bierze również udział układ krwionośny (układ krążenia). A ten u rosnącego w Twym brzuchu funkcjonuje nieco inaczej niż u dorosłego człowieka.

Zacznijmy od tego, jak to wygląda u dorosłego człowieka.

Serce dorosłego człowieka składa się z 2 komór (prawej i lewej) i 2 przedsionków (prawego i lewego) oddzielonych od siebie szczelnymi przegrodami (ścianami), w których znajdują się zastawki pełniące rolę zaworów, które umożliwiają przepływ krwi tylko w jedną stronę. Z serca wychodzą naczynia krwionośne doprowadzające (żyły) i odprowadzające (tętnice) krew. W żyłach płynie krew z niską zawartością tlenu, a w tętnicach płynie krew utlenowana. I cały obieg krwi podzielony jest na tzw. krążenie małe (ukrwienie płuc) i duże (ukrwienie całego ciała, poza płucami).

Jak wygląda obieg krwi?

Bogata w tlen krew z płuc, poprzez żyły płucne, dostaje się do lewego przedsionka, następnie do lewej komory, skąd wtłaczana jest do tętnicy głównej – aorty, która rozgałęzia się na mniejsze tętnice i tętniczki rozprowadzające krew bogatą w tlen po całym ciele. W trakcie podróży przez poszczególne narządy naszego ciała w krwi ubywa tlenu, który pobierany jest przez komórki, a przybywa więcej dwutlenku węgla (jako tzw. zbędnego produktu przemiany materii). Taka krew trafia z powrotem do serca – z żyły głównej wpływa do prawego przedsionka, następnie do prawej komory, skąd przez pień płucny trafia do płuc. W płucach następuje wymiana gazowa, tzn. krew, która dopłynęła oddaje dwutlenek węgla, a pobiera tlen. Taka natlenowana krew trafia znowu do serca (lewy przedsionek i komora), skąd jest znowu transportowana po całym organizmie. I tak w dużym skrócie wygląda krążenie krwi i wymiana gazowa, czyli oddychanie człowieka dorosłego.
W życiu płodowym płuca nie pracują, więc krążenie małe (płucne) jest niepotrzebne. Dlatego też natura wymyśliła dwa sposoby, jak je ominąć. Pierwszy to tzw. otwór owalny, czyli dziurka która łączy prawy i lewy przedsionek. Drugi, to tzw. przewód tętniczy Botalla, który łączy pień płucny z aortą – czyli głównym naczyniem naszego ciała, które dostarcza utlenowaną krew do reszty tętnic.

A jak to wygląda u naszego Malucha?

Krążenie płodowe rozpoczyna się w łożysku, które możemy powiedzieć, że pełni rolę łącznika i służy jako taka stacja wymiany pomiędzy Mamą, a jej Dzieckiem (O roli i funkcji łożyska przeczytasz w artykule ŁOŻYSKO – JEGO ROLA I FUNKCJE W CIĄŻY).

Pomiędzy krwią Mamy i Dziecka wymieniane są:

• tlen
• substancje odżywcze (z krwi matki do krwi płodu)
• zbędne produkty przemiany materii i dwutlenek węgla (z krwi płodu do krwi matki).

Oczywiście pamiętamy o tym, że w łożysku, krew Mamy i Dziecka nie miesza się, a Dziecko ma odrębną, własną krew oraz układ krążenia. Mieszaniu się krwi zapobiega bariera łożyskowa, która oddziela krążenie matczyne od płodowego. Jednocześnie bariera ta jest wystarczająco cienka, aby umożliwić przechodzenie przez nią różnych substancji – z krwi płodu do krwi matki i odwrotnie.

W części płodowej łożyska, w kosmkach kosmówki znajduje się układ tętniczo-włośniczkowo-żylny, który doprowadza krew płodu niezwykle blisko do krwi matki, która dopływa tętnicami do części matczynej łożyska. Tutaj, krew mamy – bogata w tlen i substancje odżywcze oddaje je do krwi płodu. Z naczyń włosowatych układu tętniczo żylnego  dobrze utlenowana krew płodu przechodzi do cieniutkich żył, które zbiegają się w żyłę pępowinową. I tu mamy już pierwszą różnicę w porównaniu z krążeniem krwi dorosłych. Bo przecież krew żylna u dorosłych jest uboga w tlen, a bogata w zbędne produkty przemiany materii. A krew w żyle pępowinowej nie jest klasyczną krwią żylną, lecz jest krwią tętniczą.

