Ósmy tydzień ciąży
Spis treści
Twoje ciało w 8 tygodniu ciąży
Prawdopodobnie jesteś tuż po lub tuż przed pierwszą wizytą u swojego lekarza ginekologa. Słuchaj go uważnie, jeśli masz pytania czy troski związane z samą ciążą czy Twoim stylem życia. Ósmy tydzień ciąży, to najlepszy czas, aby zadać te pytania lekarzowi.
Najprawdopodobniej objawy, które towarzyszyły Ci w poprzednim tygodniu jeszcze nie ustąpiły. Twoje ciało cały czas przystosowuje się do nowej sytuacji. U niektórych mam dodatkowo pojawiają się migreny. Jeżeli cierpisz na tą dolegliwość – zasięgnij porady lekarza. Nie wszystkie leki na migrenę można stosować w ciąży. Dobrze jest również ograniczyć czynniki, które wywołują lub nasilają migrenę, jak np. silne światło. Warto również często wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy oraz wychodzić na częste spacery.
Masa ciała w ciąży
Powoli Twoje ciało zacznie się zmieniać, chociaż brzuszek ciążowy jeszcze nie jest widoczny. Możesz również zacząć martwić się o swoją masę ciała i o to, aby nie przytyć za bardzo.
Za bardzo, czyli ile?
Zalecany przyrost masy ciała w trakcie ciąży to średnio 8-12 kg w zależności od wyjściowej (przed ciążą) masy ciała: od ok. 7 kg dla kobiet z BMI > 29, do 18 kg dla kobiet z BMI < 19,8. W pierwszym trymestrze Twoja masa ciała może się nie zmienić, bądź zmienić niewiele. Rekomendowany przyrost masy ciała w I trymestrze wynosi 0,5-2,3 kg.
A jak to powinno wyglądać na przestrzeni całej ciąży?
Rekomendowane przyrosty masy ciała w zależności od BMI kobiety przed ciążą (Institute of Medicine and National Research Council 2009):
BMI* kobiety w ciąży (kg/m2) | Przyrost masy ciała w I trymestrze (kg) | Tygodniowy przyrost masy ciała w ciąży (w kg) | |
I trymestr | II trymestr | III trymestr | |
<18,5 | do 2,3 | 0,45 | 0,45 - 1,36 |
18,5 - 24,9 | do 1,6 | 0,45 | 0,36 - 0,45 |
25,0 - 29,9 | do 0,9 | 0,27 | 0,23 - 0,32 |
>29,9 | do 0,9 | 0,23 | 0,18 - 0,27 |
*BMI (body mass index) – wskaźnik masy ciała (wskaźnik wagowo-wzrostowy) określający czy Twoja masa ciała jest prawidłowa w stosunku do wzrostu.
Ważne, abyś wiedziała, że przyrost masy ciała w ciąży nie oznacza, że te dodatkowe kilogramy to sama tkanka tłuszczowa. Na przyrost masy ciała w ciąży ma wpływ wiele czynników. Owszem ilość tkanki tłuszczowej również się zwiększa, gdyż stanowi ona Twoje zapasy energetyczne. Prawidłowy przyrost tkanki tłuszczowej w ciąży to 2-4 kg. Ponadto pojawiają się zmiany w Twoim układzie rozrodczym, rośnie macica, która pod koniec ciąży może ważyć nawet 1-1,5 kg. Swoją objętość zwiększa tkanka gruczołowa piersi (1-1,5 kg), zachodzą zmiany w układzie krążenia i wzrasta objętość krwi krążącej (1,5-2 kg). Łożysko może ważyć 0,5-1 kg, a płyn owodniowy to kolejne 1-1,5 kg. No i najważniejsze 3,5 kg – Twoje Dziecko (średnia masa urodzeniowa)J
Z drugiej strony to nie oznacza, że masz jeść za dwoje. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej o podstawowych zasadach odżywiania w ciąży zajrzyj do opisu 2. tygodnia ciąży (DRUGI TYDZIEŃ CIĄŻY). Jeśli masz wątpliwość bądź nie potrafisz sama zaplanować swoich posiłków, możesz skorzystać z porady DIETETYKA.
