Twoje ciało w 14 tygodniu ciąży

14 tydzień ciąży to czwarty miesiąc ciąży i początek drugiego trymestru. Często jest to moment przełomowy, kiedy ustępują dolegliwości pierwszego trymestru ciąży, poprawia się nastrój i możesz odczuwać przypływ energii.

Aktywność fizyczna w ciąży

14 tydzień ciąży, to dobry moment, aby kontynuować aktywność fizyczną lub jeżeli do tej pory nie byłaś zbytnio aktywna, to jest to bardzo dobry moment, aby wykorzystać ten czas i wprowadzić aktywność fizyczną. Regularne spacery, chociaż bardzo niedoceniane, będą doskonałą formą relaksu i sporą dawką codziennego ruchu, który nie tylko będzie pozytywnie wpływał na Twoje samopoczucie, ale również będzie wsparciem dla Twoje ciała.

Regularna (min. 3 razy w tygodniu lub częściej) aktywność fizyczna w ciąży (niepowikłanej) poprawia funkcjonowanie i wydolność układu oddechowego oraz układu krążenia, co pomaga w utrzymaniu kondycji, lepszej tolerancji wysiłku w trakcie ciąży oraz porodu. Zwiększa się również przepływ krwi przez macicę i łożysko, co wspiera rozwój Twojego Malucha.

Ćwiczenia ruchowe poprawiają również motorykę jelit, przez co zapobiegają zaparciom, pomagają również utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi zmniejszając ryzyko cukrzycy ciążowej, dbać o prawidłową masę ciała, stan skóry (np. redukcja rozstępów) oraz pomagają odzyskać dobrą formę już po porodzie.

Możesz również zapisać się na gimnastykę, jogę czy pilates dla ciężarnych. Taki rodzaj zajęć zawiera w swoim repertuarze m.in.  ćwiczenia wzmacniające i kształtujące sylwetkę poprzez wzmacnianie tzw. mięśni posturalnych. To one w okresie ciąży będą istotne dla odpowiedniej stabilizacji kręgosłupa i miednicy.

Pomyśl również o ćwiczeniach mięśni dna miednicy. Regularny trening tej grupy mięśni i umiejętność ich rozluźniania, będą bardzo pomocne w trakcie porodu (m.in. łatwiejsza synchronizacja z oddechem i skurczami porodowymi). Jest to również element profilaktyki ochrony tkanek krocza przed pęknięciem czy też problemów z nietrzymaniem moczu w przyszłości.

14 tydzień ciąży, to dobry czas aby umówić się na konsultację do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Zaproponuje Ci odpowiedni zestaw ćwiczeń wspierających Twoje dno miednicy oraz przygotuje Cię do porodu. Na temat indywidualnych zajęć z aktywności fizycznej w ciąży, jakie prowadzone są przez fizjoterapeutów w Centrum Medycznym Meavita, przeczytasz w artykule INDYWIDUALNY TRENING FUNKCJONALNY W CIĄŻY.

Kresa czarna

Twój ciążowy brzuszek rośnie, a na jego środku może pojawić się ciemna linia, która biegnie od pępka, aż po spojenie łonowe. Czasami może być dłuższa i wychodzić ponad pępek, w stronę żeber przechodząc przez cały brzuch kobiety ciężarnej (zwłaszcza gdy brzuszek będzie większy, w trzecim trymestrze ciąży) Jest to tzw. kresa czarna (linea nigra), która w zależności od naszej karnacji może mieć różny kolor – od różowego, beżowego koloru na jasnej skórze, aż po brązową przy ciemniejszej karnacji skóry.

Kresa czarna jest rodzajem przebarwienia na skórze, które powstaje w wyniku zaciemnienia naturalnie występującej w tym miejscu naszego brzucha kresy białej (linea alba). Zmiany hormonalne w ciąży i zwiększona produkcja estrogenów może skutkować zwiększona produkcją melaniny, czyli barwnika, od którego zależy pigment naszej skóry. Melanina, gromadząc się w obrębie kresy białej, powoduje, że jej kolor zmienia się i ciemnieje. Jest to proces naturalny wynikający ze zmian zachodzących w naszym ciele podczas ciąży i nie należy się go obawiać.

Wystąpienie kresy czarnej w ciąży nie jest regułą, chociaż rzeczywiście pojawia się ona u większości kobiet w drugim lub trzecim trymestrze ciąży. Im ciąża jest bardziej zaawansowana i skóra bardziej napina się na brzuchu, tym bardziej widoczna staje się linea nigra. Kresa czarna najczęściej znika kilka tygodni po porodzie, zdarza się, że trwa to do kilku miesięcy. Jest to uzależnione od indywidualnych cech i może odmiennie przebiegać u różnych kobiet.

Przebarwienia skóry twarzy w ciąży

Zmiany hormonalne i zwiększona produkcja melaniny mogą być również przyczyną powstawania przebarwień (hiperpigmentacji) skóry na twarzy, czyli tzw. ostudy. Umiejscawiają się one zazwyczaj symetrycznie na czole, policzkach, podbródku bądź nad ustami. W większości przypadków takie hiperpigmentacyjne plamy znikają w ciągu sześciu miesięcy od porodu, ale warto wiedzieć, że ryzyko nawrotu ostudy w kolejnej ciąży jest większe.