Co się dzieje dalej?

Żyła pępowinowa poprzez pępek dostaje się do ciała dziecka, a krew z żyły pępowinowej jest wysyłana częściowo do wątroby i stąd do żyły głównej dolnej, a częściowo – skrótem, od razu przez przewód żylny, który występuje tylko w życiu płodowym, również do żyły głównej dolnej. Stąd natlenowana krew trafia do prawego przedsionka. Przypominamy, że w krążeniu dorosłej osoby krew z prawego przedsionka płynie do prawej komory, a stąd pniem płucnym do płuc, gdzie dopiero zostaje utlenowana i pozbywa się dwutlenku węgla. Ponieważ płód nie używa płuc, ten etap jest zbędny.

Dlatego też część krwi pępowinowej po dostaniu się do prawego przedsionka,  przepływa przez otwór owalny od razu do lewego przedsionka i stąd trafia do aorty, a następnie naczyniami do narządów obwodowych dziecka, omijając krążenie płucne. Pozostała część krwi z prawego przedsionka dostaje się do prawej komory, a stąd do pnia płucnego.  Stąd część krwi płynie tętnicami płucnymi do płuc, dostarczając substancje odżywcze i tlen tkance płucnej, aby mogła się rozwijać . A część omija płuca dzięki temu, że Maluch ma właśnie przewód tętniczy Botalla, który łączy pień płucny z aortą. Dzięki tym połączeniom (otwór owalny i przewód Botalla) oba przedsionki i obie komory pompują krew prawie w 100% tylko do aorty, czyli do naczynia, które następnie dzieli się na tętnice dochodzące do całego ciała. Po oddaniu tlenu i substancji odżywczych, krew tętnicami pępowinowymi odprowadza z tkanek do łożyska dwutlenek węgla i produkty przemiany materii.

W chwili porodu, kiedy pępowina zostaje odcięta, Maluch pozbawiony jest dostawy utlenowanej krwi od Mamy. Gdy bierze pierwszy oddech – płuca rozprężają się i pod wpływem ich ciśnienia przewód Botalla łączący pień płucny i aortę zaczyna się zamykać. Do zamknięcia tego przewodu dodatkowo przyczyniają się prostaglandyny. Są to substancje, które Dziecko dostało w dużej ilości od mamy podczas porodu, a ponadto samo zaczyna je produkować. Natomiast otwór owalny zamyka się dzięki temu, że z powodu zwiększonego napływu krwi z płuc do lewego przedsionka, ciśnienie w nim panujące wzrasta i przekracza ciśnienie w przedsionku prawym, przez co przyciska ono zastawkę otworu owalnego do przegrody międzyprzedsionkowej. I z upływem czasu (kilka tygodni od urodzenia) zastawka ta zarasta, całkowicie uniemożliwiając przepływ krwi między przedsionkami. To miejsce, gdzie znajduje się zarośnięta zastawka otworu owalnego, w zdrowym sercu dorosłego nazywa się dołem owalnym.

Reasumując – krążenie krwi w okresie płodowym różni się od krążenia krwi człowieka po urodzeniu. Do najważniejszych różnic należą:

• wyłączenie tzw. krążenia małego (czyli płucnego)
• obecność otworu owalnego oraz przewodu tętniczego Botalla, dzięki którym prawie cała krew omija krążenie płucne
• występują 2 dodatkowe drogi przepływu krwi, tzn. połączenie żyły pępowinowej przez żyłę wrotną wątroby z żyłą główną dolną oraz połączenie żyły pępowinowej z żyłą główną dolną przez przewód żylny
• w krążeniu pępowinowym charakterystyka krwi jest odwrotna niż u dorosłego człowieka, tzn. żyłami pępowinowymi płynie krew tętnicza (bogata w tlen i składniki odżywcze), a tętnicami pępowinowymi płynie krew żylna (uboga w tlen, bogata w dwutlenek węgla i zbędne produkty przemiany materii)

18 tydzień ciąży, który to miesiąc?

Osiemnasty tydzień ciąży to czwarty miesiąc życia płodowego Maluszka. Jesteś nadal w II trymestrze ciąży!

Tygodnik ciąży – to już 18 tydzień ciąży

• Suplementuj sumiennie kwas foliowy, kwasy omega 3, jod oraz witaminę D3.
• Pilnuj swojego terminu badania USG połówkowego. Już wkrótce będziesz wiedziała (jeśli tego chcesz:-)) czy urodzisz chłopca czy dziewczynkę.