Rozwój Twojego dziecka w 8 tygodniu ciąży
Twoje Dziecko szybko rośnie, w tym tygodniu osiągnie rozmiary maliny, długość ok. 2 mm i waży ok. 1 grama.
Największą częścią jego ciała jest głowa. Wynika to z intensywnego rozwoju mózgu oraz narządów zmysłu (wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku). Ucho wewnętrzne jako narząd równowagi jest już rozwinięte i rozpoczyna się jego unerwianie. Twój Maluszek reaguje na ruch. Uwielbia jak tańczysz czy pływasz. Jeszcze nie słyszy Twojego głosu. Przewód słuchowy zewnętrzny łączy się z zawiązkiem małżowiny usznej.
Oczy znajdują się po bokach głowy, anatomicznie są już w pełni wykształcone, pojawiają się powieki, ale oczy nie pełnią jeszcze funkcji narządu wzroku. Jeśli zastanawiasz się jakiego koloru będą jego oczy, to właśnie w tym tygodniu rozpoczyna się w nich gromadzenie pigmentu. Kolor oczu jest uzależniony od rodzaju i ilości pigmentów w tęczówce oka. Ważna jest proporcja melaniny (barwnik czarny) do eumelaniny (barwnik ciemnobrązowy) oraz do feomelaniny (barwnik czerwonawy).
Kończyny wydłużają się, pojawiają się łokcie, widać podział na ramię, przedramię i dłoń oraz udo, łydkę i stopę. Ponieważ ręce rozpoczęły rozwijać się pierwsze, są dłuższe od nóżek. Paluszki u rąk i stóp są wyraźnie, chociaż jeszcze połączone błoną niczym płetwy. Chociaż tego jeszcze nie czujesz, w 8 tygodniu ciąży po raz pierwszy pojawiają się skoordynowane ruchy kończyn jak machanie, kopanie czy potrząsanie. Kręgosłup i żebra wyglądają jak cienkie niteczki. W tej chwili układ kostny zbudowany jest z chrząstki. Stopniowo rozpoczyna się proces kostnienia – najpierw obojczyków i kości głowy.
Serce zajmuje większą część tułowia i jest podzielone na 2 komory i 2 przedsionki. W układzie krążenia powstaną bardzo ważne naczynia krwionośne takie jak aorta, którą krew będzie wypływała z serca oraz tętnice płucne, które będą prowadziły krew do płuc, gdzie ulegnie ona natlenowaniu. Serce Twojego Dziecka bije prawie 2 razy szybciej niż Twoje uderzając 150-170 razy na minutę. Rozpoczyna się rozwój płuc, które będą potrzebowały aż 29 tygodni, aby się w pełni rozwinąć. Ten narząd potrzebuje najwięcej czasu, aby osiągnąć dojrzałość morfologiczną, czynnościową i biochemiczną.
Rosną jelita, w tym okresie u rozwijającego się Malucha występuje tzw. fizjologiczna przepuklina pępkowa. Jest to naturalny stan – jelita rosną bardzo szybko i w pewnym momencie mając za mało miejsca w brzuszku Dziecka zostają wypchnięte do przodu oraz do wnętrza sznura pępowinowego. Gdy brzuszek będzie wystarczająco duży, jelita wrócą na swoje miejsce. W 8 tygodniu ciąży zaczynają kształtować się również narządy płciowe, chociaż na razie wyglądają one tak samo i nie ma możliwości, aby rozpoznać płeć dziecka na ich podstawie.
