+48 881 20 20 20
+48 881 20 20 20

Kamienie milowe w rozwoju dziecka

Pierwszy rok życia dziecka to czas niezwykle dynamiczny. Niemowlę, które w pierwszym okresie życia prezentuje uogólnione i nieskoordynowane ruchy, po 12 miesiącach staje się istotą dwunożną. Zanim jednak do tego dojdzie, dziecko nabywa w odpowiednim dla siebie tempie i czasie szereg zdolności i umiejętności, osiągając tzw. kamienie milowe. Zestawienie tych umiejętności tworzy schemat rozwoju ruchowego dziecka, stanowiący pomoc dla rodziców i terapeutów w obserwacji i ocenie motoryki malucha. Nie należy jednak zapomnieć, że nabywane zdolności motoryczne są cechą niezwykle indywidualną. Opóźniona prezentacja niektórych z nim nie musi świadczyć o nieprawidłowym rozwoju.

Podczas obserwacji dzieci, należy również zwrócić uwagę na obecność odruchów bezwarunkowych, które są wykładnikiem stopnia dojrzałości ośrodkowego układu nerwowego. Automatyzmy te, będące najważniejszymi odruchami pierwotnymi, regulowane są na poziomie rdzenia kręgowego i pnia mózgu. Odpowiednio nasilone u noworodków w kolejnych etapach życia zanikają w wyniku dojrzewania śródmózgowia, które przejmuje kontrolę aktywności odruchowej.

Możemy wymienić następujące odruchy:

  • Moro,
  • ATOS,
  • STOS,
  • ssania i połykania,
  • szukania,
  • chwytny rąk i stóp,
  • podparcia,
  • odruch toniczny błędnikowy.

Kamienie milowe

Mówiąc o kamieniach milowych, źródła często zaliczają do nich jedynie 4 etapy w rozwoju dziecka, tj:

  • symetryczne ustawienie głowy oraz rozwój aktywności w linii środkowej ciała – około 3 miesiąca życia
  • symetryczny podpór na otwartych dłoniach – około 6 miesiąca
  • samodzielne siedzenie – około 9 miesiąca
  • samodzielne stanie – około 12 miesiąca

Nie możemy jednak pominąć ogromu innych umiejętności, które dziecko stopniowo osiąga od pierwszego, do dwunastego miesiąca życia. Warto przyjrzeć się nieco bliżej najważniejszym aktywnościom ruchowym w pierwszym roku życia.

1 miesiąc życia dziecka

W okresie czuwania ręce i nogi dziecka są zgięte, odwiedzione i uniesione nad podłoże. Głowa najczęściej zwrócona w bok, ułożona raz na prawym, raz na lewym policzku. Tułów znajduje się w asymetrii. Występuje odruch ATOS (asymetryczny toniczny odruch szyjny), czyli wyprost kończyny górnej i dolnej od strony twarzy oraz zgięcie kończyn po przeciwnej stronie. W leżeniu przodem początki unoszenia głowy. W momentach przestrachu pierwsze doświadczenie wyprostu oraz symetrii (odruch Moro).

2 miesiąc życia dziecka

Dziecko leżąc przodem utrzymuje głowę uniesioną z klatką nad podłożem. Obraca się z leżenia bokiem na plecy. Odpowiada uśmiechem na uśmiech. Sięga po przedmiot, a podany utrzymuje. Podczas chwytania nie przekracza linii środkowej ciała.

