Bostonka co to? 

Bostonka to zakaźna wirusowa choroba wysypkowa. Bostonka wywołana jest przez wirusy z grupy enterowirusów (w tym wirusami Coxsackie, echowirusami i enterowirusami).

Jakie wirusy wywołują bostonkę?

Jako przyczynę bostonki najczęściej wymienia się wirusy:

• Coxsackie A5 (CVA5),
• Coxsackie A9 (CVA9),
• Coxsackie  A10 (CVA10),
• Coxsackie A16 (CVA16),
• Coxsackie B1 CVB1,
• Coxsackie B3 CVB3,
• enterowirus 71 (EV-71).

Bostonka co to za choroba?

Choroba rąk, stóp i jamy ustnej, to poprawna nazwa choroby powszechnie nazywanej bostonką.  

Bostonka inaczej?  

Bostonka to obecnie nieformalne, określenie choroby HFMD  (ang. Hand, foot and mouth disease) tzw. choroby rąk, stóp i jamy ustnej.

Bostonka jakie są inne nazwy?

Używanych jest powszechnie kilka określeń. Jedne poprawne, inne mniej zgodne z oficjalnym nazewnictwem medycznym, niemniej w praktyce nie ma to znaczenie, ponieważ określenia te są powszechnie używane i prawidłowo rozumiane.

Prawidłowa nazwa bostonki to:

• HFDM (ang. Hand, foot and mouth disease)
• Choroba rąk, stóp i jamy ustnej

Inne nazwy bostonki to:

• Choroba bostońska
• Grypa bostońska
• Wirusówka bostońska

Bostonka skąd nazwa?

Nazwa pochodzi do miasta Boston, w którym w 1951 roku na wizytę zgłosiło się 18 osób (15 dzieci i 3 dorosłych) z objawami, które początkowo sugerowały różyczkę, ale dalszy przebieg choroby był odmiennym. W wyniku dalszych badań i obserwacji Franklin Neva oraz Ilse Gorbach z Uniwersytetu w Pittsburgu, wyodrębnili nową jednostkę chorobową, którą określono bostonką.  

Bostonka jak wygląda wysypka?

W przebiegu bostonki pojawiają się zmiany skórne. Najczęściej występują na powierzchni dłoniowej rąk, i powierzchni stopy, oraz zmiany w jamie ustnej zlokalizowane na języku, śluzówce wewnętrznej powierzchni policzków i łuków podniebiennych.

Zmiany skórne mają charakter wysypki plamisto grudkowej. W jamie ustnej pojawiają się niewielkie pęcherzyki najczęściej nieprzekraczające 3 mm. Po pęknięciu pęcherzyka tworzy się niewielkie owrzodzenie. Wykwity goją się samoistnie przeciętnie w ciągu 7-10 dni i ustępują bez pozostawienia blizn. 

Bostonka – jaki okres wylęgania?

Okres wylęgania bostonki to 3 do 5 dni.

Czy można mieć bostonka drugi raz?

Tak. Ponieważ chorobę bostońską wywołują różne wirusy. Wytworzenie odporności przeciwko jednemu typowi wirusa, nie musi zabezpieczyć przed innymi.

Kiedy jest szczyt zakażeń bostonką?

Najczęściej szczyt zachorowań na bostonkę przypada latem. Niemniej, jako że zależy on od wysokości temperatur, może wystąpić również o innej porze roku.

Bostonka a ciąża?

Ze względu na fakt powszechnego występowania enterowirusów, kobiety w ciąży są narażone na kontakt z enterowirusami, i na potencjalne infekcje przez nie wywołane. W większości kobiety w ciąży nawet nie będą wiedzieć o tym, że były chore, ponieważ przechodzą chorobę bostońską (chorobę rąk, stóp i jamy ustnej) bezobjawowo.

Szczęśliwie obecnie nie ma jednoznacznych danych wskazujących na związek pomiędzy infekcjami enterowirusami (bostonką) a wystąpieniem nieprawidłowości w przebiegu ciąży, np. takich jak poronienie, wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, czy też wady wrodzone. Niemniej całkowicie takiego wpływu choroby bostońskiej wykluczyć się nie da.