Obraz USG 8 tydzień ciąży
Tygodnik ciąży – to już 8 tydzień ciąży
- Według rekomendacji Amerykańskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów (ang. American College of Obstetricians and Gynecologists – ACOG) aktywność fizyczna w czasie ciąży powinna być wykonywana przynajmniej 3 razy w tygodniu lub częściej.
- Ruch jest dobry i dla Ciebie i dla dziecka. Gimnastyka poprawia samopoczucie. Dla przyszłych mam polecamy gimnastykę wodną i pływanie, które nie obciążają stawów a i rosnący brzuszek nie będzie zbyt uciążliwy dzięki siłom wyporu wody. Uprawiaj sport, ale z głową! Unikaj urazowych dyscyplin takich jak jazda konna, jazda na łyżwach, nartach czy rolkach, które mogą okazać się niebezpieczne tak dla Ciebie jak i dla Twojego dziecka. Nie forsuj się, jeśli tylko poczujesz pierwsze oznaki zmęczenia – odpocznij!
- Cały czas suplementujesz kwas foliowy, witaminę D3 i jod oraz kwasy DHA. Jeżeli lekarz zalecił inne dodatkowe preparaty, dołącz je do tej listy.
- Prawdopodobnie jesteś tuż po lub tuż przed wizytą u ginekologa. Zapewne masz również listę badań diagnostycznych do wykonania oraz ustalony termin kolejnej wizyty, podczas której zostanie wykonane pierwsze USG, tzw. USG genetyczne, które zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego powinno się odbyć pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży.
8 tydzień ciąży – Zapytaj psychologa
Na ósmy tydzień ciąży często przypada czas pierwszej wizyty u ginekologa. Jeśli już od dłuższego czasu wraz ze swoim partnerem planowałaś poczęcie dziecka, jest to moment wielkich oczekiwań oraz radości. W momencie, w którym lekarz potwierdza prawidłowy rozwój ciąży, Twoje dotychczasowe lęki ulegają zredukowaniu. Jednocześnie zaczyna w Tobie kiełkować nadzieja, że to, o co przez tak długi czas starałaś się ze swoim partnerem, już wkrótce może się spełnić.
Pamiętaj jednak, że ósmy tydzień ciąży to dopiero początek. Przed Tobą jeszcze wiele wyzwań, na które powinniście się przygotować. Choć dziecko jest jeszcze niewielkie, powoli mogą zachodzić zmiany w Twoim ciele. Jeśli obawiasz się nadmiernego przyrostu masy ciała, a szczególnie wtedy, gdy w przeszłości zmagałaś się z zaburzeniami odżywiania, na tym etapie może zacząć towarzyszyć Ci lęk. Nie pozwól na to, aby zdominował on Twoje działania. Pamiętaj, że Twoje zdrowie jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju ciąży.
Jeśli tylko zaczniesz odczuwać obawy związane z możliwością nieakceptacji zmian w wyglądzie Twojego ciała, jak najszybciej zgłoś się o pomoc do specjalisty. Nawiąż współpracę z terapeutą, który w przeszłości pomógł Ci zwalczyć zaburzenia odżywiania lub poszukaj nowego specjalisty, który wykazuje nie tylko rzetelną wiedzę, ale także doświadczenie w pracy z niniejszym problemem. Skorzystaj również z pomocy dietetyka, który podpowie Ci, jak prawidłowo zbilansować dietę.
Ciąża nie zawsze jest efektem starań kochającej się pary. Czasami może ona stanowić wynik nieoczekiwanego splotu wydarzeń. Jeśli jesteś kobietą, która już od początku ciąży decyduje się na samotne macierzyństwo, pierwsza wizyta w gabinecie ginekologa może wyzwalać u Ciebie silne emocje. Dlatego też, jeśli masz taką możliwość, poproś najbliższą Ci osobę, aby zapewniała Ci wsparcie podczas pierwszego badania.