• Warto również już ustalić termin kolejnej wizyty kontrolnej, która powinna mieć miejsce pomiędzy 21 a 26 tygodniem ciąży i zaplanować czas na wykonanie badań diagnostycznych. Więcej informacji o tym, jakie badania powinnaś wykonać na tym etapie ciąży znajdziesz w opisie tygodnia 20.
• Pamiętaj o codziennej aktywności fizycznej.

Wybrane biometryczne wymiary płodu w 18 tygodniu ciąży

*3% **97%

Aby określić wartości referencyjne dla poszczególnych wymiarów płodu, przy określaniu prawidłowości rozwoju, podaje się zazwyczaj tzw. średnią (mediana) – w powyższej tabeli jest to  kolumna środkowa (nazwana średnia, inaczej 50%). Warto pamiętać, że nie należy każdego z podanych wymiarów traktować oddzielnie i jako pojedynczy wyznacznik zdrowia dziecka. Są to wartości referencyjne, podane jako średnie statystyczne, a przecież każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie jest średnią statystyczną. Dlatego też wartości referencyjne uwzględniają różnorodność i różne tempo rozwoju podając oprócz wartości średnich tzw. wartości skrajne. Są one wskazane w dwóch kolumnach – 5 i 95%, inaczej 5 i 95 centyli. Piąty centyl pokazuje nam taką wartość, poniżej której znajduje się tylko 5% dzieci – czyli np. obwód główki poniżej 14,20 cm dotyczy jedynie 5% płodów w 18. tygodniu ciąży. Z kolei dziewięćdziesiąty piąty centyl to wartość, powyżej której znajduje się również 5% największych dzieci – czyli np. obwód główki powyżej 16,80 cm dotyczy 5% płodów w 18. tygodniu ciąży. Są to tzw. siatki centylowe, które odwzorowują rozkład danej cechy (w tym przypadku poszczególnych pomiarów biometrycznych płodu) w populacji. Ponieważ dzieci rosną, to trudno byłoby zastosować u nich sztywne normy, tak jak w przypadku dorosłych. Dlatego też do oceny rozwoju dziecka – zarówno w życiu pre-, jaki postnatalnym stosujemy siatki centylowe. Tutaj wartości graniczne, czyli tzw. normy wyznaczają centyle. Najczęściej jako wartości graniczne uznaje się centyle 3-97, 5-95 lub 10-90, co oznacza, że pomiary mieszczące się w podanych kanałach centylowych uznawane są za prawidłowe. Jeżeli określone wymiary zbliżone są do wartości granicznych, to taka sytuacja wymaga ostrożnej oceny i bacznej obserwacji, co zapewne uczyni lekarz  prowadzący.

Źródła

1. Merz E., Wellek S.“Normal Fetal Development Profiles A Model to obtain Standard Development Graphs for the Head and Abdominal Parameters and the Long Limb Bones” Ultraschall in der Medizin 17 (1996) 153-162 (AC)
2. Hadlock F.P., Harrist R.B., Martinez-Poyer J. „In Utero Analysis of Fetal Growth: A Sonographic Weight Standard“ Radiology.1991, 181: 129-133

Zapytaj dietetyka

Odżywianie kobiety w ciąży a zdrowie dziecka – na co warto zwrócić uwagę w 18 tygodniu ciąży

Dowody naukowe świadczą o tym, że istnieje silna zależność pomiędzy odżywianiem kobiety w ciąży, a zdrowiem i jakością życia dziecka. Źle zbilansowana dieta, ilość i jakość poszczególnych składników pokarmowych oraz nadmiar lub niedobór kalorii wpływają nie tylko na masę urodzeniową dziecka, lecz także na jego rozwój, już w okresie życia płodowego. Ma to również ścisły związek z ryzykiem chorób cywilizacyjnych w wieku dorosłym. To zjawisko nazywane jest wczesnym programowaniem żywieniowym bądź programowaniem metabolicznym płodu.

Długofalowe badania epidemiologiczne potwierdziły związek między masą ciała obojga rodziców i wczesną ekspozycją żywieniową (już w życiu płodowym), a występowaniem m.in. schorzeń sercowo-naczyniowych, nadciśnienia, insulinooporności, cukrzycy typu 2, otyłości, chorób alergicznych i autoimmunologicznych w okresie dorastania i wieku dorosłym.