Zdarza się również, że ostuda nie znika po porodzie i usunięcie ewentualnych przebarwień jest wtedy związane z wizytą u dermatologa. Dlatego ważne jest, aby odpowiednio chronić skórę przez promieniami słonecznymi, które mogą zwiększać ryzyko pojawienia się ostudy, bądź te zmiany nasilać. Nie oznacza to, że będąc w ciąży nie powinnyśmy korzystać z kąpieli słonecznych i świeżego powietrza, natomiast warto odpowiednio chronić skórę przed nadmiernym działaniem promieni UV.

Przede wszystkim należy pamiętać o kremach z filtrem i używać ich często (co 2-3 godz. jeśli spędzamy czas na powietrzu), czy też o kapeluszu, którego rondo będzie również chronić skórę twarzy. Warto również unikać promieni słonecznych w godzinach największego nasłonecznienia, zwłaszcza w letnie dni.

Więcej informacji na temat ostudy przeczytasz w artykule OSTUDA.

Rozwój Twojego dziecka w 14 tygodniu ciąży

W 14 tygodniu ciąży Twoja Kruszyna jest wielkości brzoskwini, waży ok. 40-57 gramów i ma 6,3 – 7,6 cm w wymiarze ciemieniowo-siedzeniowym.

Wydłużają się szczęka i żuchwa, twarz Malucha jest coraz lepiej ukształtowana, ma wyraźne rysy, a oczy przesunęły się już z boków głowy na swoje właściwe miejsce, czyli na przód twarzy. Pojawiają się pierwsze rzęsy i brwi, a skórę zaczyna pokrywać delikatny meszek, tzw. lanugo. Jego rolą jest ochrona i ogrzewanie ciała Twojego Dziecka. Z czasem funkcję ogrzewania przejmie rozwijająca się pod skórą tkanka tłuszczowa.

Lanugo zacznie zanikać ok. 7 miesiąca ciąży (chociaż u niektórych dzieci zanika dopiero po porodzie). Cały czas zmieniają się proporcje ciała, wydłużają się szyja, tułów i kończyny, a więc głowa w coraz mniejszym stopniu dominuje nad tułowiem. Ciekawe jest to, że przez cały ten okres płód ma relatywnie duże stopy, w porównaniu do całej kończyny. W 14-15 tygodniu ciąży długość stopy i kości udowej jest bardzo podobna i waha się w granicach 0,6-0,8 cm. Następnie pomiędzy 15, a 19 tygodniem ta różnica się zwiększa na korzyść kości udowej (różnica długości dochodzi maksymalnie do 0,5 cm), a w kolejnych tygodniach znowu szybsze tempo wzrostu mają stopy i ich długość jest znów porównywalna do długości kości udowej.

W 14 tygodniu ciąży rozwija się i gęstnieje sieć połączeń nerwowych, dzięki czemu ciało Maluszka staje się coraz bardziej wrażliwe na dotyk. Przełyk, tchawica, krtań i struny głosowe są już w pełni rozwinięte. Płód intensywnie trenuje swój układ pokarmowy i moczowy połykając wody płodowe. Jego pęcherz moczowy napełnia się i opróżnia co 30 min. Pojemność pęcherza moczowego jest niewielka i aż do 32 tygodnia ciąży będzie wynosiła ok. 10 ml (w 40 tygodniu ciąży pęcherz moczowy będzie miał pojemność 40 ml). Produkowany przez Dziecko mocz (czyli płyn zawierający zbędne i/lub toksyczne produkty przemiany materii) jest usuwany przez łożysko do krwi matki, skąd transportowany jest do jej nerek i wydalany z jej moczem. Hepatocyty, czyli komórki wątroby zaczynają produkować żółć.

U chłopców powstaje prostata. Z kolei u dziewczynek jajniki, które do tej pory zlokalizowane były w jamie brzusznej, przesuwają się w dół, do miednicy.
Twój Maluch ma jeszcze dużo miejsca, więc coraz intensywniej się porusza wspomagając w ten sposób rozwój układu mięśniowego i nerwowego.

14 tydzień ciąży, który to miesiąc?

Czternasty tydzień ciąży to pierwszy tydzień czwartego miesiąca życia płodowego Maluszka. 14 tydzień ciąży, to również pierwszy tydzień drugiego trymestru ciąży.

Tygodnik ciąży – to już 14 tydzień ciąży

• Pamiętaj o codziennej dawce kwasu foliowego, witaminy D3, jodu oraz kwasów DHA.
• Przed Tobą kolejna wizyta u lekarza ginekologa. Nie zapomnij o wykonaniu zleconych badań krwi i moczu.
• Jeżeli jesteś aktywna od początku ciąży – super, tak trzymaj! Jeśli objawy wczesnej ciąży nie pozwalały Ci zbytnio na aktywność fizyczną, teraz jest bardzo dobry moment, aby zacząć się ruszać. Możesz wybrać – spacery i ćwiczenia w domu, bądź możesz poszukać zajęć fitness dedykowanych dla kobiet w ciąży w Twojej okolicy. 