Ósmy tydzień ciąży – Zapytaj dietetyka
Odżywianie w ciąży – na co warto zwrócić uwagę
Są produkty, których nie powinnaś spożywać będąc w ciąży oraz podczas karmienia piersią, gdyż mogą być one źródłem patogenów chorobotwórczych i powodem zatruć pokarmowych. Przez to mogą stanowić zagrożenie dla Ciebie i Dziecka.
Do produktów, których powinnaś unikać w ciąży należą:
- mleko niepasteryzowane lub niesterylizowane i produkty mleczne z niepasteryzowanego mleka (np. sery pleśniowe, oscypki). Na temat spożywania serów pleśniowych przez kobietę w ciąży przeczytasz więcej w artykule DWUDZIESTY TRZECI TYDZIEŃ CIĄŻY
- surowe lub niedogotowane mięso i ryby oraz owoce morza
- surowe jaja
- niedokładnie umyte warzywa i owoce
- surowa, nieprzegotowana woda (za wyjątkiem wód butelkowanych)
Zwróć uwagę na podstawowe zasady higieny żywienia:
- myj dokładnie ręce ciepłą wodą z mydłem po każdym skorzystaniu z toalety, kontakcie ze zwierzętami, zmianie pieluch i każdym kontakcie z żywnością, szczególna uwagę należy zwrócić, aby nie dotykać błon śluzowych (jama ustna, nos, oczy) po kontakcie z surowym mięsem, rybami, jajkami
- myj dokładnie owoce i warzywa, nawet te, które kupujesz jako już umyte
- ciepłe potrawy przygotowane w ilości większej niż jedna porcja wystudź jak najszybciej i schowaj do lodówki w przykrytym pojemniku
- potrawy, które już przygotowałaś wcześniej należy podgrzewać do temperatury min. 74°C, sosy i zupy należy zagotować
- dokładnie myj ciepłą wodą z odpowiednim środkiem czyszczącym (płyn do mycia naczyń, mydło) sprzęt kuchenny, naczynia, deski do krojenia, noże, blaty kuchenne i ręce gdy skończysz pracę w kuchni
- lodówkę utrzymuj w czystości, a żywność przechowuj w zamkniętych pojemnikach
- zwróć uwagę na odpowiednią temperaturę – w lodówce domowej powinna ona wynosić 4°C lub mniej, a w zamrażarce -18°C lub mniej
- szuflady na warzywa w lodówce możesz wyłożyć matami antypleśniowymi
- używaj oddzielnych desek do krojenia surowego mięsa, do ryb, warzyw i owoców, serów i pieczywa – warto zaopatrzyć się w kilka desek o różnych kolorach (min. 3) co ułatwi korzystanie z nich (np. czerwona deska do mięsa, zielona do warzyw i owoców itp.); zaleca się, aby zwłaszcza deska do krojenia surowego mięsa i ryb była wykonana ze szkła
- utrzymuj w czystości zlew kuchenny, naczynia raz do niego wstawione powinny zostać umyte – nie wolno ich wyciągać i używać ponownie przed umyciem
- jeśli masz zmywarkę, mycie naczyń w niej będzie najlepszym rozwiązaniem – wybieraj program o wyższej temperaturze wody
- podczas kontaktu z ziemią (np. praca w ogródku) korzystaj z gumowych rękawic, a następnie dokładnie umyj ręce
- jeśli jesteś posiadaczką kota, czyszczenie jego kuwet oddaj w ręce pozostałych domowników, ewentualnie rób to w rękawiczkach ochronnych, a po zakończeniu dokładnie umyj ręce
Więcej informacji na temat zakażeń mikrobiologicznych, których źródłem może być pokarm znajdziesz w artykule PRODUKTY PRZECIWWSKAZANE W CIĄŻY. Dowiesz się m.in. co wiąże się z zakażeniem pokarmowe bakterią Listeria monocytogenes, pierwotniakiem Toxoplasma gondii, bakterią z rodzaju Salmonella oraz bakterią z rodzaju Campylobacter.
