Androstendion jest androgenowym hormonem steroidowym powstającym w korze nadnerczy i gonadach. Jest najważniejszym prekursorem silnych hormonów androgenowych i estrogenów (testosteronu i estronu).

Poziom androstendionu w osoczu wzrasta stopniowo od około 7 roku życia i opada po 30 roku. Wykazuje wahania dobowe. Maksimum wydzielania następuje rano, minimum w nocy. W cyklu miesiączkowym stężenie androstendionu wzrasta dwukrotnie dzięki produkcji przez pęcherzyk Graafa i osiąga maksimum w pobliżu środka cyklu. Wzrasta w ciąży i podczas znacznego wysiłku fizycznego.

Patologiczny i trwały wzrost poziomu androstendionu wywołuje u kobiet wirylizację – czyli zmianę sylwetki z kobiecej na męską (wzrost masy mięśniowej, zanik piersi, zanik macicy, łysienie w kątach skroniowych, obniżenie tonu głosu, zmiana sylwetki) oraz hirsutyzm – czyli nadmierne owłosienie typu męskiego, zarost pojawia się na twarzy, klatce piersiowej, plecach. W okresie menopauzy androstendion stanowi podstawowe źródło estronu (w skutek jego obwodowej aromatyzacji w tkance tłuszczowej). Podwyższone stężenia androstendionu obserwuje się w zespole wielotorbielowatych jajników, wrodzonym przeroście kory nadnerczy, niekiedy w zespole Cushinga, w nowotworach jajników i jąder. Ponieważ synteza tego hormonu odbywa się w dwóch miejscach, dlatego mamy dwa rodzaje kontroli jego wytwarzania. Gdy androstendion jest syntetyzowany w nadnerczach, to proces ten reguluje hormon adrenokortykotropowy czyli ACTH, wydzielany przez Przysadkę. Produkcja w gonadach ( jajniki, jadra) jest kontrolowana przez gonadotropiny ( LH, FSH) pochodzące z podwzgórza i przysadki.

Oznaczanie: najczęściej oznaczamy poziom androstendionu w przypadku rozwoju męskich cech u kobiety oraz w przypadkach zaburzenia miesiączkowania.

Wartości prawidłowe

Mężczyzna

• 0,6 – 3,1 ng/ml*

Kobieta

• 0,3 – 3,3 ng/ml*

*wg. Cobas firmy Roche