Dlatego zawsze warto pamiętać, że o ile to możliwe w ciąży należy unikać problemów.

Przykładowo jeżeli mamy świadomość, że ktoś choruje na bostonkę, to kobieta w ciąży powinna unikać kontaktu z tą osobą. W przypadku zachorowania na bostonkę  przez  kobietę w ciąży, powinna się niezwłocznie skontaktować z ginekologiem prowadzącym ciążę.

Pod kątem ryzyka transmisji wirusa od mamy do płodu ważny jest tydzień ciąży w którym dochodzi do infekcji, ponieważ przypadku zakażenia bostonką pod koniec ciąży, zwiększa się ryzyko transmisji wewnątrzmacicznej wirusa do płodu. Również bardziej na zarażenie bostonką narażone są dzieci jeżeli mama chorowała w trakcie porodu.

Wirusówka bostońska co to?

To jedna z powszechnie używanych nazw choroby rąk stóp i jamy ustnej.

Określenie wirusówka bostońska, chociaż nie jest poprawne z punktu widzenia nomenklatury medycznej, jest powszechnie stosowane i najczęściej poprawnie rozumiane. 

Bostonka jak się zarazić?

Jest kilka sposobów transmisji wirusa:

• Kontakt bezpośredni z osobą chorą na bostonkę lub bezobjawowym nosicielem.
• Droga kropelkowa – drobne kropelki płynów ustrojowych z obecnym wirusem, które powstają podczas kaszlu czy kichania przez osoby chore na bostonkę, lub bezobjawowych nosicieli.
• Bostonka można się zarazić również przez kontakt z wszelkimi wydzielinami osoby chorej, a także podczas korzystania z jej przedmiotów codziennego użytku.

Czy bostonka jest przenoszona przez zwierzęta?

Nie. Bostonka nie jest przenoszona przez zwierzęta.

Bostonka a ospa wietrzna

Ospę wietrzną od choroby bostońskiej odróżnia przede wszystkim wielopostaciowy charakter wykwitów, odmienna ich lokalizacja, a także towarzyszący im świąd. 

Podczas ospy wietrznej obserwuje się jednocześnie różne postacie zmian skórnych z typową ewolucją: plamki – grudki – pęcherzyki – strupki, które kilka dni później odpadają samoistnie bez pozostawienia blizny.

Typowa lokalizacja zmian skórnych w ospie wietrznej to tułów, skórę głowy, twarzy, a także kończyn. Charakterystyczne jest także ich występowanie zmian skórnych na owłosionej skórze głowy. 

Wysypce towarzyszy uporczywy świąd, który często jest powodem drapania zmian skórnych, w efekcie może dochodzić do nadkażenia bakteryjnego wykwitów skórnych i nieprawidłowego procesu gojenia, a w efekcie powstania blizn.

Bostonka a szkarlatyna

Klinicznie szkarlatyna od choroby bostońskiej różni się przede wszystkim odmienną lokalizacją wykwitów oraz niewystępowaniem zmian o charakterze pęcherzyków, a także typowym, intensywnym złuszczaniem się naskórka.

Podczas szkarlatyny na skórze osoby chorej pojawia się drobnogrudkowo-plamista wysypka. Zmiany skórne mogą przyjmować barwę od żywoczerwonej po bladoróżową, niemal zlewają się z kolorem samej skóry. 

Typowa lokalizacja najbardziej nasilonych zmian skórnych u osób chorych na szkarlatynę to najbardziej ucieplone miejsca ciała takie jak pachwiny, podbrzusze, doły pachowe czy łokciowe. 

Po upływie kilku dni skóra staje się sucha i szorstka aż – po średnio dwóch tygodniach – dochodzi do jej charakterystycznego, otrębiastego złuszczania.

Bostonka a trzydniówka

Trzydniówke od bostonki odróżniają głównie odmienny charakter zmian skórnych oraz ich lokalizacja, a także dominacja gorączki w okresie prodromalnym.

W trzydniówce pojawia się plamista, bladoróżowa wysypka, poprzedzona trwającą około 3 dni gorączką. 

