Dlaczego kobiety w każdym wieku powinny dbać o mięśnie dna miednicy?
Dbanie o odpowiednią dawkę aktywności ruchowej jest powszechnie zalecane przez lekarzy oraz fizjoterapeutów. Codzienne spacery, jazda na rowerze czy gimnastyka ogólnousprawniająca to przykłady najczęściej wybieranych aktywności fizycznych. Coraz więcej uwagi przykłada się z roku na rok do treningu mięśni dna miednicy. Dlaczego tak ważne jest utrzymywanie mięśni dna miednicy w dobrej formie? Kto powinien ćwiczyć swoje mięśnie dna miednicy? Kiedy warto ćwiczyć mięśnie dna miednicy? Wszystkie potrzebne informacje znajdziecie w poniższym artykule.
Spis treści
Mięśnie dna miednicy, a inne mięśnie szkieletowe
Mięśnie takie jak przykładowo łonowo-guziczny (jeden z mięśni dna miednicy), dwugłowy ramienia czy czworogłowy uda to tzw. mięśnie poprzecznie prążkowane, które to możemy świadomie napinać i rozluźniać. Tak! Mięśnie dna miednicy są to mięśnie takie jak większość w naszym ciele, które są zależne od naszej woli. Oczywiście wiele czynności życiowych jest wykonywana automatyczne jako nawyk, dlatego choćby idąc czy skacząc nie musimy świadomie włączać aktywności mięśni szkieletowych.
Jedną z cech, która odróżnia mięśnie dna miednicy od większości pozostałych grup mięśniowych to to, że mięśnie te nie poruszają żadnymi stawami. Jest to ważna informacja, ponieważ w dużej mierze będzie mieć ona wpływ na rodzaj ćwiczeń wykonywanych dla wzmocnienia czy rozluźnienia mięśni dna miednicy.
Kto powinien ćwiczyć mięśnie dna miednicy?
Bez wątpienia każda kobieta! Nie ma znaczenia wiek czy styl życia. Istnieją różne czynniki, które to statystycznie mogą wpływać na pogorszenie jakości mięśni dna miednicy, ale praktycznie każda kobieta jest na nie narażona w trakcie swojego życia w mniejszym lub większym stopniu. Dno miednicy, które jest elastyczne i wydolne, to zdecydowanie duża zaleta.
Mięśnie dna miednicy nie pełnią funkcji wizualnych, jak mięśnie pośladkowe czy mięśnie proste brzucha, więc ich ogólna świadomość jest dużo mniejsza. Niestety wszechobecne dążenie do ideału piękna nakazuje błędnie kobietom walkę o kształtne pośladki czy płaski brzuch. Nie ma nic złego w dążeniu do bycia lepszą wersją siebie, o ile jest to zdrowe podejście. Nawiązując do tego, można udowodnić, że chętniej jest ćwiczyć widoczne partie mięśniowe niż te, które są ukryte pod bielizną jak mięśnie dna miednicy.
Warto wspomnieć jeszcze jedną ważną kwestię. Dbanie o mięśnie dna miednicy to nie tylko ćwiczenia wzmacniające czy rozluźniające. To także profilaktyczne zachowania, które zapobiegają niechcianym przeciążeniom dna miednicy. W szczególności warto powiedzieć o prawidłowej pozycji siedzącej czy regularnym dźwiganiu ciężkich przedmiotów np. w pracy zawodowej. W przypadku obecnych już objawów wynikających z niewydolności dna miednicy ta profilaktyka jest bardzo ważna, ponieważ jest częścią całego procesu terapeutycznego. Przykładem może być okres poporodowy, kiedy to prawidłowe wykonywanie czynności pielęgnacyjnych przy noworodku oraz wstawanie z łóżka jest niezwykle ważne w kontekście powrotu do formy osłabionych mięśni dna miednicy.
Zadania dna miednicy na każdym etapie życia
Dno miednicy jest stosunkowo niewielkie, a w codziennym życiu niewidoczne. Jest jednak bardzo ważnym elementem całego systemu mięśniowo-szkieletowego, a co za tym idzie, ma wpływ na wiele ważnych czynności życiowych. Patrząc na funkcję mięśni dna miednicy, można zauważyć jak wiele istotnych momentów w życiu odbywa się w oparciu o nie.