Wybrane dane badań naukowych wskazują chociażby, że:

• Naukowcy potwierdzili, że jeśli rodzice są otyli, dziecko ma 70% szansę bycia również otyłym. A z kolei otyłość w wieku rozwojowym wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej z cukrzycą typu 2 włącznie. Ponadto u takich dzieci rośnie ryzyko otyłości i jej powikłań w życiu dorosłym. Warto również wspomnieć o tym, że u dzieci z nadmierną masą ciała istotnie częściej występuje astma oskrzelowa, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, zespół policystycznych jajników, bezdechy senne, zaburzenia kostno-mięśniowe związane z przeciążeniem układu kostno-szkieletowego i mięśniowego. Mogą pojawić się również zaburzenia emocjonalne spowodowane brakiem akceptacji przez samego siebie, rodzinę bądź rówieśników.

• Otyłość mamy przed i w trakcie ciąży znacząco zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia u dzieci w wieku dorosłym i ryzyko śmierci z powodu chorób serca. Stwierdzono, że dzieci otyłych kobiet mają o 90% wyższe ryzyko zachorowania i śmierci w wyniku chorób układu sercowo-naczyniowego (np. choroba wieńcowa, zawał serca, udar) niż dzieci urodzone przez kobiety o prawidłowej masie ciała.
• Nadmierna masa ciała zarówno matki, jak i ojca może mieć negatywny wpływ na neurorozwój ich potomstwa, co zostało wyrażone wynikami testów diagnozujących rozwój dziecka. Analizy potwierdziły, że w porównaniu do dzieci mam o prawidłowej masie ciała, dzieci otyłych matek mają zaburzoną motorykę małą i 70% z nich miało negatywne wyniki testów sprawdzających sprawność dłoni i palców w wieku 3 lat. Natomiast otyłość ojców o 75% zwiększa ryzyko nieprawidłowego rozwoju zachowań społecznych u dzieci. Otyłość obojga rodziców (BMI 35 lub więcej) 3-krotnie zwiększa ryzyko niepowodzenia w testach badających umiejętność rozwiązywania problemów.

Dzięki temu wiemy, że poprzez odpowiednie żywienie i zoptymalizowaną dietę mamy wpływ na zmniejszenie zachorowalności naszych dzieci na choroby dietozależne. Pamiętajmy również, że od początku to my kształtujemy nawyki żywieniowe dzieci, które z wiekiem coraz trudniej jest zmienić. Nasze zachowania i wybory mogą kształtować upodobania dziecka, które już podczas życia łonowego uczy się doznań smakowych.

Dzięki badaniom przeprowadzonym w ramach programu badawczego: Programowanie żywieniowe we wczesnym okresie życia (ang. Early-life Nutritional Programming – ENP), wiemy o tym, że kluczowe dla programowania żywieniowego jest pierwsze 1000 dni życia dziecka – od momentu jego poczęcia, przez cały okres ciąży i pierwsze 3 lata dziecka. Okres ten nazywany jest „oknem możliwości”. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule PROGRAMOWANIE ŻYWIENIOWE – WPŁYW ŻYWIENIA KOBIET W CIĄŻY NA ZDROWIE DZIECKA W PRZYSZŁOŚCI.

 Warto również dodać, że ciąża u kobiet otyłych niesie ze sobą zagrożenie zdrowotne dla przyszłej mamy, a także może grozić powikłaniami. Otyłe kobiety są w czasie ciąży dwukrotnie bardziej narażone na wystąpienie nadciśnienia tętniczego, a także na cukrzycę ciążową czy zakrzepicę. Statystyki wskazują też na wyższe ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego i rzucawki, co powoduje określone zagrożenia dla płodu, jak: poronienie, poród przedwczesny, wyższe ryzyko zarówno hipotrofii (zbyt niska masa ciała), jak i makrosomii (nadmierna masa ciała) płodu oraz wad wrodzonych płodu (w szczególności wad cewy nerwowej i wad serca).

To ciekawe

Czy wiesz jak wygląda ważenie Malucha, rozwijającego się w Twoim brzuchu?

Twój Maluch jest „ważony” podczas badania USG. Nie jest to ważenie w dosłownym tego słowa znaczeniu, tzn. w sposób tradycyjny jaki znasz, czyli z użyciem wagi.

Podczas badania USG wykonuje się pewne pomiary, jak:

• obwód brzucha i głowy,
• długość kości udowej
• wymiar dwuciemieniowy,

z których na podstawie wzoru matematycznego oblicza się szacunkową masę ciała płodu.