Lokalizację zmian skórnych w trzydniówce to przede wszystkim twarz i tułów. Wysypka może nie występować na kończynach. 

Bostonka a różyczka

Bostonkę od różyczki odróżnia odmienny charakter zmian skórnych, a także  charakterystyczne dla różyczki powiększone węzły chłonne. 

W przebiegu różyczki występuje drobnoplamista wysypka w okolicy tułowia i na kończynach, a także średnioplamista w obrębie twarzy. Zmiany skórne przyjmują barwę od bladoróżowej po żywoczerwoną. Nie obserwuje się wykwitów pęcherzykowych. 

U osób chorych na różyczkę charakterystyczne są powiększone węzły chłonne w okolicy potylicznej, karkowej oraz za małżowinami usznymi.

Bostonka a odra

W przebiegu choroby bostońskiej w porównaniu do odry nie stwierdza się obecności białych plamek na błonie śluzowej jamy ustnej. Odmienny, w stosunku do odry, jest również zarówno charakter zmian skórnych, jak i ich lokalizacja.

W przebiegu Odry początkowo w obrębie jamy ustnej w okolicy policzków na wysokości dolnych trzonowców pojawiają się niewielkie białe plamki – tzw. plamki Koplika. Jest to objaw patognomoniczny dla odry. Nie występują w przebiegu żadnej innej choroby.

Zmiany skórne w przebiegu odry pojawiają się dopiero po zniknięciu plamek w jamie ustnej – w postaci krótkotrwałej, drobnoplamistej wysypka, po której pojawia się żywoczerwona  gruboplamista wysypka. 

Lokalizacja wysypki podczas odry jest odmienna. W pierwszej kolejności pojawia się za uszami, a potem na twarzy oraz szyi, następnie pojawia się na tułowiu, na końcu na kończynach. Zmiany zanikają w kolejności pojawienia się.

Jak długo dzieci są zakaźne w przypadku HFMD?

Warto pamiętać, że nie tylko dzieci chorują na bostonkę. Dorośli też mogą. Dzieci czy dorośli chorzy na bostonkę (chorobą dłoni, stóp i ust) są najbardziej zakaźne w pierwszym tygodniu choroby. Możliwe jest również przenoszenie wirusa przez kilka dni lub tygodni po ustąpieniu objawów. Osoby, które przechodzą bostonkę bezobjawowo, również będą zakażać.

Jak poważna jest bostonka?

Choroba bostońska u dzieci (choroba rąk, stóp i ust) w większości przypadków mija samoistnie, bez konieczności leczenia. Najczęściej w ciągu 10 dni. Nieco trudniej ocenić ryzyko u dorosłych, dlatego, że przebieg choroby może być różnorodny. W większości bezobjawowy, albo o minalnych niecharakterystycznych dolegliwościach, niemniej może zdarzyć znacznie cięższy z powikłaniami kardiologicznymi lub neurologicznymi. 

Czy dorosły może zakazić się bostonką?

Tak, dorosły może zakazić się bostonką. 

Jak sprzątać dom po bostonce?

Nasuwają się dwie rady. Po pierwsze bardzo dokładnie, a drugie przy pomocy środka dezynfekującego powierzchnie.

Czy w przypadku bostonki należy pozostać w domu?

Każda osoba, jeżeli jest chora i może kogoś zarazić, powinna zostać w domu, tak aby nie narażać innych. To samo dotyczy bostonki. Niezależnie czy to dziecko, czy dorosły powinni pozostać w domu do czasu ustąpienia gorączki i bólu. 

Czy na bostonkę można się zaszczepić?

Obecnie nie ma szczepionki, przeciwko chorobie bostońskiej (chorobie rąk, stóp i ust)

Jak powstrzymać rozprzestrzenianie się wysypki rąk, stóp i ust?

Możesz zmniejszyć ryzyko infekcji lub zmniejszyć ryzyko rozprzestrzenianiu się choroby bostońskiej (choroba dłoni, stóp i ust), wykonując proste czynności.