To ciekawe – konflikt serologiczny
Warto wiedzieć, że kolor oczu u dziecka może się zmienić. Stabilizuje się on około 6. miesiąca życia (np. wiele Maluszków po urodzeniu ma niebieskie oczy, a z czasem stabilizują się mocniejsze pigmenty i oczy zmieniają odcień np. na brązowy czy zielony).
Konflikt serologiczny
Zrealizowany konflikt serologiczny powstaje wtedy, kiedy do krwioobiegu matki, w którym krążyły do tej pory tylko krwinki czerwone (erytrocyty) nie zawierające antygenu Rh dostaną się krwinki czerwone płodu zawierające antygen Rh. Jest to niezwykle ważny moment, dlatego, że na erytrocytach płodu obecne są antygeny, które nie są znane układowi odpornościowemu mamy. Organizm kobiety w ciąży rozpoznaje płodowe erytrocyty z antygenem Rh jako wrogie i zaczyna produkcję przeciwciał anty-Rh, których celem jest zniszczenie krwinek czerwonych zawierających antygen Rh. Wyprodukowane przez organizm mamy przeciwciała niszczą erytrocyty, które dostały się do jej krwi, ale niestety na tym nie koniec. Przeciwciała anty RhD bez problemu pokonują barierę łożyskową i dostają się do krwioobiegu płodu gdzie zaczynają proces niszczenia krwinek czerwonych płodu. Nietrudno sobie wyobrazić jak szybko dramatyczne następstwa pojawiają się wtedy u płodu.
Dlatego aby minimalizować ryzyko w trakcie trwania ciąży, ale również zmniejszyć ryzyko w kolejnych ciążach. Każda kobieta ciężarna ma oznaczaną grupę krwi na początku ciąży, i w zależności od niej ustalany jest dalszy nadzór i postępowanie. Jeżeli kobiet w ciąży ma grupę krwi z czynnikiem RhD ujemnym to poza oznaczeniem odczynu Coombsa (testu antyglobulinowego) identyfikującego przeciwciała anty-Rh, zaleca się 2-krotne podanie Immunoglobuliny anty RhD ok 28. tygodnia ciąży oraz po porodzie. Dzięki temu ilość zrealizowanych konfliktów serologicznych nie przekracza 1 %. I obecnie uważa się to za optymalne postępowanie. Najczęściej w czasie porodu, ale także podczas fizjologicznej ciąży czy innych procedur medycznych np. podczas inwazyjnej diagnostyki prenatalnej może dojść do przecieku maciczno-łożyskowego. W czasie pierwszej ciąży, podczas pierwszego kontaktu z wrogim erytrocytem produkcja przeciwciał w organizmie mamy jest zazwyczaj niewielka. Powtórny kontakt podczas kolejnej ciąży z obcą krwinką czerwoną wywołuje lawinową produkcję dużej ilości immunoglobulin (przeciwciał) u mamy.
Przeciwciała te utrzymują się w organizmie mamy bardzo długo, mogą przechodzić przez łożysko i stwarzać zagrożenie dla każdej kolejnej ciąży, dlatego ponownie przypominamy, aby nie zapominać jak ważne jest profilaktyczne podanie Immunoglobuliny anty RhD:
- między 28 a 30 tygodniem ciąży kobietom ciężarnym Rh(-), w których krwi nie krążą przeciwciała anty-Rh
- oraz po porodzie matkom z grupą krwi Rh(-), które nie mają przeciwciał anty – Rh(-) a które urodziły dziecko grupy Rh(+)
Podane przeciwciała zniszczą erytrocyty płodu zanim organizm mamy zorientuje się, że w jego krwi krążą obce krwinki czerwone i zacznie produkować swoje przeciwciała.
Na temat zestawienia konfliktowego w układzie Rh dowiesz się więcej czytając artykuł KONFLIKT SEROLOGICZNY