Wybrane biometryczne wymiary płodu w 14 tygodniu ciąży

*3% **97%

Aby określić wartości referencyjne dla poszczególnych wymiarów płodu, przy określaniu prawidłowości rozwoju, podaje się zazwyczaj tzw. średnią (mediana) – w powyższej tabeli jest to  kolumna środkowa (nazwana średnia, inaczej 50%). Warto pamiętać, że nie należy każdego z podanych wymiarów traktować oddzielnie i jako pojedynczy wyznacznik zdrowia dziecka. Są to wartości referencyjne, podane jako średnie statystyczne, a przecież każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie jest średnią statystyczną.

Dlatego też wartości referencyjne uwzględniają różnorodność i różne tempo rozwoju podając oprócz wartości średnich tzw. wartości skrajne. Są one wskazane w dwóch kolumnach – 5 i 95%, inaczej 5 i 95 centyli. Piąty centyl pokazuje nam taką wartość, poniżej której znajduje się tylko 5% dzieci – czyli np. obwód główki poniżej 9,40 cm dotyczy jedynie 5% płodów w 14. tygodniu ciąży. Z kolei dziewięćdziesiąty piąty centyl to wartość, powyżej której znajduje się również 5% największych dzieci – czyli np. obwód główki powyżej 11,90 cm dotyczy 5% płodów w 14. tygodniu ciąży. Są to tzw. siatki centylowe, które odwzorowują rozkład danej cechy (w tym przypadku poszczególnych pomiarów biometrycznych płodu) w populacji. Ponieważ dzieci rosną, to trudno byłoby zastosować u nich sztywne normy, tak jak w przypadku dorosłych. Dlatego też do oceny rozwoju dziecka – zarówno w życiu pre-, jaki postnatalnym stosujemy siatki centylowe. Tutaj wartości graniczne, czyli tzw. normy wyznaczają centyle. Najczęściej jako wartości graniczne uznaje się centyle 3-97, 5-95 lub 10-90, co oznacza, ze pomiary mieszczące się w podanych kanałach centylowych uznawane są za prawidłowe. Jeżeli określone wymiary zbliżone są do wartości granicznych, to taka sytuacja wymaga ostrożnej oceny i bacznej obserwacji, co zapewne uczyni lekarz  prowadzący.

Źródła

• Merz E., Wellek S.“Normal Fetal Development Profiles A Model to obtain Standard Development Graphs for the Head and Abdominal Parameters and the Long Limb Bones” Ultraschall in der Medizin 17 (1996) 153-162 (AC)
• Hadlock F.P., Harrist R.B., Martinez-Poyer J. „In Utero Analysis of Fetal Growth: A Sonographic Weight Standard“ Radiology.1991, 181: 129-133

Zapytaj dietetyka

Zapotrzebowanie energetyczne kobiety w II trymestrze ciąży

Ciąża to czas, kiedy Twoje dzienne zapotrzebowanie na energię i poszczególne składniki odżywcze zwiększa się. W drugim trymestrze ciąży jest to średnio ok. 360 kcal więcej niż w pierwszym trymestrze ciąży oraz przed ciążą (w pierwszym trymestrze ciąży zapotrzebowanie energetyczne praktycznie się nie zmienia, w porównaniu do okresu przed ciążą). Zaznaczamy, że jest to średnio 360 kcal, a tak naprawdę, to o ile zwiększa się Twoje zapotrzebowanie kaloryczne w drugim (ale też i trzecim) trymestrze jest uzależnione od Twojej masy ciała i Twojego BMI.

Przypominamy, jak wygląda rekomendowana wartość kaloryczna diety dla kobiet w ciąży w zależności od BMI (Institute of Medicine and National Research Council 2009):

Jak to policzyć?

Oblicz swoje BMI – KALKULATOR BMI. Na przykład przy wzroście 169 cm i masie ciała 62 kg, Twoje BMI wynosi 21,3 kg/m2. Oznacza to, że dla kobiety ciężarnej o takich parametrach rekomendowana jest dzienna podaż energii w ilości 30 kcal na 1 kg masy ciała. Czyli: 62 kg razy 30 kcal daje 1860 kcal. I tyle wynosi dzienne zapotrzebowanie kobiety ciężarnej o wzroście 169 cm i masie ciała 62 kg.

To ciekawe

• Ok. 30% – o tyle wzrasta objętość krwi u kobiety ciężarnej, co oznacza, że w naczyniach krwionośnych krąży o ok. 1,5 litra krwi więcej w porównaniu do okresu przed ciążą.
• Ok. 25% – o tyle wzrasta tempo przemiany materii w okresie ciąży. Dlatego bardzo często kobietom w ciąży jest cieplej – przyspieszenie tempa przemiany materii wiąże się z wzrostem wydzielania ciepła.