Owoce, soki i przetwory owocowe w cukrzycy ciążowej
Spis treści
Owoce składają się głównie z wody i węglowodanów, w tym błonnika. To bogate źródło witamin i minerałów, dlatego też są ważnym elementem dobrze zbilansowanej i zdrowej diety. Nie powinno ich zabraknąć w codziennym jadłospisie, nawet jeśli masz cukrzycę ciążową. Natomiast ze względu na wysoką zawartość łatwo przyswajalnych cukrów prostych ich spożycie powinno być umiarkowane. W cukrzycy ciążowej zalecana ilość owoców to 2 – 3 porcje w ciągu dnia (ok. 200 g), najlepiej w II śniadaniu i podwieczorku.
Owoce to ważne źródło witamin i minerałów w Twojej diecie. Mając cukrzycę ciążową, powinnaś kontrolować ilość i rodzaj oraz pory spożywania owoców, gdyż znacząco i gwałtownie podnoszą one poziom cukru we krwi.
Ile waży porcja owoców?
1 PORCJA = ok. 80 – 100 g części jadalnych owoców (czyli bez niejadalnej skórki, ogryzka czy pestki)
Dla uproszczenia przyjmuje się, że jedna porcja to:
- jedno średniej wielkości np. jabłko
lub
- pół szklanki drobnych owoców np. malin
lub
- pół szklanki świeżych, startych lub gotowanych owoców
Owoce – przykłady porcji:
1 sztuka:
- JABŁKO
- GRUSZKA
- POMARAŃCZA
- BRZOSKWINIA
- BANAN
2 sztuki:
- MANDARYNKI
- KIWI
- ŚLIWKI
- MORELE
½ szklanki:
- JAGODY
- MALINY
- TRUSKAWKI
- PORZECZKI
- CZEREŚNIE
- WIŚNIE
- ARBUZ
- ANANAS
- WINOGRONA
- MANGO
Gdy masz cukrzycę ciążową, wybieraj owoce o niskim indeksie glikemicznym (poniżej 55).
Podział owoców ze względu na zawartość węglowodanów
Pomocny przy wyborze owoców będzie również specjalny ich podziałna grupy, w zależności od zawartości węglowodanów:
- Grupa I – owoce o zawartości 2 – 5% węglowodanów: arbuzy, cytryny, grejpfruty, melony, poziomki, truskawki, żurawina.
- Grupa II – owoce o zawartości 5 – 10% węglowodanów: agrest, ananasy, borówki, brzoskwinie, czarne jagody, czereśnie, gruszki, jabłka, jeżyny, maliny, mandarynki, morele, pomarańcze, porzeczki białe i czerwone, wiśnie.
- Grupa III – owoce o zawartości 10 – 25% węglowodanów: banany, czarne porzeczki, śliwki, winogrona, owoce suszone.
Gdy masz cukrzycę ciążową, możesz kierować się podziałem owoców na grupy w zależności od zawartości węglowodanów. Wybieraj owoce z grupy I i II, unikaj owoców z grupy III. Nawet gdy owoce mają niską zawartość węglowodanów, cały czas obowiązuje przelicznik na porcje.
Owoce i soki – ważne informacje dla kobiet z cukrzycą ciążową
Owoce oprócz glukozy zawierają również inny cukier prosty – fruktozę (tzw. cukier owocowy). Fruktoza ma niski indeks glikemiczny – 20, co oznacza, że nie powoduje dużego wzrostu poziomu cukru we krwi oraz nie powoduje wyrzutu insuliny. Pomimo to cukier owocowy nie jest cukrem idealnym dla osób z cukrzycą ciążową. Fruktoza ulega innym przemianom metabolicznym niż glukoza. Jest metabolizowana w wątrobie do glikogenu i tłuszczy, a ubocznym produktem tych reakcji jest kwas moczowy – jeden z czynników ryzyka rozwoju miażdżycy. Fruktoza podnosi również poziom trójglicerydów we krwi i może doprowadzić do niekorzystnych zmian profilu lipidowego oraz przyczynić się do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego czy też otyłości. Wiele danych wskazuje również, że fruktoza może prowadzić do insulinooporności oraz cukrzycy typu 2. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasady umiarkowanego spożycia owoców.
Mając cukrzycę ciążową i komponując swój jadłospis:
- uwzględniaj owoce w swojej codziennej diecie
- zwracaj uwagę na zawartość węglowodanów i indeks glikemiczny oraz porcje i porę ich spożywania
- licząc wymienniki węglowodanowe spożywane w ciągu dnia, zawsze uwzględniaj owoce
- wybieraj owoce świeże lub mrożone oraz mniej dojrzałe
- zrezygnuj z owoców z puszki, kandyzowanych, w syropie i suszonych ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych
- unikaj dostępu powietrza, światła i ciepła do obranych i pokrojonych owoców (zawsze należy je przykrywać i schładzać, ale nie moczyć w wodzie)
Soki i przetwory owocowe:
- dla utrzymania prawidłowej glikemii korzystniejsze jest jedzenie owoców niż picie soków owocowych
- zjedzenie owocu daje uczucie sytości, podczas gdy wypicie soku w ilości o podobnej wartości energetycznej nie daje tego wrażenia
- jeśli koniecznie chcesz napić się soku owocowego, wybieraj tylko naturalne, niedosładzane, o niskim indeksie glikemicznym i wypijaj max. 100 ml soku dziennie rozcieńczonego wodą
- dżemy, konfitury, koncentraty owocowe, słodzone soki i napoje owocowe nie są wskazane przy cukrzycy ciążowej
Gdy masz cukrzycę ciążową w doborze owoców, a zarazem kontroli glikemii i komponowaniu diety, pomocne są wskaźniki:
