Becikowe

Becikowe jest to jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, które przysługuje jedynie w przypadku urodzenia dziecka żywego. Aby otrzymać becikowe należy spełnić określone przez ustawodawcę wytyczne, gdyż nie jest to kwota przyznawana automatycznie po narodzeniu się dziecka. Poniżej znajdują się informacje, jakie warunki należy spełnić, jaki wniosek wypełnić oraz które dokumenty dołączyć, aby becikowe zostały przyznane.

Komu przysługuje becikowe?

Becikowe przysługuje zarówno obywatelom polskim, jak również cudzoziemcom, którzy spełnią dodatkowe ustawowe warunki.

Wniosek o przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka może złożyć matka lub ojciec dziecka, opiekun prawny albo opiekun faktyczny tj. osoba opiekująca się dzieckiem, jeśli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka.
Kwota zapomogi wynosi 1 000,00 złotych na jedno dziecko, dlatego też w przypadku ciąż mnogich przysługuje wielokrotność przedmiotowej sumy.

Najważniejszym wymogiem, jaki wprowadził ustawodawca, jest określenie progu kwotowego, którego przekroczenie spowoduje odmowę przyznania becikowego. W roku 2017 dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć kwoty 1 922,00 zł netto. Wysokość dochodu badamy za poprzedni rok kalendarzowy licząc od roku w którym złożono wniosek o przyznanie becikowego. Osiągnięty dochód należy podzielić przez liczbę członków rodziny (wliczając nowonarodzone dziecko). Mając powyższe na uwadze, osoba ubiegająca się o wypłatę świadczenia ma obowiązek przedstawić dokumenty potwierdzające osiągane przez nią wszelkie dochody za ostatni pełny okres rozliczeniowy.
Becikowe, jako świadczenie rodzinne jest wolne od podatku dochodowego.

Źrółda:
1. Ustawa o świadczeniach rodzinnych.

Kiedy złożyć wniosek o becikowe?

Wniosek o przyznanie becikowego należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. W przypadku, gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego, wniosek należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia, nie później jednak niż do ukończenia przez nie 18 roku życia. Jeżeli wniosek zostanie złożony z przekroczeniem wskazanych powyżej terminów, organ pozostawi go bez rozpoznania.

Dodatkowe wymogi, jakie należy spełnić, aby otrzymać becikowe

Oprócz kryterium dochodowego przepisy określają, iż uzyskanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka jest możliwe o ile kobieta, która dziecko urodziła, pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu. Ustawodawca wprowadził ten wymóg, aby dodatkowo zadbać o bezpieczeństwo i zdrowie dziecka oraz zmotywować kobiety do jak najwcześniejszych konsultacji lekarskich. Zaświadczenie potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną może wystawić zarówno lekarz, jak również położna. Wzór zaświadczenia został określony przez Ministerstwo Zdrowia i jest on jednakowy w całym kraju.

Obowiązek przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie dotyczy osób, które są prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka oraz osób, które je przysposobiły.

Czy kobieta, która nie rozpoznała ciąży do 10 tygodnia oraz nie udała się do lekarza w przepisowym terminie traci bezwzględnie możliwość ubiegania się o przyznanie becikowego?

Niekoniecznie. Przykład ten stanowi dość skomplikowany problem prawny, w gdyż w przepisach w tym zakresie jest luka, przez co nie określają one jednolitego zachowania w przytoczonej sytuacji.

Zgodnie jednak z orzecznictwem Sądów, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną później niż od 10 tygodnia ciąży, a opóźnienie to wynikało z przyczyn od niej niezależnych, to jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka powinna zostać przyznana. Jednak należy mieć na uwadze, że kobieta będzie musiała udowodnić swoje racje oraz zaistniałe okoliczności, a niejednokrotnie odwoływać się od odmownej decyzji do sądu.

Źródła:
1. SK 2/16 – wyrok TK z dnia 22-11-2016.
2. Ustawa o świadczeniach rodzinnych.
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod opieką.

Dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o przyznanie becikowego

W praktyce otrzymanie becikowego wiąże się ze złożeniem ogromnej ilości dokumentów potwierdzających sytuację majątkową oraz rodzinną osób ubiegających się o przedmiotowe świadczenie. Ustawodawca od 1 sierpnia 2017 roku wycofał się z określania ogólnopolskiego wzoru wniosku potrzebnego do otrzymania becikowego, określając jedynie przykładowo, jakie dokumenty należy złożyć, aby świadczenie zostało przyznane. Jedynie w przypadku zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie kobiety pod opieką medyczną ustawodawca określił wzór zaświadczenia, które wystawia lekarz.

Tak naprawdę rodzaj dokumentów potrzebnych do uzyskania becikowego zależy od sytuacji danej rodziny i nie jest jednolity dla wszystkich. Ubiegający się o zasiłek ma obowiązek złożyć wszelkie dokumenty i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Najlepiej udać się bezpośrednio do Urzędu w którym mamy zamiar złożyć wniosek o wypłatę zapomogi i dowiedzieć się jakie dokładnie dokumenty oraz w jakiej formie należy przedłożyć, aby uzyskać świadczenie. Oszczędzi nam to kilkukrotnych wizyt w Urzędzie oraz długotrwałego kompletowania dokumentacji. Urzędnik ma obowiązek udzielić informacji, jakie dokładnie dokumenty są przez Urząd wymagane w danym przypadku oraz do jakich instytucji należy się udać, aby je otrzymać.
Wniosek o wypłatę becikowego składa się w urzędzie, który zajmuje się wypłatą świadczeń rodzinnych w danej gminie np. ośrodek pomocy społecznej lub urząd gminy.

Ustawodawca wskazuje, iż do wniosku o przyznanie becikowego należy dołączyć również poniżej wskazane dokumenty, jeżeli w danym przypadku zachodzą przesłanki uzasadniające ich powołanie tj.:

• dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny m.in. zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych; umowę dzierżawy – w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę; odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną; przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów; zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, dokument, w tym oświadczenie, określający datę utraty dochodu oraz wysokość i rodzaj utraconego dochodu; dokument, w tym oświadczenie, określający datę uzyskania dochodu oraz wysokość i rodzaj dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był uzyskiwany – w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy;
• odpis zupełny lub skrócony aktów zgonu rodziców lub odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej,
• kartę pobytu – w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, czy też zezwolenia na pobyt czasowy;
• kartę pobytu i decyzję o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub inny dokument uprawniający cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który uprawnia do wykonywania pracy;
• odpis prawomocnego orzeczenia sądu orzekającego rozwód lub separację albo odpis zupełny lub skrócony aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka – w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko;
• odpis zupełny aktu urodzenia dziecka – w przypadku, gdy ojciec jest nieznany;
• odpis prawomocnego orzeczenia sądu oddalającego powództwo o roszczenia alimentacyjne;
• odpis prawomocnego orzeczenia sądu zobowiązującego jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka;
• odpis orzeczenia sądu wskazującego na pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;
• odpis prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;
• orzeczenie sądu o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

W chwili obecnej wniosek o przyznanie becikowego można również złożyć za pomocą strony internetowej www.empatia.mpips.gov.pl utworzonej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Skorzystanie ze wskazanej strony wiąże się jednak z założeniem profilu zaufanego lub skorzystania z podpisu elektronicznego.

Źródła:
1. Ustawa o świadczeniach rodzinnych.
2. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawach sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych;

Czy becikowe należy się w przypadku zgonu dziecka w niedługim czasie po porodzie?

Tak, gdyż becikowe należy się w przypadku urodzenia się dziecka żywego, dlatego też jego późniejsze pozostawanie przy życiu nie ma znaczenia, co do przyznania zapomogi. Ważne, aby dziecko urodziło się żywe, co potwierdzi akt urodzenia. Ustawodawca, konstruując taki zapis wskazywał, że zawsze w związku z narodzeniem się dziecka rodzice ponoszą dodatkowe koszty, dlatego pomoc po spełnieniu przesłanek do przyznania becikowego jest konieczna. Czas pozostawania dziecka przy życiu może mieć wpływ na okres przysługiwania świadczeń rodzinnych, jednak w przypadku becikowego oraz jego jednorazowego charakteru, kwestia ta pozostaje bez znaczenia.

Źródła:
1. Kawecka A., Komentarz do ustawy o świadczeniach rodzinnych (art. 15b).