3 miesiąc życia dziecka

Leżąc tyłem:

  • dziecko utrzymuje głowę w linii środkowej ciała, umie ją obrócić w prawą i lewą stronę.
  • występuje naprzemienne kopanie
  • początki łączenia rąk i wkładania ich do buzi
  • przy zwrocie głowy w bok wyprost ręki i nogi po stronie twarzy powinien zanikać

Leżąc przodem:

  • łokcie znajdują się bliżej klatki piersiowej, prawie ułożone pod barkami
  • kończyny dolne odwiedzone i wyprostowane w stawach biodrowych
  • symetryczne ustawienie ciała

4 miesiąc życia dziecka

Leżąc tyłem:

  • rolowanie na boki
  • sięga rękami do ust, koordynacja oko-ręka, ręka-usta
  • dziecko zaczyna utrzymywać butelkę
  • kolana w dużym zgięciu

Leżąc przodem:

  • łokcie przed barkami, klatka uniesiona, podpór na przedramionach
  • dziecko zaczyna przenosić ciężar ciała na jedną stronę i jedną rączką chwyta zabawkę
  • początki krążenia wokół siebie na brzuchu

5 miesiąc życia dziecka

W leżeniu tyłem:

  • zabawa oko – ręka – udo
  • zabawy obu rękami przed twarzą z nogami zgiętymi i stopami na podłożu, przekładanie zabawki z ręki do ręki (zanika odruch chwytny ręki)
  • potrafi obrócić się na boki, a od czasu do czasu również na brzuch
  • dziecko pokazuje postawę siadu w leżeniu

W leżeniu przodem:

  • występują ruchy pływania
  • podpór na prostych rękach
  • dłonie otwarte
  • sięganie jedną ręką po zabawkę (przeniesienie ciężaru na jedną stronę)
  • dobre krążenie na brzuchu za zabawkami
  • początek pełzania
  • występuje przypadkowe obracanie z brzucha na plecy

6 miesiąc życia dziecka

W leżeniu przodem:

  • dobry symetryczny podpór na otwartych dłoniach
  • czasami podpór na stopach i wypychanie bioder do góry

W leżeniu tyłem:

  • koordynacja ręka – stopa – oko
  • dziecko utrzymuje pozycję w leżeniu na plecach niechętnie i stara się obrócić na brzuch
  • ustawia stopy na podłożu i wypycha biodra do góry (mostek)
  • występuje chwyt radialny
  • obrót poprzez zróżnicowanie kończyn, kontrolowany

7-8 miesiąc życia dziecka

W 7 – 8 miesiącu życia dziecko nie chce leżeć na plecach. Atrakcyjna staje się pozycja na brzuszku ze względu na możliwość przemieszczania się i lepszej obserwacji.

Leżenie tyłem:

● aktywnie obraca się na boki
● koordynacja oko – ręka – usta – stopa

Leżenie przodem:

  • “pivot” – obracanie się wokół własnej osi
  • zaczyna przyjmować pozycję czworaczą przenosząc ciężar ciała na kolana i podnoszą biodra
  • rozwinięte leżenie bokiem z podporem na łokciu a później na dłoni
  • 8 miesiąc rocking position – dziecko buja się przód i w tył, przesuwając się do tyłu
  • rozwój siadu
12 miesięcy kamienie milowe w rozwoju

9 miesiąc życia dziecka

Dziecko siedzi dobrze bez podparcia. Samodzielnie przyjmuje pozycję siedzącą z wyprostowanymi plecami i utrzymuje równowagę przez dłuższy czas. Przyjmuje pełną pozycję czworaczą, co jest początkiem do raczkowania, choć częściej dziecko w tym wieku pełza nie wykorzystując przy tym kończyn dolnych. Mogąc czegoś chwycić podciąga się do góry

10 miesiąc życia dziecka

Maluch dąży do pozycji stojącej. Podciągając się przy meblach do pozycji stojącej najpierw stawia jedną nogę do przodu i z pozycji półklęczącej przechodzi do stania. W siadzie plecy oraz nóżki są wyprostowane. W 10 miesiącu dziecko raczkuje, utrzymując lekko uniesione podudzia nad podłoże. Dzięki przechodzeniu z pozycji czworaczej do siadu i pozycji wyższych. Kształtuje się lordoza lędźwiowa kręgosłupa.

11 miesiąc życia dziecka

Stojąc przy meblach bawi się obiema rękoma, utrzymując cały ciężar na nogach. Chodzi bokiem przy meblach, przytrzymując się jedną ręką. Siedząc w rozkroku potrafi podeprzeć się z tyłu. W 11 miesiącu dziecko osiąga dojrzałe raczkowanie, ruch jest skoordynowany i naprzemienny.

12 miesiąc życia dziecka

Dobrze siedzi we wszystkich pozycjach. Raczkuje, siada, wstaje samodzielnie i stoi bez pomocy rąk. Dziecko zaczyna samodzielnie chodzić. Pierwsze próby chodzenia dziecko może wykonać między 12 a 16 miesiącem życia.

Najważniejsza w rozwoju dziecka jest jakość wzorców ruchowych. Każda nowa umiejętność powstaje na bazie wcześniejszych doświadczeń sensomotorycznych. Jeżeli za szybko wprowadza się u niektóre pozycje, może to być niekorzystne w dalszym rozwoju, ponieważ nowe wzorce będą rozwijać się na nieprawidłowych schematach. Maluch przez pierwszy rok życia uczy się swojego ciała – jak nim poruszać, jak utrzymać pozycję a ostatecznie jak wykorzystać swoje ciało do przemieszczania się. Fazy te są możliwe, jeżeli dziecko ma zapewnione doświadczenia ruchowe. Dzięki układaniu dziecka na brzuszku, plecach, na boku dajemy szansę odkrycia co w danych pozycjach dziecko może osiągnąć.

Obecnie rynek zapewnia rodzicom ogrom udogodnień, mających ułatwić „pracę” z dzieckiem. Chodziki, skoczki, nosidełka, leżaczki – choć wydają się zbawiennym wynalazkiem, źle stosowane mogą negatywnie wpływać na rozwój maluszka. Zbyt długie przebywanie w jednej pozycji (często wymuszonej przez np. leżaczek, chodzik itp.), ograniczają ruchomość dziecka lub nadmiernie obciążają niedojrzały jeszcze układ kostny. Każda taka ingerencja zabiera możliwość spontanicznej motoryki. W przypadku gdy dziecko leży na macie, czy to na brzuchu czy plecach, ma swobodę ruchu. Właśnie w takich pozycjach dziecko dostrzega swoje rączki, później nóżki. Próbuje zmienić pozycję chcąc chwycić zabawkę, która znajduję się niedaleko. Nabiera umiejętności poprzez doświadczanie nowych możliwości.

Jak więc wspierać rozwój motoryczny dziecka?

Dać mu szansę na niezakłócony i swobodny rozwój! Stymulujmy maluszka wspólnymi zabawami pozwalając mu poznawać świat i zdobywać nowe umiejętności w jego własnym tempie, obserwując przy tym czy rozwój przebiega prawidłowo.

mapa dojazdu

Centrum Medyczne Meavita

Nasza lokalizacja

ul. Rusznikarska 14 lokal XX,
31-261 Kraków

Rejestracja pacjentów

pon – czw: 8:00 – 18:00
pt: 8:00 – 16:00
+48 881 20 20 20
+48 881 30 30 30
kontakt@meavita.pl

Fizjoterapia

mgr Ewelina Bijak
+48 881 03 03 07

mgr Konrad Węgliński
+48 881 91 91 60

fizjoterapia@meavita.pl

Poradnia dietetyczna

mgr Aneta Żebrowska

dietetyka@meavita.pl

Infolinia testy prenatalne

+48 881 03 03 03

Poradnia psychologiczna

mgr Gabriela Czarnecka
+48 881 03 03 04

mgr Dorota Stachnik
+48 881 03 03 05

mgr Aleksandra Wasilewska

psychologia@meavita.pl

Inspektor Ochrony Danych

Łukasz Długosz
iod@meavita.pl

Nasze strony

Media społecznościowe

Współpraca

Treści publikowanie na stronie mają charakter informacyjny oraz edukacyjny, nie stanowią porady medycznej.