Częste mycie i dezynfekcja rąk

Często myj ręce wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund. A po umyciu i wysuszeniu dezynfekuj. Jeśli nie masz możliwości częstego i regularnego mycia rąk, to postaraj się je jak dezynfekować najczęściej jak potrafisz.

Zawsze myj ręce:

• Przed posiłkiem
• Po wizycie w toalecie
• Gdy zdarzy Ci się kaszel lub kichnięcie, podczas którego zasłonisz usta lub nos ręką
• Przed rozpoczęciem i po zakończeniu odwiedzin lub opieki nad osobą chorą na bostonkę
• Przed i po zmianie pieluch
• Unikaj dotykania oczu, nosa i ust

Możesz zakazić się chorobą bostońską (chorobą dłoni, stóp i ust), jeśli masz wirusa na rękach, a następnie dotykasz oczu, nosa lub ust. Nie dotykaj oczu, nosa i ust nieumytymi rękami. Jeśli nosisz okulary postaraj się ograniczyć do minimum ich dotykania i poprawiania. Unikaj przytulania lub całowania osób chorych na chorobę dłoni, stóp i ust. Pomocne może być noszenie maseczki, dzięki temu minimalizuje szanse przypadkowego dotknięcia ust i nosa. 

Czyszczenie i dezynfekcja

Czyść i dezynfekuj często dotykane powierzchnie i wspólne przedmioty, w tym zabawki i klamki.

Jeśli nosisz szkła kontaktowe, pamiętaj o odpowiedniej dezynfekcji dłoni przed ich zakładaniem i ściąganiem.

Bostonka a paznokcie

W przebiegu bostonki jednym z objawów są zmiany w obrębie paznokci.

Wymienia się trzy rodzaje zmian:

1. Onychomadeza to złuszczanie płytki paznokciowej od macierzy paznokcia. Rozpoczyna się od strony skóry wału paznokciowego.
2. Linie beau to zniekształcenie płytki paznokciowej w postaci poprzecznie przebiegającego garbu na paznokciu
3. Żółtawo-pomarańczowe przebarwienia płytki paznokciowej

Powodem tych zmian w przebiegu bostonki jest prawdopodobnie okresowe upośledzenie funkcji macierzy paznokcia. Nie ma jednoznacznych danych, co jest przyczyną. Jako powody rozważane są różne mechanizmy, między innymi bezpośrednie działanie wirusa, czy wpływ stanu zapalnego tkanek miękkich okołopaznokciowych.  

Zmiany występują na paznokciach tak dłoni, jak i stóp. Najczęściej są to zmiany mnogie występujące na wielu paznokciach. W przypadku bostonki zmiany na paznokciach pojawiają się po około miesiącu od początku infekcji. Ulegają one samoistnemu wyleczeniu w ciągu najczęściej kolejnych około 2 miesięcy.  

Czy bostonkę leczy się antybiotykiem?

Nie. W leczeniu bostonki nie stosuje się antybiotyku, ponieważ bostonka wywoływana jest przez wirusy, a antybiotyki na wirusy nie działają.

Bostonka objawy

Do objawów bostonki zalicza się:

• Gorączkę
• Osłabienie
• Ból głowy
• Złe samopoczucie
• Utrata apetytu
• Ból gardła
• Bolesne pęcherzykowe zmiany w obrębie jamy ustnej (na języku, dziąsłach, wewnętrznej powierzchni policzków)
• Wysypka głównie na dłoniach, stopach, rzadziej na pośladkach
• Zmiany na paznokciach.

Zakres objawów może być indywidualny. Nie wszystkie muszą być obecne, dodatkowo niektóre z nich mogą być bardziej, a inne mniej nasilone.

Pierwsze objawy głównie gorączka, złe samopoczucie, oraz ból gardła pojawiają się 3 do 6 dni od kontaktu z wirusem. Następnie 1-2 dni później uwidacznia się wysypka oraz nasilają się zmiany w jamie ustnej

Bostonka do kiedy chore dziecko zakaża?

Nie można jednoznacznie określić, kiedy dzieci chore na bostonkę przestają zarażać. Najczęściej przyjęte jest, że dzieci mogą zarażać przez około tydzień, począwszy od dnia poprzedzającego wystąpienie wysypki.