Paznokcie u noworodka

Pielęgnacja paznokci u noworodka jest bardzo ważnym zabiegiem higienicznym, ale również zdrowotnym. Maluchowi należy regularnie obcinać paznokcie, tak aby nie zadrapał sobie twarzy. Zbyt długie paznokcie to też siedlisko bakterii, zwłaszcza kiedy maluch wkłada rączki do buzi. Wówczas narażony jest na przenoszenie bakterii do ust, a co za tym idzie do powstania infekcji. 

Paznokcie noworodka są bardzo delikatne, a zarazem bardzo ostre, dlatego nie można zwlekać z ich pielęgnacją. Rodzice bardzo boją się obcinać malutkie paznokietki, myśląc, że mogą zranić paluszki swojego dziecka. Przy prawidłowej technice i użyciu właściwych akcesoriów, przeznaczonych dla najmłodszych obcinanie paznokci noworodka wcale nie jest takie trudne. 

Noworodki często rodzą się z długimi paznokciami. Jest to efekt tego, że paznokcie rozwijają się już w łonie mamy. Zawiązki paznokci tworzą się do 8-10 tygodnia ciąży, natomiast płytka paznokciowa formuje się od 17 tygodnia i jest w pełni wykształcona już w 5 miesiącu ciąży.

Paznokcie noworodka są cienkie, miękkie, ale zarazem ostre. Malutkie dzieci wykonują nieświadomie, nieskoordynowane ruchy rączkami drapiąc się po twarzy, dlatego ważna jest odpowiednia pielęgnacja paznokci. 

Kiedy i czym obcinać paznokcie u malutkich dzieci?

Paznokci u noworodka nie powinno się obcinać zaraz po porodzie, w szpitalu. I nie chodzi tu o „stare zabobony”, że pierwsze paznokcie powinny same się „wyłamać”. Chodzi o to, aby nie doprowadzić do uszkodzenia lub skaleczenia opuszki malutkiego paluszka noworodka, aby nie doszło do zakażenia szpitalnymi bakteriami.

Przez kilka dni pobytu w szpitalu można wspomóc się zakładając maluszkowi bawełniane rękawiczki „niedrapki’ lub cienkie skarpetki. Jednak należy pamiętać, iż nie powinno się ich używać nagminnie, gdyż zakładane zbyt często i zbyt długo mogą zaburzyć rozwój motoryki u malucha.  Dlatego najlepszym sposobem jest regularne obcinanie paznokci.

Pierwsze obcinanie paznokci najlepiej wykonać w domu ok. 2-3 dni po powrocie ze szpitala. Paznokcie u rąk rosną szybciej niż u stóp, dlatego ich obcinanie wykonuje się częściej, najlepiej co kilka dni. Z czasem rodzice sami będą widzieć, co ile potrzebna jest pielęgnacja paznokci u ich dzieciątka.

Do obcinania używa się specjalnych nożyczek z zaokrąglonymi końcówkami lub obcinaczek (cążek) do paznokci przeznaczonych dla malutkich dzieci. Używanie zwykłych obcinaczek dla dorosłych, może doprowadzić do skaleczenia. 

Paznokcie najlepiej obcinać zaraz po kąpieli, gdy są miękkie i mniej łamliwe. Jeżeli maluch nie chce współpracować, to dobrym rozwiązaniem jest obcinania paznokci w trakcie snu noworodka.  Dziecko się nie szamocze, nie rusza rączkami i nóżkami i łatwiej wykonywać tę czynność. W trakcie pielęgnacji paznokci najlepiej delikatnie nacisnąć opuszkę palca, wówczas paznokieć będzie łatwiejszy do uchwycenia i obcięcia.  

Jak obcinać paznokcie noworodkowi?

Paznokcie u noworodka lub niemowlaka nie powinno obcinać się zbyt krótko, aby nie doszło do ich wrastania lub uszkodzenia (zranienia) delikatnych paluszków. Trzeba bardzo uważać, aby nie doszło do skaleczenia opuszki palca!

Nie wolno obgryzać, wyszarpywać nadłamanych paznokci malucha, ani wycinać skórek. Noworodka układamy w takiej pozycji, żeby łatwo było chwycić jego dłoń i kontrolować jego ruchy. U rączek obcinamy je na półokrągło, tak aby zapobiegać zadrapaniom przez ostre krawędzie. U stóp najlepiej obcinać w linii prostej zapobiegając ich wrastaniu.

Jeżeli dojdzie do skaleczenia opuszki paluszka, należy od razu zdezynfekować ranę i przyłożyć gazik, czekając, aż krew przestanie płynąć. Nie należy czyścić paznokci pilnikami, tylko miękka szczoteczka podczas kąpieli. 

Na co zwracać uwagę podczas pielęgnacji paznokci u dziecka

• Niewłaściwa pielęgnacja paznokci może wywołać zapalenie płytki paznokciowej tzw. zanokcice. Spowodowana jest ona zakażeniem bakteryjnym wału paznokciowego, czyli tkanek, które otaczają paznokcie. Pojawia się ból, zaczerwienienie lub obrzęk, a nawet może występować ropna treść w zajętej okolicy paznokcia. 
• Jeżeli rodzice zauważą częste zasinienie płytek paznokci, może być to objawem złego krążenia- niezwłocznie należy skonsultować się z pediatra lub kardiologiem.
• Drobne białe plamki na paznokciach u dziecka mogą świadczyć o niedoborze mikroelementów w organizmie. 

Bibliografia

1. Salamończyk M., Łozińska-Czerniak A., Dmoch-Gajzlerska E. Neonatologia. Praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem. PZWL Wydawnictwo Lekarskie,  Warszawa 2014 
2. Kobierzewska D.  Poradnik pielęgnacyjny. Noworodek i niemowlę 1/2014. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2014