Przez całe życie mięśnie dna miednicy reagują odruchowo na zwiększenie ciśnienia śródbrzusznego. Co to oznacza? Zamykają one skutecznie cewkę i odbyt podczas wykonywania podstawowych aktywności życiowych, jak i bardziej ekstremalnych sportów wyczynowych. Przykładem może być codzienne wstawania z łóżka, jak również przebiegnięcie maratonu. Niezależnie od wykonywanej czynności mięśnie dna miednicy dbają o komfort fizyczny i psychiczny.
Jednak ich zadaniem jest nie tylko zamykanie, ale także otwieranie otworów ciała. Wspomnieć należy nie tylko o funkcji mikcji czy defekacji, ale także o porodzie drogami natury. Świadome rozluźnianie mięśni dna miednicy chroni przed przeciążeniami i urazami okołoporodowymi. O ile etap ciąży i porodu dotyczy kobiet w okresie rozrodczym, to nietrzymanie moczu czy stolca również w przypadku nastoletnich dziewczyn czy kobiet po menopauzie.
Warto także wspomnieć o funkcji seksualnej mięśni dna miednicy. W skrajnych sytuacjach sama penetracja może być bolesna lub wręcz niemożliwa. Zbyt duże napięcie dna miednicy może zaburzać pozytywne doznania seksualne. Ostatnim ważnym zadaniem dna miednicy jest jego funkcja stabilizacyjna. Współpraca z mięśniami przodu tułowia, przepony oddechowej czy mięśniami przykręgosłupowymi to ważny element utrzymania kręgosłupa w dobrej formie przez całe życie.
Trening mięśni dna miednicy nie tylko w nietrzymaniu moczu
Najczęściej wymienianą dysfunkcją mięśni dna miednicy jest z pewnością nietrzymanie moczu. Wtedy dopiero często sugerowany jest trening dna miednicy, by zminimalizować problem lub go całkowicie wyleczyć. Decyzja ta zapada jednak często zbyt późno, ponieważ zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać niż leczyć. Niemniej jednak, od kiedy problem nietrzymania moczu przestał być w pewien sposób tematem tabu, to trening mięśni dna miednicy zaczął być postrzegany jako coś oczywistego. Biorąc jednak pod uwagę wcześniejsze rozdziały niniejszego tekstu, wydolne mięśnie dna miednicy to nie tylko ochrona przed nietrzymaniem moczu.
Ważne jest to, aby zauważyć, iż trening mięśni dna miednicy nie powinien się odbywać wyłącznie, kiedy jest ważny do tego powód. Nietrzymanie moczu, problemy ze współżyciem czy opadanie narządów miednicy mniejszej to nie jedyne sytuacje, kiedy to ćwiczenia wzmacniające czy rozluźniające będą wskazane. Utrzymywanie mięśni dna miednicy w dobrej formie jest bardzo ważne na każdym etapie życia kobiety. Zapobieganie różnym dolegliwości ze strony miednicy jest prostsze i tańsze niż ich późniejsze leczenie, kiedy pojawią się już objawy.
Podsumowanie
Trening mięśni dna miednicy powinien być ważnym elementem aktywności ruchowej kobiet na każdym etapie ich życia. Zalecamy jednak, aby wszelkie ćwiczenia dna miednicy skonsultować z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Czasem wystarczy jedynie wizyta konsultacyjna, a czasem konieczna będzie specjalistyczna terapia uroginekologiczna. Jeśli jednak świadomość dna miednicy oraz umiejętność pracy z mięśniami jest zadowalająca, swój plan ćwiczeń można z powodzeniem realizować w domu.
Bibliografia
- Keller Y, Krucker J, Seleger M. W drodze do istoty kobiecości, AEM, Kraków 2015.
- Jóźwik M, Jóźwik M, Adamkiewicz M, Szymanowski P, Jóźwik M. Budowa i czynność dna miednicy u kobiet – uaktualniony przegląd z podkreśleniem wpływu porodu drogami natury. Developmental Period Medicine, 2013, XVII, 1.
- Jóźwik M, Szymanowski P. Uroginekologia – algorytmy postępowania terapeutycznego, PTUG, 2017.