Odbytnica od macicy i pochwy jest oddzielona jedynie cienką błoną – otrzewną która dotyka tylnej ściany macicy i pochwy, formując zagłębienie odbytniczo-maciczne (tzw. zatoka Douglasa). Badanie ginekologiczne przez odbyt (badanie dwuręczne przezodbytnicze) umożliwia zbadanie narządów rodnych przez ścianę odbytnicy. Polega ono na wsunięciu palca jednej ręki przez odbyt aż do osiągnięcia środkowego fałdu odbytnicy, tzw. fałdu Kohlrauscha. Badanie przez odbyt ginekolog na wizycie wykonuje niezwykle rzadko, w szczególnych przypadkach, kiedy występuje trudność wykonania fizykalnego badania przez pochwę. Pozwala ono lekarzowi na ocenę narządów takich jak tylne sklepienie pochwy, szyjka macicy i jajniki.

Sytuacje, kiedy ginekolog wykonuje badanie przez odbyt:

• badanie ginekologiczne dziewicy
• diagnostyka chorób tylnej powierzchni macicy, szyjki macicy, jajników i górnego odcinka pochwy
• badanie ginekologiczne w przypadku zaawansowanego guza uniemożliwiającego badanie przezpochwowe
• badanie ginekologiczne po operacji, radioterapii pochwy
• badania ginekologicznego w przypadku zaawansowanej ciąży, gdy badanie przez pochwę jest bardzo bolesne
• w każdym przypadku, w którym jest podejrzewany proces nowotworzenia (onkologiczny), aby ocenić czy nie doszło również do zajęcia sąsiadujących narządów